Jak już wcześniej alarmowali samorządowcy, wstrzymanie procedur planistycznych doprowadzi w konsekwencji do zablokowania inwestycji nie tylko podczas pandemii, ale również po tym czasie. Grozi też zablokowaniem Wydziałów Nadzoru Prawnego w urzędach wojewódzkich, bo w tym samym czasie wpłynie do kontroli ogromna liczba dokumentów planistycznych.
Projekt zmiany specustawy koronawirusowej z 10 kwietnia umożliwia kontynuowanie przygotowania inwestycji infrastrukturalnych, w tym budowlanych, poprzez cyfryzację procedur planistycznych oraz „odwieszenie” niektórych terminów w postępowaniach środowiskowych, wodnoprawnych. Dotyczy to też terminów związanych z przygotowaniem i realizacją inwestycji w zakresie linii kolejowych, dróg publicznych, gospodarki wodnej, budowli przeciwpowodziowych i lotnisk publicznych.
Sprawdź w LEX: Czy stacja bazowa telefonii komórkowej może być przedsięwzięciem w celu przeciwdziałania COVID-19? >
Przeciwko spowolnieniu uchwalania aktów planistycznych
Zaproponowane zmiany mają na celu zapobieżenie spowolnieniu uchwalania aktów planistycznych czy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Znaczącym zagrożeniem dla płynności procesu inwestycyjnego jest zawieszenie lub brak rozpoczęcia się terminów związanych postępowaniem dotyczącym oceny oddziaływania na środowisko.
Postępowania związane ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko są prowadzone równolegle w trakcie prac nad projektem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W ten sposób uniemożliwione zostanie dalsze prowadzenie prac nad projektami aktów planistycznych i w konsekwencji zahamowanie lub znaczące opóźnienie możliwości prowadzenia inwestycji po zakończeniu zagrożenia.
Dla inwestycji znacząco oddziaływujących na środowisko, takich jak instalacje do produkcji leków, nawozów czy elektrownie, niezbędne jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Jest ona dołączana do wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. Brak tej decyzji uniemożliwi dalsze procedowanie w sprawie ustalenia warunków zabudowy lub lokalizacji inwestycji celu publicznego. W konsekwencji rozpoczęcie inwestycji po zakończeniu zagrożenia zostanie zahamowane lub znacząco opóźnione.
Czytaj w LEX: Najczęstsze błędy przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy - konsekwencje >
Uzgodnienia i zgody
Kontynuowanie prac nad przygotowywaniem projektów aktów planistycznych na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jak również decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu wymaga uzyskania między innymi uzgodnień i zgód uzyskiwanych w drodze decyzji wydawanych na podstawie Prawa wodnego. Uzgodnienie i zgoda wodnoprawna wydawane są w drodze decyzji. Terminem wydania takich decyzji jest ten wynikający z ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. W związku ze specustawą termin wydania takiego uzgodnienia w drodze decyzji nie rozpoczyna się lub rozpoczęty ulega zawieszeniu. Spowoduje to znaczące opóźnienia w prowadzeniu prac planistycznych wymagających takich uzgodnień lub zgód.
Proponowane zmiany mają na celu zapobieżenie spowolnieniu uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uchwały ustalającej zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń i prowadzeniu konsultacji na podstawie ustawy o rewitalizacji.
Czytaj też: Akty planowania przestrzennego wyłożone na dłużej do wglądu
Częściowa elektronizacja procedury uchwalania aktów planistycznych
Propozycje zmian w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i ustawie o rewitalizacji wprowadzają częściową elektronizację procedury uchwalania aktów planistycznych na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym czy prowadzenia konsultacji na podstawie ustawy o rewitalizacji. Mają na celu umożliwienie dalszej pracy organów przy zachowaniu partycypacji społecznej i zapobiegnięcie zamrożeniu inwestycji.
Czytaj w LEX: Prawidłowa interpretacja wskaźników zagospodarowania przestrzennego >
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, w obowiązującym stanie prawnym przepisy bywały wykładane w sposób uniemożliwiający w trakcie trwania epidemii COVID-19 wydanie jakiejkolwiek decyzji niezgodnej z żądaniem wnioskodawcy. Projekt nowelizacji jednoznacznie przesądza, że przepis należy odnieść tylko do procedury milczącego załatwienia sprawy oraz innych podobnych procedur.
Proponowane zmiany mają na celu umożliwienie sprawnego prowadzenia kluczowych inwestycji z zakresu: linii kolejowych, dróg publicznych, terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, budowli przeciwpowodziowych, sieci przesyłowych, w gospodarce wodnej, w sektorze naftowym, a także wydawania ocen oddziaływania na środowisko oraz decyzji lokalizacyjnych.
Normy niejasne i wzajemnie się przenikają
Jak podkreśla dr Martyna Sługocka, ekspert prawa budowlanego i postępowania administracyjnego, wykładowca Politechniki Wrocławskiej i Uniwersytetu Wrocławskiego, interpretacja nowych przepisów dotyczących wstrzymania rozpoczęcia lub zawieszenia biegu terminów administracyjnych stanowi wyzwanie dla urzędników. Wynika to głównie z faktu, że postanowienia tych norm są niejasne i wzajemnie się przenikają. - Obecnie część organów w ogóle nie podejmuje działań, inne samowolnie wyłączają stosowanie niektórych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (np. nie udostępniają akt stronom postępowania) a jeszcze inne kontynuują już rozpoczęte postępowania oraz procedury - mówi.
W odpowiedzi na głosy samorządowców ustawodawca zaplanował zmianę przepisów, pierwsza z nich ma się odbyć mocą ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (druk sejmowy nr 330), której projektem obecnie zajmuje się Senat. Przewidziano tam, że wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów w czasie epidemii nie dotyczy m.in. terminów opiniowania i uzgadniania projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, projektu planu miejscowego oraz projektu uchwały ustalającej zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, wydawania decyzji ustalającej warunki zabudowy czy terminów przy podejmowaniu uchwały ustalającej lokalizację inwestycji mieszkaniowej.
Zmiany jeszcze nie obowiązują, a prawodawca planuje kolejne
Martyna Sługocka zwraca uwagę, że nowo projektowane regulacje odnoszą się do postanowień specustawy koronawirusowej uwzględniającej już zmiany wprowadzone ustawą o szczególnych instrumentach wsparcia, która jest procedowana w Senacie.
- Przykładowo uchyla się przepis stanowiący, że wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów w czasie epidemii nie dotyczy wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Jednocześnie jednak wprowadza się taki sam zapis kilka ustępów dalej, dodając do katalogu wyłączeń decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego - mówi.
W sytuacji paraliżu działalności organów samorządu eksperci oceniają planowane zmiany pozytywnie. Martyna Sługocka uważa, że są konkretne i dotyczą w znaczniej mierze długich procedur, na które wprowadzenie stanu epidemii nie powinno oddziaływać w sposób znaczący. - Nowe przepisy nie uwzględniają także problemów kadrowych z jakimi borykają się obecnie urzędy. Jeżeli terminy biegną dalej to dotyczą one nie tylko stron postępowań, organów uzgadniających czy opiniujących, ale także samych organów jednostek samorządu terytorialnego, w których często za daną dziedzinę odpowiada jedna lub dwie osoby - podkreśla.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
