Prawnicy nieoficjalnie przyznają, że ich wynagrodzenia w sprawach rozwodowych kształtują się od 2 - 3 tys. zł, w przypadku nieskomplikowanych rozwodów, w mniejszych sądach okręgowych, po 40 - 50 tys. zł w przypadku spraw, które wymagają znacznego nakładu pracy i czasu. Przy czym do każdej sprawy podchodzi się indywidualnie, część kwestii może być dodatkowo płatna. - Bardzo często postępowania rozwodowe wymagają licznych i długich spotkań z klientami w każdym stadium postępowania, celem analizy opisywanych sytuacji życiowych. Tym samym spotkania te płatne są dodatkowo poza wynagrodzeniem podstawowym, zwykle w stawce godzinowej ustalonej przez pełnomocnika - mówi adwokatka z Warszawy. Często osobno wyceniane jest też postępowanie mediacyjne - może kosztować 1,5 - 2 tys. złotych.

Czytaj w LEX: Ziółkowski Paweł - Rozwód w podatkach i nie tylko >>

W każdej sprawie cywilnej strony mogą wnosić o ustanowienie dla nich pełnomocnika z urzędu. Konieczne jest jednak spełnienie dwóch przesłanek: wykazania trudnej sytuacji finansowej oraz tego, że zachodzi potrzeba udziału pełnomocnika w sprawie. Czy sądy ustanawiają pełnomocników do postępowań o rozwód? Tak czasami bywa, ale nie ma tutaj automatu. Kluczowe jest, czy w ogóle pełnomocnik jest potrzebny. Zresztą w orzecznictwie wskazuje się, że owa potrzeba może być związana z różnymi okolicznościami. W szczególności może chodzić o to, że sprawa jest szczególnie zawiła pod względem faktycznym lub prawnym. Istotne może być to, czy pojawia się wątek prawa obcego. Bywa, że to strona, z uwagi na swój stan zdrowia, wymaga szczególnej pomocy ze strony profesjonalisty. Przykładowo może nie móc przygotować właściwych pism, mieć problemy ze zrozumieniem pouczeń kierowanych przez sąd. W takich przypadkach można liczyć na ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Kwestie te reguluje art. 117 k.p.c. 

Czytaj: Były mąż nie płaci raty wspólnego kredytu? Sąd może ją wyegzekwować>>

Zobacz PROCEDURĘ: Postępowanie w sprawie z powództwa o rozwód - KROK PO KROKU >>>

Ważne jasne reguły gry  

Za nim jednak przejdziemy do kwestii wynagrodzenia pełnomocników warto podkreślić, że to nie jedyne rozwodowe koszty. Opłata sądowa od pozwu to 600 zł, jeśli strony się porozumieją to połowa tej kwoty może im zostać zwrócona. Jeśli składane są wnioski o zabezpieczenia, to od każdego takiego wniosku uiszcza się opłatę w wysokości 100 zł. Do tego mogą pojawić się koszty związane np. z opiniami biegłych. - Gdy w sprawie konieczny jest udział biegłych, a ma to miejsce często, może powstać wydatek ok. 1500 zł. Tego rodzaju opłatę ponosi się, jeśli w sprawie ma wydać opinię OZSS, a jeśli opinię wydają biegli z listy, wydatki są nawet wyższe - mówi Aleksandra Ejsmont, radczyni prawna, Kancelaria Radcy Prawnego Aleksandra Ejsmont.  Zwraca uwagę, że niekiedy kontakty dziecka z rodzicem realizuje się w obecności kuratora. Za każde takie spotkanie powstaje obowiązek uregulowania kwoty ok. 200 zł. Do tego dochodzi ewentualna mediacja - ok. 250 – 1.000 zł i ewentualny wywiad kuratora rodzinnego: ok. 80 zł - wskazuje. 

Zobacz w LEX: Jak konstruować pozew o rozwód >>>

 

 

Jeśli chodzi natomiast o samo wynagrodzenie pełnomocniczki/pełnomocnika to ważne by ustalić już na początku zasady.  - Jeśli chodzi o rozliczenie, to też są różne metody - może to być jednorazowa zapłata, ustalona w ratach lub wynagrodzenie godzinowe. Zasady są różne, przy czym ważne jest by na samym początku współpracy były jasno określone. Co więcej osoby, które decydują się na pomoc profesjonalnego pełnomocnika, muszą liczyć się z tym, że będzie on oczekiwał od nich odrębnej opłaty związanej ze stawiennictwem na rozprawie lub za udział w mediacjach - dodaje. 

Warto wszystko zapisać w umowie, bo taki dokument daje i klientom, i prawnikom komfort przyszłej współpracy. 

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka za zobowiązania podatkowe >>

Agnieszka Juchno-Marcjan, adwokat (Kancelaria Adwokacka Adwokat Agnieszka Juchno-Marcjan) autorka książki "Rozwód praktyczny przewodnik" podkreśla, że najczęstszą formą rozliczeń bywa ustalenie z góry określonej kwoty za reprezentację oraz ustalenie dodatkowej płatności np. za rozprawę lub tzw. success fee za wygraną na określonych z góry warunkach. - W przypadku rozpraw lub innych czynności poza miastem, w którym na co dzień praktykuje adwokat/radca prawny  klient powinien liczyć się z dodatkowym kosztem dojazdu. Obecnie społeczeństwo jest coraz bardziej świadome swoich praw, a nawoływania do uważnego zapoznawania się z umowami płynące zewsząd przekładają się również na świadomą współpracę z zawodowymi pełnomocnikami, co niesie obopólne korzyści. Z pewnością, gdy ramy współpracy są jasno określone niwelujemy możliwe nieporozumienia na tym tle, co przekłada się w toku sprawy na zaufanie i harmonię w relacji klient - pełnomocnik - zaznacza.

WZORY dokumentów w LEX:

 

Czas, emocje, trudne problemy prawne 

Sprawy rodzinne zwykle trwają wiele miesięcy, a nawet lat. W dobie kryzysu coraz popularniejsze staje się więc wynagrodzenie godzinowe, które - jak mówią prawnicy - może być poprzedzone szacunkowym harmonogramem pracy nad danym zagadnieniem, pojawiającym się w sprawie. Z kolei płatność po zakończonej sprawie jest metodą raczej najrzadziej stosowaną, a to m.in. w związku z zmieniającą się wartością pieniądza. 

- Ustalanie wynagrodzenia w danych realiach gospodarczych, a następnie odbieranie płatności po kilku latach mogłoby się okazać ze stratą dla pełnomocnika. Niezależnie od tego, płatność z góry (choćby znacznej części wynagrodzenia) czy etapowa płatność w oparciu o harmonogram wykonanych roboczogodzin prowadzą do zniwelowania niepotrzebnych niesnasek na koniec postępowania, uchylania się przez klientów od płatności i różnego rodzaju zapędów do uniknięcia płatności mimo rzetelnie wykonanej pracy - podsumowuje Juchno-Marcjan. 

To ile trzeba zapłacić za prowadzenie sprawy? -  Stawki są bardzo zróżnicowanie. Wynika to przede wszystkim od nakładu pracy pełnomocnika. Takie tradycyjne rozróżnienie, od lat się utrzymujące to jest kwestia tego czy będzie orzekanie o winie, czy też nie. Wiadomo, że bez orzekania o winie prowadzenie spraw jest tańsze, z orzekaniem jest drożej, a nawet dużo drożej, bo takie procesy potrafią trwać bardzo długo, nawet 5-6 lat. Druga kwestia to podział majątku. Jeśli ten wątek też jest „załatwiany” przy okazji rozwodu, pełnomocnik z reguły weźmie za to dodatkowe wynagrodzenie. W Polsce sąd rozwodowy nie musi dzielić małżonków majątkiem. Przykładowo w Szwajcarii musi. U nas może to zrobić, to jest tylko opcja. Moim zdaniem, jeśli para się rozwodzi, to wszystkie te kwestie powinny być rozstrzygnięte. Przy czym nie zawsze jest to możliwe, bo potrzebny jest zgodny scenariusz podziału majątku. Czyli sąd rozpatruje ten wątek tylko wtedy, jeśli to nie przedłuża postępowania - mówi Joanna Hetman-Krajewska, radca prawny w Kancelarii Prawniczej PATRIMONIUM i m.in. autorka publikacji „Kontakty z dzieckiem. Jak regulować, jak egzekwować? Poradnik praktyczny” (Wolters Kluwer, Warszawa 2023).

Dodaje, że wpływa to jednak na wynagrodzenie prawnika, ponieważ generuje więcej pracy. - Przygotowanie dokumentów do podziału, negocjacje – wymienia – to wymaga dodatkowego zaangażowania. - Jeśli z kolei popatrzymy na to kompleksowo, to taką podstawą decydującą o tym czy będzie taniej czy drożej są ogólnie kwestie sporne. I nie zawsze jest to wina, ale np. kwestia dzieci, przede wszystkim z kim będą mieszkać, jak będą wyglądać kontakty z nim, wysokość alimentów, to też mogą być bardzo konfliktowe wątki, powodujące, że proces będzie wieloletni - podsumowuje Joanna Hetman-Krajewska. 

 

Nowość
Nowość
Rozwód. Praktyczny przewodnik

Agnieszka Juchno-Marcjan, Karolina Sekuła-Barańska

Sprawdź  

Możliwy pełnomocnik z urzędu 

Co w sytuacji kiedy strona jest w trudnej sytuacji finansowe? Podobnie jak w innych sprawach cywilnych możliwy jest pełnomocnik z urzędu. Sędzia Katarzyna Wesołowska-Zbudniewek sędzia z Sądu Okręgowego w Łodzi (Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia) podkreśla, że wnioski o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie o rozwód nie są składane częściej niż w innych sprawach. - Gdy natomiast w sprawie o rozwód mamy do czynienia z konfliktem rodzinnym, to w takich przypadkach wnioski o pełnomocnika są często formułowane. Odniosę się do swoich spraw i powiem, że uwzględniam większość tego rodzaju wniosków. Wniosek się uwzględnia, jeśli mamy spełnione przesłanki ustawowe - wskazuje. I podaje przykład: mamy do czynienia ze stroną, która jest niezaradna, co wynika z jej pism. Bywa, że strona podkreśla, że nie zna prawa, boi się, że nie poradzi sobie. Jeśli i pozostałe przesłanki są spełnione, taki wniosek jest uwzględniany. Jest to szczególnie ważne, gdy jest konflikt - zaznacza. 

Sprawdź w LEX: Ustanowienie dla strony adwokata lub radcy prawnego - procedura krok po kroku >>>

Warto też pamiętać, że w niektórych przypadkach nieprzyznanie fachowego pełnomocnika z urzędu - mimo spełnienia określonych warunków - może być kwalifikowane jako powodujące nieważność postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony jej praw. - Dotyczy to jednak tylko sytuacji, gdy strona swoim zachowaniem wykazuje nieznajomość reguł postępowania lub nieporadność, prowadzącą do tego, że przy faktycznym lub prawnym skomplikowaniu sprawy nie jest w stanie wykorzystać prawnych możliwości prawidłowego jej prowadzenia. Jednak nawet istnienie choroby psychicznej strony nie zawsze uzasadnia konieczność uwzględnienia jej wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Także w takiej sytuacji sąd ocenia, czy udział adwokata lub radcy prawnego jest potrzebny i tylko wówczas, gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym albo gdy strona wykazuje nieporadność i nie podejmuje stosownych działań procesowych, obowiązany jest ustanowić pełnomocnika z urzędu. Co do zasady jednak odmowa ustanowienia dla strony adwokata z urzędu nie usprawiedliwia zarzutu nieważności postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony jej praw - podkreślał Sąd Najwyższy w postanowieniu z 6 września 2022 r. w sprawie II USK 628/21.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

 

Czytaj też inne artykuły przygotowane przez serwis Prawo.pl z okazji Dnia Edukacji Prawnej:

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.