Zadaniem RPP jest dbanie o to, aby prawa pacjentów były w należyty sposób przestrzegane przez przychodnie, szpitale, lekarzy i wszystkie placówki medyczne, co reguluje ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. - W każdej sytuacji, gdy pacjent uważa, że w kontakcie z lekarzem lub placówką medyczną jego prawa nie były przestrzegane warto kontaktować się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta (BRPP) – zaznacza Agnieszka Chmielewska, radca w BRPP.  

Rzecznik Praw Pacjenta jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony praw pacjentów. Swoje zadania wykonuje przy pomocy Biura RPP. Nad działalnością Rzecznika nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów.

Nie należy mylić RPP z osobą, która pełni funkcję pełnomocnika do spraw praw pacjenta np. w szpitalu. Jest to pracownik szpitala, podległy dyrektorowi placówki. Wyjątkiem są Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, którzy są pracownikami BRPP. Pracują w klinikach, szpitalach i oddziałach psychiatrycznych, a także placówkach sprawujących całodobową opiekę psychiatryczną lub odwykową na terenie całego kraju. Pomagają pacjentom w dochodzeniu ich praw oraz wyjaśnianiu skarg i wniosków. Współpracują z rodzinami pacjentów, ich przedstawicielem ustawowym, opiekunem prawnym lub faktycznym.

Czytaj w LEX: Zbiorowe prawa pacjentów w decyzjach Rzecznika Praw Pacjenta oraz orzecznictwie sądów administracyjnych >>>

 

Jakiej pomocy może udzielić RPP

Pacjent, którego prawa zostały naruszone, może złożyć do BRPP wniosek o wszczęcie postępowania wyjaśniającego. Na podstawie art. 50 ust. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta jest on wolny od opłat. Wniosek musi być podpisany przez wnioskodawcę lub osobę działającą w jego imieniu. Należy w nim szczegółowo opisać sytuację, jaka spotkała pacjenta i dołączyć dokumentację potwierdzającą to zdarzenie, podać dane pacjenta i nazwę podmiotu, w którym doszło do naruszenia praw.

Zobacz w LEX: Postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów - postępowanie krok po kroku >>

- W naszej praktyce zawodowej często rekomendujemy klientom, czyli poszkodowanym pacjentom, skorzystanie z pomocy Rzecznika Praw Pacjenta i pomagamy im w sporządzeniu wniosku o wszczęcie postępowania wyjaśniającego. Celem takiego postępowania jest ustalenie czy w sprawie pacjenta doszło do naruszenia jego praw np. prawa do świadczeń zdrowotnych udzielanych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną lub z należytą starannością. Z naszego doświadczenia wynika, że te dwa prawa pacjenta są najczęściej naruszane w sprawach o błąd medyczny – mówi adwokat Joanna Lazer z kancelarii Lazer & Hudziak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Wzór wniosku znajduje się na stronie RPP www.rpo.gov.pl. 

Wniosek można przesłać:

  • pocztą na adres: ul. Młynarska 46, 01-171 Warszawa;
  • e-mailem: kancelaria@rpp.gov.pl,
  • poprzez platformę ePUAP 
  • faxem: (22) 506 50 64.

 

Czytaj w LEX: Paszkowska Małgorzata - Rzecznik Praw Pacjenta w systemie ochrony prawnej >>>

Jak wniosek jest rozpatrywany

Po wpłynięciu wniosku RPP wszczyna postępowanie wyjaśniające. Informuje o tym podmiot leczniczy i wnioskodawcę. Następnie RPP:

  • bada sprawę w podmiocie leczniczym
  • żąda od podmiotu wyjaśnień oraz dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta
  • żąda wyjaśnień oraz przedstawienia akt sprawy prowadzonej przez inne organy
  • zwraca się o zbadanie sprawy do właściwych organów
  • zleca wykonanie ekspertyz i opinii.

Potem RPP informuje składającego wniosek, że może odnieść się do zebranych dowodów i wydaje rozstrzygnięcie o:

  • stwierdzeniu naruszenia praw pacjenta lub
  • niestwierdzeniu naruszenia praw pacjenta.

 

Gdy prawa pacjenta w ocenie RPP zostały naruszone, wskazuje on podmiotowi, który je naruszył, jak ma załatwić sprawę lub żąda wszczęcia postępowania dyscyplinarnego albo zastosowania sankcji służbowych wobec personelu medycznego. Podmiot leczniczy w takiej sytuacji nie może złożyć wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy ani złożyć skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Natomiast podmiot, gdzie naruszono prawo powinien w ciągu 30 dni poinformować RPP o podjętych działaniach.

Czytaj w LEX: Przegląd spraw sądowych w kontekście najczęściej spotykanych błędów medycznych >>

 

Nowość
Nowość
Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem

Anna Karkut, Karol Kolankiewicz

Sprawdź  

Co zrobi RPP w naszej sprawie

Rzecznik może też wystąpić do organu nadrzędnego nad podmiotem naruszającym prawo o zastosowanie środków przewidzianych w przepisach. Rzecznik może zgłosić swój udział w toczącym się postępowaniu. RPP może przystąpić do postępowania karnego lub cywilnego w sprawie o błąd medyczny lub naruszenie praw pacjenta na każdym jego etapie. Może składać oświadczenia i zgłaszać wnioski, jakie uzna za właściwe, oraz przytaczać fakty i dowody na ich potwierdzenie. Ma prawo wglądu w dokumentację procesową poszkodowanego pacjenta – oznacza to, że należy mu doręczać pisma procesowe, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach oraz orzeczenia sądowe. RPP może zaskarżyć każde orzeczenie sądowe dotyczące błędu medycznego lub naruszenia praw pacjenta, od którego służy środek odwoławczy.

Omówienie orzeczenia w LEX: Matka pacjentki nie mogła zaskarżyć działań szpitala do sądu administracyjnego >>

- Ważnym przepisem jest art. 55 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zgodnie z którym w sprawach cywilnych dotyczących naruszenia praw pacjenta, Rzecznik może z urzędu lub na wniosek strony, czyli pacjenta żądać wszczęcia postępowania albo brać udział w toczącym się postępowaniu na prawach przysługujących prokuratorowi - mówi radca prawny Małgorzata Hudziak z kancelarii Lazer & Hudziak Adwokaci i Radcowie Prawni. - W wielu prowadzonych przez nas sprawach, szczególnie o błąd przy porodzie, obok nas działa prawnik z ramienia RPP – dodaje.

W sytuacji, gdy RPP nie stwierdził naruszenia praw pacjenta, wnioskodawca może ponownie złożyć wniosek o rozpatrzenie sprawy i wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Czytaj w LEX: Pozasądowe metody rozstrzygania sporów między lekarzem a świadczeniobiorcą – mediacja, odpowiedzialność gwarancyjna i ubezpieczeniowa >>

Postępowanie bez wniosku

- Rzecznik wszczyna również sprawę bez złożenia wniosku, jeśli sygnał od wnioskodawcy wskazuje na naruszenie jego praw pacjenta – podkreśla Agnieszka Chmielewska.

Rzecznik nie zajmuje się wyłącznie sprawami indywidualnych pacjentów. Prowadzi także postępowania w sprawach praktyk dotyczących większej liczby pacjentów. - Są to sytuacje, w których placówka medyczna organizuje pewne bezprawne działania, które dotyczą ogółu pacjentów, np. łamie prawo pacjentów do kontaktów z osobami bliskimi w szpitalu, czy też nie zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia szpitalnego. Takie przypadki również wymagają zbadania sprawy i interwencji Rzecznika Praw Pacjenta. Rzecznik wówczas bada sprawę pod kątem naruszenia zbiorowych praw pacjentów - dodaje.

Czytaj w LEX: Zarzut popełnienia błędu w sztuce lekarskiej - postępowanie z zakresu odpowiedzialności zawodowej >>

Fundusz Kompensacyjny Świadczeń Ochronnych

Od 2022 r. Rzecznik Praw Pacjenta zarządza także Funduszem Kompensacyjnym Świadczeń Ochronnych, zapewniającym wsparcie finansowe dla osób, które doznały poważnych działań niepożądanych szczepionek przeciw CODVID-19. - Od 1 stycznia 2023 r. Fundusz obejmuje również osoby, u których pojawiły się niepożądane skutki w wyniku działania szczepionki z kalendarza szczepień – mówi Agnieszka Chmielewska.

Szczegółowe informacje na temat możliwości złożenia wniosku o wypłatę świadczenia znajdują się na stronie internetowej Rzecznika.

Jak zgłosić sprawę do RPP

Pacjent ma kilka możliwości kontaktu z Biurem RPP:

  • umówić się na osobiste spotkanie z pracownikiem BRPP. Osoby zainteresowane powinny zapisać się poprzez adres email: rezerwacja@rpp.gov.pl lub telefonicznie (22 532 82 43). Osoby nie zapisane także zostaną przyjęte, ale może to wiązać się z długim czasem oczekiwania.
  • zadzwonić na numer Telefonicznej Informacji Pacjenta 800 190 590 – czynnej od pn. do pt. w godz. 8:00–18:00. Można tam także zadzwonić w razie wątpliwości, czy prawa pacjenta zostały naruszone w danym przypadku. Połączenie jest bezpłatne z telefonów stacjonarnych i komórkowych.
  • skontaktować się poprzez czat, który dostępny jest na stronie internetowej www.gov.pl/rpp https://chat.rpp.gov.pl:543/ od pn. do pt. w godzinach 8.00 – 16.00.
  • napisać mail na adres kancelaria@rpp.gov.p lub za pośrednictwem formularza na stronie RPP: https://www.gov.pl/web/rpp/napisz-do-nas
  • skontaktować się pocztą tradycyjną na adres BRPP:

Biuro Rzecznika Praw Pacjenta:

ul. Młynarska 46

01-171 Warszawa

Kontakt z BRPP dla osób z trudnościami w komunikowaniu się

Poprzez stronę rzecznika można skontaktować się online z tłumaczem języka migowego.

Potrzebę skorzystania z rozmowy w polskim języku migowym, systemie językowo-migowym czy SKOGN (sposób komunikowania się osób głuchoniewidomych) należy zgłosić do Biura Rzecznika Praw Pacjenta (wzór formularza zgłoszeniowego https://www.gov.pl/web/rpp/kontakt-dla-osob-z-trudnosciami-w-komunikowaniu-sie) co najmniej trzy dni robocze przed wybranym przez siebie terminem, za wyjątkiem sytuacji nagłych, poprzez:

- Rzecznik Praw Pacjenta zapewnia kompleksowe, bezpłatne, profesjonalne wsparcie ekspertów specjalizujących się w prawie medycznym. W uzasadnionych przypadkach pracownicy Rzecznika reagują natychmiast i interweniują bezpośrednio w placówce, przez co niejednokrotnie rozwiązują problem pacjenta wkrótce po zgłoszeniu – podsumowuje Agnieszka Chmielewska.

Czytaj też inne artykuły przygotowane przez serwis Prawo.pl z okazji Dnia Edukacji Prawnej:

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.