Projekt nowelizacji ustawy - Prawo rodzinne autorstwa Ministra Sprawiedliwości jest w toku konsultacji. Zawiera on zmiany także w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i godzi w małżeństwa ugodowe.

Czytaj:  Postępowanie informacyjne w trakcie, a nie przed rozwodem - MS zmienia własny projekt>>

Obecnie przy rozwodzie bez orzekania o winie sąd zwraca połowę wpisu, czyli 300 zł. Po wejściu w życie nowelizacji ustawy o kosztach sądowych to się zmieni.

Jak oceniają dr hab. Anna Hrycaj oraz prof. dr hab. Piotr Marcin Wiórek, eksperci Rady Legislacyjnej, nie przekonuje argument autora nowelizacji, że opłata w sprawie o rozwód jest w istocie niewielka i wynosi "tylko" 600 złotych. Z tej przyczyny projekt zakłada, że dotychczasowa możliwość zwrotu ograniczona zostanie jedynie do spraw o separację. Zwrot nie będzie jednak uzależniony od dotychczasowego warunku, ale od tego, czy małżonkowie osiągnęli porozumienie w kwestiach wymagających rozstrzygnięcia, przewidzianych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 3 pkt 2 projektu).

Skarb Państwa nie chce opłacać rozwodów

Z badania przeprowadzonego w 2016 roku przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości „Koszty postępowań sądowych w sprawach rozwodowych” wynika, że opłaty sądowe uiszczane w sprawach o rozwód odpowiadają za ok. 1 proc. ogółu dochodów budżetowych  z tytułu opłat sądowych.

WZORY DOKUMENTÓW:

 

Według Ministerstwa Sprawiedliwości rezygnacja ze zwrotu z urzędu połowy opłaty sądowej w sprawach o rozwód spowodowałaby, że faktyczne koszty byłyby w wyższym zakresie opłacane przez strony, a nie ogół obywateli, w znaczeniu udziału w tych kosztach Skarbu Państwa.” Zdaniem autorów opinii, przytoczona argumentacja nie jest przekonywająca .

Jak zauważa dr Hrycaj, art. 19 ust. 1 pkt 3) generalnie przewiduje zwrot połowy opłaty od pozwu w przypadku, gdy sprawa zostanie załatwiona polubownie (zawarcie ugody). W żadnym wypadku nie jest to uzależnione od wysokości opłaty, ani od tego czy faktyczne koszty postępowań danego rodzaju są wyższe niż ponoszone przez strony czy niższe.

Czytaj też: Skutki majątkowe separacji i rozwodu >

Regulacja art. 97 ust. 1 pkt 3) jest wyrazem promowania polubownego, koncyliacyjnego zakończenia każdego postępowania sądowego. W sposób szczególny powinno to dotyczyć spraw o rozwód, w których polubowne, mediacyjne zakończenie sprawy nie tylko wpływa na sprawność postępowania sądowego, ale ma niebagatelne znaczenie dla interesów małżonków oraz ich wspólnych małoletnich dzieci - twierdzą eksperci.

Postępowanie w sprawie z powództwa o rozwód - PROCEDURA >

Niespójne rozwiązania

Autorzy opinii zauważają, że regulacje dotyczące zwrotu części opłaty w przypadku polubownego zakończenia sporu powinny odzwierciedlać aksjologię ustawodawcy. - Skoro ustawodawca promuje mediację i formy polubownego kończenia postępowań sądowych, to jednocześnie powinien przyjmować odpowiednie przepisy w zakresie kosztów postępowania. Tymczasem w projekcie rozwiązania są niespójne: Z jednej strony, proponuje się obligatoryjne rodzinne postępowanie informacyjne, którego celem m.in. jest porozumienie się małżonków co do wszystkich kwestii związanych z rozwodem, a z drugiej strony eliminuje przepisy wspierające orzekanie rozwodu zgodnie ze zgodnymi stanowiskami stron i bez orzekania o winie - czytamy w opracowaniu.

 

Kodeks cywilny. Komentarz

Małgorzata Balwicka-Szczyrba, Anna Sylwestrzak

Sprawdź  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.