Ministerstwo Finansów poinformowało nas w czwartek, że do tej pory zarejestrowanych jest 178,5 tys. spółek. Z danych statystycznych z poprzednich lat wynika, że zgłoszenia powinno dokonać 400-450 tys. spółek.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) to system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Jednym z głównych zadań CRBR ma być przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Ministerstwo Finansów tłumaczy, że posiadanie dokładnych i aktualnych danych o beneficjentach rzeczywistych ma kluczowe znaczenie dla zwalczania tych zjawisk, ponieważ uniemożliwia przestępcom ukrycie swojej tożsamości w skomplikowanej strukturze korporacyjnej. Zdaniem MF, publiczny charakter rejestru, umożliwiający każdemu nieodpłatny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych, zapewnia również większą kontrolę informacji przez społeczeństwo obywatelskie oraz przyczynia się do zwiększenia zaufania do rynku finansowego i uczestników obrotu gospodarczego.
Zobacz procedury w LEX:
Zgłaszanie informacji o beneficjentach rzeczywistych >
Obowiązki biura rachunkowego (doradcy podatkowego) związane z praniem pieniędzy >
Dane o beneficjentach rzeczywistych spółek w specjalnym rejestrze
Rejestr gromadzi dane dotyczące beneficjentów rzeczywistych spółek:
- jawnych,
- komandytowych,
- komandytowo-akcyjnych,
- z ograniczoną odpowiedzialnością;
- prostych spółek akcyjnych (od 1 marca 2021 r.)
- akcyjnych, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 623).
Czytaj w LEX: Zakres niezbędnych danych pobieranych w kontekście prawidłowej identyfikacji beneficjenta rzeczywistego >
Pojęcie beneficienta rzeczywistego
- Definicja beneficjenta rzeczywistego przewidziana przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu jest bardzo szeroka. Odwołuje się ona przede wszystkim do pojęcia kontroli, sprawowanej nad spółką w sposób bezpośredni lub pośredni, a więc również poprzez inny podmiot. Kontrola ta ma być sprawowana poprzez posiadane uprawnienia, wynikające z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiających wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę – tłumaczy Maciej Ciszkiewicz, radca prawny w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka. Dodaje także, że definicja zawiera katalog okoliczności, których wystąpienie pozwala na identyfikację beneficjenta rzeczywistego dla spółki. Chodzi tu przykładowo o posiadanie udziałów, akcji czy określonej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, czy też sprawowanie kontroli nad osobą prawną, czy też osobami prawnymi, posiadającymi w tej spółce określoną liczbę udziałów, akcji czy głosów.
Zobacz również: Spółki mają coraz mniej czasu na zgłoszenie beneficjentów rzeczywistych >>
Zgłoszenie tylko elektroniczne
Zgłoszenie danych do CRBR jest bezpłatne i odbywa się wyłącznie elektronicznie na stronie rejestru CRBR. Nie ma możliwości wysłania zgłoszenia w formie papierowej. Zgłoszenie musi być opatrzone musi być kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP przez ww. osoby. Co istotne, pełnomocnicy spółki nie są uprawnieni do dokonania zgłoszenia informacji do CRBR. W przypadku zaś, gdy wymagana jest łączna reprezentacja tj. przez więcej niż jedną osobę, zgłoszenie musi być podpisane przez wszystkie wymagane osoby (nie ma znaczenia kolejność składania podpisów, podpisy kwalifikowane i podpisy potwierdzane profilem zaufanym ePUAP mogą być zamieszczane w dowolnej konfiguracji).
Zgłoszenie zawiera oświadczenie osoby lub osób dokonujących tego zgłoszenia o prawdziwości informacji zgłaszanych do CRBR.
Czytaj w LEX: Obowiązki biur rachunkowych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu >
Doradca podatkowy może pomóc, ale zgłoszenia nie zrobi
Niewykonanie tego obowiązku bądź spóźnienie w publikacji danych może pociągnąć za sobą karę w wysokości do miliona złotych.
Jak podkreśla Radomir Szaraniec, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych, doradcy podatkowi aktywnie wspierają swoich klientów w zakresie realizacji tego obowiązku, choć ustawodawca nie przewidział możliwości dokonania zgłoszenia przez doradcę podatkowego jako profesjonalnego pełnomocnika spółek obowiązanych do ujawnienia danych w rejestrze, co stanowiłoby istotne ułatwienie dla biznesu.
- Jest to o tyle dziwnie, że w samej ustawie doradca podatkowy jest uznawany za instytucję obowiązaną i przy wykonywaniu swojego zawodu musi spełniać szereg innych obowiązków, nałożonych ustawą. Bardzo często to właśnie doradcy podatkowi z racji kompleksowej obsługi danego podmiotu posiadają najlepszą wiedzę w zakresie danych zgłaszanych do CRBR – podkreśla Radomir Szaraniec.
Zobacz procedurę w LEX: Obowiązki biura rachunkowego (doradcy podatkowego) związane z praniem pieniędzy >
Zwraca jednak uwagę, że niestety bywają sytuacje, w których nawet pomimo pomocy doradców podatkowych, niezwykle ciężko jest ustalić beneficjenta rzeczywistego. - Mamy z tym najczęściej do czynienia, gdy akcjonariuszami, udziałowcami bądź wspólnikami są podmioty zagraniczne, o często bardzo skomplikowanej strukturze: trusty, holdingi, struktury hybrydowe, instytucje powiernicze. Pomimo najwyższej staranności wspólnicy lub zarząd polskiej spółki mogą nie być w stanie ustalić beneficjenta rzeczywistego. W takiej sytuacji ryzykują podanie nieprawdziwej informacji bądź odpowiedzialność za niewypełnienie obowiązku – zauważa wiceprzewodniczący samorządu doradców podatkowych.
Czytaj w LEX: Instytucja obowiązana według ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
