Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT wskazał, że jednym ze źródeł przychodów podatników jest odpłatne zbycie nieruchomości, części nieruchomości lub udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, a także prawa wieczystego użytkowania gruntów i innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Odpłatne zbycie stanowi czynność przenoszącą prawa jednego podmiotu na inny podmiot w zamian za odpłatność. Zbywać można nieruchomość, określone prawa rzeczowe do nieruchomości oraz rzeczy inne niż nieruchomości. Kluczowy jest brak zbywania w wykonywaniu działalności gospodarczej oraz terminowość (termin pięcioletni dla nieruchomości i praw do nieruchomości oraz półroczny – dla rzeczy innych niż nieruchomości). Jednakże jeżeli odpłatne zbycie, które nie stanowi jednoczesnego wykonywania działalności gospodarczej następuje po upływie ustawowych terminów – nie stanowi źródła przychodów, a odpłatność uzyskana przez podatnika z odpłatnego zbycia rzeczy ani nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym ani nie musi zostać wykazana w zeznaniu podatkowym.
Zobacz procedurę w LEX: Przychód z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych - opodatkowanie PIT >
Zobacz również: Ulga rehabilitacyjna przysługuje wstecz - od daty powstania niepełnosprawności >>
Wątpliwości podatkowe wnioskodawczyni
Wnioskodawczyni jako zbywca, przeniosła na rzecz nabywcy prawa i obowiązki, wynikające z prawa do działki w rodzinnym ogrodzie działkowym oraz własność znajdujących się na działce nasadzeń, urządzeń i obiektów. Nabywca w zamian przekazał wynagrodzenie w wysokości 25 tys. zł. Wydano oświadczenie będącą wymaganą formą potwierdzenia przekazania działki w ROD kolejnemu użytkownikowi.
Czytaj w LEX: Powstanie prawa do działki na terenie rodzinnego ogrodu działkowego >
Zarówno prawo do działki, jak i własność znajdujących się na niej nasadzeń, obiektów i urządzeń, przeniesiono na nabywcę na podstawie pisemnej umowy z notarialnie poświadczonymi podpisami. Dodatkowo wnioskodawczyni wskazała, że w ciągu sześciu miesięcy przed przeniesieniem prawa do działki nie zostały dokonane żadne inwestycje oraz nasadzenia o charakterze stałym, tym bardziej wnioskodawczyni nie wyłożyła nakładów pieniężnych na tego typu cele. Biorąc pod uwagę fakt, że nabywcą została kilka lat wcześniej, w odpowiedzi na zapytanie skierowane do właściwego urzędu skarbowego wnioskodawczyni została poinformowana, że nie ma obowiązku uwzględnienia nabytego ze wskazanego tytułu wynagrodzenia w rozliczeniu podatkowym. Jednakże celem potwierdzenia, skierowała wniosek do dyrektora KIS, zakładając, że środki pieniężne, które otrzymała z tytułu przeniesienia własności znajdujących się na działce w rodzinnym ogrodzie działkowym nasadzeń, urządzeń i obiektów powinny zostać uwzględnione w rocznym rozliczeniu podatkowym jako przychód.
Sprawdź w LEX: Czy plac zabaw na terenie rodzinnych ogrodów działkowych to teren publiczny? >
Prawo do działki w rodzinnym ogrodzie działkowym
Rodzinne ogrody działkowe, uregulowane ustawą, funkcjonują na gruntach będących we własności Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz stowarzyszeń ogrodowych. Samo prawo do działki jest ustanawiane na podstawie umowy dzierżawy działkowej – stowarzyszenie ogrodowe zobowiązuje się oddać działkowcowi działkę na czas nieoznaczony do używania i pobierania z niej pożytków, z kolei działkowiec zobowiązuje się używać działkę zgodnie z jej przeznaczeniem, przestrzegać regulaminu i uiszczać opłaty ogrodowe.
Czytaj w LEX: Tymczasowe obiekty budowlane, domki holenderskie, wiaty, altany, przyczepy kempingowe, garaże - w procedurze budowlanej >
Z drugiej strony działkowiec ma prawo zagospodarować działkę przy użyciu odpowiedniej infrastruktury, przy czym nasadzenia w postaci wszelkich posadzonych roślin oraz urządzenia i obiekty służące korzystaniu z działki zgodnie z jej przeznaczeniem, wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca, stanowią jego własność. Jest to wyjątek od jednej z zasad prawa cywilnego, gdzie właściciel gruntu to jednocześnie właściciel części składowych gruntu. Ustawodawca postanowił, że nie będą one częścią składową gruntu ani własnością właściciela gruntu, lecz będą traktowane jako odrębne przedmioty własności działkowca korzystającego z działki.
Sprawdź w LEX: Jaki organ jest właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa rosnącego na terenie ogródków działkowych? >
Wynagrodzenie działkowca a PIT
Ustawodawca uregulował także zasady rozliczania wartości składników majątku działkowca w razie wygaśnięcia prawa do działki. Zagwarantował możliwość wynagrodzenia za znajdujące się na działce nasadzenia, urządzenia i obiekty stanowiące jego własność w sytuacji, gdy przestaje on być stroną umowy dzierżawy działkowej.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Dopuszczalność zameldowania osoby w altanie w ogrodzie działkowym >
Działkowiec w drodze pisemnej umowy z podpisami notarialnie poświadczonymi może również przenieść prawa i obowiązki wynikające z prawa do działki na rzecz pełnoletniej osoby fizycznej, czego skuteczność zależy od zatwierdzenia przez stowarzyszenie ogrodowe. Ustawodawca traktuje wynagrodzenie określone w umowie przeniesienia praw do działki jako wynagrodzenie dla działkowca za znajdujące się na działce nasadzenia, urządzenia i obiekty stanowiące jego własność.
Czytaj w LEX: Zabudowa na rodzinnych ogrodach działkowych >
Wynagrodzenie z tytułu zbycia prawa do działki nie stanowi źródła przychodu
Dyrektor KIS uznał wynagrodzenie wnioskodawczyni za wynagrodzenie z tytułu przeniesienia własności rzeczy. Wobec powyższego wynagrodzenie określone w umowie o przeniesienie prawa do działki – jako uzyskane ze zbycia rzeczy, które wnioskodawczyni posiadała jako właścicielka przez okres znacznie dłuższy niż pół roku – nie stanowi dla niej źródła przychodu. W takim przypadku odpłatność, którą uzyskała z przeniesienia prawa do działki nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i nie musi jej wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym (interpretacja podatkowa z 18 kwietnia 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.128.2023.2.MJ).
Czytaj też w LEX:
Czy organ nadzoru budowlanego może wystawić tytuł wykonawczy na ROD? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
