Badaniu przez biegłych rewidentów podlegają sprawozdania tylko części jednostek gospodarczych, spełniających określone kryteria w ustawie o rachunkowości. Jednak są to jednostki zazwyczaj duże, jednostki zaufania publicznego, często o strategicznym znaczeniu. Stąd tak ważne jest potwierdzenie przez niezależnego audytora wiarygodności ich sprawozdań finansowych.
Dlatego Polska Agencja Nadzoru Audytowego (PANA) zdecydowała o przeprowadzeniu kampanii mającej na celu poprawę świadomości co do istoty i rangi badania sprawozdania finansowego. Kampania jest kierowana między innymi do wszystkich przedsiębiorców, inwestorów i deponentów. Działania informacyjne prowadzone będą w mediach publicznych (TVP, Polskie Radio) oraz w Internecie.
KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Sprawozdanie finansowe jednostki >
- Nasza kampania ma charakter edukacyjno-informacyjny. Jej celem jest dotarcie do jak najszerszej liczby odbiorców aby przypomnieć, jak niezwykle istotną rolę dla wiarygodności informacji finansowych pełnią badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów – mówi Marcin Obroniecki, prezes PANA, sprawującej od dwóch lat nadzór nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi.
Prezes Agencji podkreśla, że odbiorcami kampanii są zarówno przedsiębiorcy jak i prywatni inwestorzy, w szczególności indywidualni.
Zobacz również: NSA: Błąd programu księgowego to nie oszustwo >>
KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Specyfika badania sprawozdań finansowych jednostek z branży handlowej >
Badanie sprawozdania finansowego także dobrowolnie
Warto wiedzieć, że poddawanie sprawozdań finansowych badaniu przez biegłego rewidenta jest nie tylko obowiązkiem ustawowym dla części jednostek, ale również szansą, bo pozwala na otrzymanie bezstronnej informacji o kondycji finansowej przedsiębiorstwa oraz może przyczynić się do wykrycia ewentualnych błędów i niedociągnięć w rachunkowości i systemie kontroli wewnętrznej.
Sprawozdanie finansowe dostarcza bowiem informacji o sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarczej. Takie informacje służą nie tylko samej jednostce do podejmowania decyzji w zarządzaniu tą jednostką, ale także użytkownikom zewnętrznym – zwłaszcza kontrahentom, inwestorom.
Z punktu widzenia inwestorów, deponentów i kontrahentów to, że sprawozdanie finansowe zostało poddane prawidłowemu badaniu przez biegłego rewidenta pozwala podejmować racjonalne decyzje ekonomiczne, bo przedstawia ono rzetelnie i jasno sytuację majątkową i finansową przedsiębiorstwa. Opinia biegłego rewidenta daje gwarancje, że sprawozdanie jest rzetelne a zawarte w nim informacje wiarygodne.
Agencja przygotowała specjalny spot reklamowy. W spocie telewizyjnym i radiowym Agencji jest także zawarta rekomendacja, by przedsiębiorcy zlecali badanie sprawozdań finansowych wyłącznie uprawnionym do tego firmom audytorskim, które figurują na liście prowadzonej przez PANA. Lista firm audytorskich dostępna jest na stronie internetowej Agencji (pana.gov.pl). Sposób wykonywania badań przez takie podmioty z listy jest nadzorowany przez PANA.
- Chcemy, by badaniu sprawozdań finansowych poddawało się więcej podmiotów niż obecnie. Dla znacznej liczby firm, na przykład dla wszystkich spółek akcyjnych, to nie tylko obowiązek ale też szansa na zwiększenie wiarygodność podmiotu na rynku i zminimalizowanie ryzyka nadużyć i oszustw – wyjaśnia Marcin Obroniecki, jednocześnie dodając, że w 2022 roku PANA będzie realizować dalsze działania edukacyjne.
Czytaj: Konsekwencje objęcia jednostki obowiązkiem badania sprawozdania finansowego >
Społeczna kampania informacyjna PANA będzie realizowana w ramach promocji badań sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów wśród podmiotów gospodarczych w lutym 2022 r.
Celem kampanii jest informowanie o obowiązkach ustawowych w zakresie poddawania sprawozdań finansowych badaniu przez biegłego rewidenta i potencjalnych korzyściach. Korzyści te wynikają z otrzymania bezstronnej informacji o kondycji finansowej przedsiębiorstwa, którego sprawozdanie finansowe zostało przez audytora zbadane.
Obowiązek badania sprawozdań
Badaniu za 2022 r., w świetle art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność m.in. banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego. Badaniu podlegają też sprawozdania spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji.
PORADNIK: Sporządzanie sprawozdania finansowego w organizacji non profit krok po kroku >
Co ważne, badaniu podlegają sprawozdania pozostałych jednostek (przede wszystkim spółek z o.o., spółek jawnych, partnerskich, komandytowych, cywilnych oraz przedsiębiorstw osób fizycznych), które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe (w odniesieniu do sprawozdań za 2022 r. uwzględnia się dane za 2021 r.), spełniły co najmniej dwa z określonych w ustawie warunków. Te kryteria to średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro i przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro.
Badaniu podlegają również sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR, roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.
Obowiązkowo muszą poddać badaniu swoje sprawozdania finansowe również te jednostki prowadzące księgi rachunkowe, które dla celów podatkowych wybrały bilansową metodę ustalania różnic kursowych.
Warto dodać, że każda jednostka prowadząca księgi rachunkowe i sporządzająca sprawozdania finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości może dobrowolnie poddać swoje sprawozdania badaniu przez biegłego rewidenta.
PROCEDURA: Przeprowadzenie audytu podatkowego >
Ekspert: Audyt to wartość dodana
- Badanie sprawozdania finansowego w firmach audytorskich realizowane jest przez zespoły, w skład których wchodzą biegli rewidenci, aplikanci oraz asystenci. Myślę, że wyróżnikiem biegłych rewidentów - na tle innych zawodów zaufania publicznego - jest interdyscyplinarność i umiejętność szerokiego widzenia zagadnień ekonomicznych – podkreśla dr Monika Król-Stępień, partner zarządzający w Kancelarii Biegłych Rewidentów Quatro,
Ekspertka dodaje, że atutem biegłych rewidentów są doświadczenia uzyskane w wielu jednostkach, zrozumienie branż, procesów biznesowych, różnorodnych systemów informatycznych, czy umiejętności analityczne. Wszystkie te aspekty są bardzo ważne w projektach audytowych.
- W pracy biegłych rewidentów niezmiernie ważny jest czynnik ludzki. Z jednej strony umiejętność zbudowania zespołu i delegowania zadań adekwatnych do kompetencji i specjalizacji członków zespołu, z drugiej strony oparcie wszelkich relacji z klientami na zaufaniu. Sztuką w pracy biegłych rewidentów jest z jednej strony wskazanie błędów, czy słabości systemu kontroli wewnętrznej, działanie zawsze w oparciu o zasadę legalizmu, zawodowego sceptycyzmu, a z drugiej strony zachowanie relacji biznesowych opartych na zaufaniu – stwierdza Monika Król-Stępień.
Ekspertka zauważa, że dojrzały przedsiębiorca i odpowiedzialny księgowy nie traktuje badania sprawozdań finansowych jako „przykry obowiązek”. Powinien dostrzegać w audycie wartość dodaną wynikającą z szerokiego spojrzenia i ukierunkowania na rozpoznanie ryzyka. Jej zdaniem, współpraca jednostki z biegłym pozwala wypracować rozwiązania, które zapewniają poprawną prezentację sytuacji jednostki w sprawozdaniu finansowym - zawsze w granicach obowiązującego prawa.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
