Przy sporządzaniu bilansu należy przestrzegać najważniejszych zasad obowiązujących w rachunkowości.

Podstawową zasadą jest tzw. zasada netto. Wynika z niej, że wykazana w aktywach bilansu wartość poszczególnych grup składników aktywów wynika z ich wartości księgowej, skorygowanej o

  1. dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe oraz odpisy aktualizujące, w tym również z tytułu trwałej utraty wartości składników aktywów trwałych
  2. odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych
  3. odpisy aktualizujące wartość należności.

 

W jaki sposób wykazuje się aktywa i zobowiązania

Z kolei aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wykazuje się w bilansie w kwocie netto po kompensacie, jeżeli jednostka ma bezwarunkowe prawo do kompensaty aktywów i zobowiązań danego rodzaju i zamierza je rozliczyć w kwocie netto albo jednocześnie wydać składnik aktywów finansowych i rozliczyć zobowiązanie finansowe.

Przykładowo: jednostka posiada środki trwałe o wartości początkowej 100.000 zł, przy czym wartość naliczonej amortyzacji wynosi 30.000 zł. W bilansie środki te należy zatem wykazać w kwocie netto, a zatem w kwocie 70.000 zł. Gdyby na dzień bilansowy zdecydowano o konieczności dokonania odpisu aktualizującego jakiegoś środka trwałego, kwotę tę należałoby dodatkowo pomniejszyć o wartość dokonanego odpisu.

 

Zasady sporządzania bilansu

Ponadto przy sporządzaniu sprawozdania finansowego należy przestrzegać m.in. następujących zasad:

  • memoriału - nakazuje, żeby w księgach rachunkowych jednostki ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty,
  • współmierności - do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione,
  • ostrożności - poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności.

W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:

  • zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,
  • wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,
  • wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,
  • rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń,
  • zakazu kompensat wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie. Nie można kompensować ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych,
  • kontynuacji działalności - przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym; jeżeli założenie kontynuacji działalności nie jest zasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

 

Można prezentować więcej informacji 

Sporządzając bilans należy również pamiętać, że ustawodawca zezwala na wykazywanie informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy o rachunkowości, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki. Jednostki nie są zatem ograniczone do sztywnego wzoru bilansu. Mogą prezentować więcej informacji niż wynika to z pozycji prezentowanych w załącznikach do ustawy. Nie można jednak usuwać czy pomijać pewnych pozycji. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy informacje dotyczące poszczególnych pozycji bilansu nie wystąpiły w jednostce zarówno w roku obrotowym, jak i za rok poprzedzający rok obrotowy. W takim przypadku pozycje te pomija się.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.