Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą stoją przed niełatwym wyborem. Do poniedziałku, 21 lutego, mogą dokonać zmiany sposobu opodatkowania dochodów osiąganych z tej działalności. Co do zasady, formę opodatkowania zmienia się do 20 lutego, w tym roku jednak dzień ten wypada w niedzielę, stąd przesunięcie.

WZORY DOKUMENTÓW:

 

Przedsiębiorcy mogą wybierać między opodatkowaniem dochodów na zasadach ogólnych – według skali podatkowej albo podatkiem liniowym z 19-proc. stawką PIT, a w odniesieniu do dochodów objętych art. 30ca ustawy o PIT według stawki 5 proc. Chodzi tu o IP Box, czyli preferencje m.in. dla programistów. Mogą też wybrać opodatkowanie przychodów ryczałtem ewidencjonowanym. Przedsiębiorcy, którzy w roku poprzednim korzystali z opodatkowania w formie karty podatkowej, mogą nadal kontynuować ten sposób opodatkowania, o ile nie utracili do niego prawa. Od 2022 r. nie można już jednak wybrać opodatkowanie w formie karty podatkowej.

PROCEDURA: Innovation Box - preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej >

Wybór formy opodatkowania w tym roku szczególnie trudny

Na wybór formy opodatkowania, jak nigdy wcześniej, znaczący wpływ mają zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne, które zasadniczo się różnią, w zależności od wybranej formy opodatkowania.

- Tym niemniej nie powinno to być jedynym kryterium wyboru. Należy szczególnie dokładnie przeanalizować, czy możemy skorzystać z nowych ulg wprowadzonych do ustawy o PIT lub też na przykład ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Dla przykładu - w obecnym stanie prawnym z ulgi dla klasy średniej skorzystać może wyłącznie przedsiębiorca wybierający opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli skali podatkowej – zwraca uwagę Radomir Szaraniec, doradca podatkowy, członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Kalkulator wynagrodzeń 2022 r. >

Doszły także nowe zwolnienia przedmiotowe, takie jak preferencje dla dużych rodzin, zwane ulgą rodzina 4+, zwolnienie dla osób powracających z zagranicy, czy też zwolnienia dla emerytów, którzy będą kontynuowali dotychczasową działalność i nie będą pobierali emerytury.

Zdaniem Radomira Szarańca, to wszystko powoduje, że nie da się na pierwszy rzut oka, bez głębszej analizy stwierdzić, że na przykład opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, przy stosunkowo niskiej, zryczałtowanej składce na ubezpieczenie zdrowotne, będzie faktycznie najbardziej atrakcyjne dla danego przedsiębiorcy.

 

Zmiany w przepisach powodują chaos i niepewność

Dodatkowo dynamicznie są wprowadzane kolejne zmiany. Resort finansów zapowiada także kolejne nowelizacje Polskiego Ładu. Chodzi tu m.in. o rozszerzenie ulgi dla klasy średniej.

- Niewykluczone, że rząd dokona po 20 lutego 2022 r. zmian rzutujących na opodatkowanie przedsiębiorców w całym 2022 r. Wobec zapowiedzi, że podatnicy, którzy straciliby na nowych przepisach w stosunku do roku poprzedniego, będą mogli wybrać zasady rozliczenia obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r., może się okazać, że zmiana formy opodatkowania w stosunku do 2021 r. spowoduje, że nie będzie można miarodajnie stwierdzić, czy podatnik faktycznie zyskał czy stracił. Jeśli doszłoby do takich interwencji ustawodawcy, należałoby rozważyć umożliwienie przedsiębiorcom dokonania zmiany formy opodatkowania. Zmiana reguł gry w jej trakcie, bez umożliwienia odpowiedniej reakcji graczom, byłaby wybitnie nie fair – zaznacza Radomir Szaraniec.

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce zaapelowało nawet do ministra finansów, aby wyjątkowo w tym roku termin wyboru formy opodatkowania został przesunięty. Pisaliśmy o tym w tekście pt. SKwP wspiera księgowych i przedsiębiorców w rozliczaniu Polskiego Ładu >>

Z kolei zdaniem Agnieszki Czernik, doradcy podatkowego, decyzję o wyborze formy opodatkowania, należałoby odłożyć aż do marca lub kwietnia 2023 roku, kiedy to składając zeznanie podatkowe za rok podatkowy 2022 po prostu moglibyśmy zakreślić stosowne okienko o wyborze formy opodatkowania.

Czytaj: Działalność gospodarcza - opłacanie składek przy zbiegu tytułów ubezpieczeń po wejściu w życie Polskiego Ładu >

 


Jak wybrać lub zmienić formę opodatkowania

Szanse, że rząd wydłuży termin wyboru formy opodatkowania są jednak niewielkie. Który sposób rozliczeń warto więc wybrać w tak niestabilnym systemie opodatkowania? To pytania, które zadają sobie wszyscy przedsiębiorcy. Wśród wielu przedsiębiorców dominuje pogląd, że ryczałt się najbardziej opłaca. Ale czy na pewno? Jakie są plusy tej formy opodatkowania? Na pewno niższe stawki niż przy podatku liniowym. Stawka zdrowotna płacona jest w stałej miesięcznej kwocie, a nie jak w przypadku podatku liniowego, czy skali podatkowej uzależniona od dochodu przedsiębiorcy. Rozliczając ryczałt, prowadzi się też prostszą ewidencję. Ryczałt nie jest jednak rozwiązaniem dla wszystkich.

Patrycja Kubiesa, doradca podatkowy w kancelarii KiB, zwraca uwagę, że nie każdy przedsiębiorca może skorzystać z ryczałtu, albowiem istnieją wyłączenia w zakresie możliwości skorzystania z tej formy opodatkowania np. działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych. Pojawia się też limit 2 mln euro osiągniętych przychodów w roku poprzedzającym, zatem duże działalności gospodarcze nie mogą wybrać tej formy opodatkowania.

- Przedsiębiorcy z wysokim poziomem przychodów i kosztów powinni także przeanalizować, czy na pewno ryczałt jest dla nich rozwiązaniem dobrym, ponieważ tzw. duże koszty mogą powodować, że lepiej rozważyć podatek liniowy lub skalę podatkową – zauważa Patrycja Kubiesa. Warto też pamiętać, że ryczałt nie daje możliwości skorzystania z wielu ulg np. ulgi dla klasy średniej, ulgi prorodzinnej. Nie można też dokonać rozliczenia łącznego z małżonkiem.

 

Konieczna indywidualna analiza

Grzegorz Grochowina, deputy director, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym w KPMG w Polsce, zwraca uwagę, że podatnik, wybierając formę opodatkowania, powinien wziąć pod uwagę szereg czynników, które będą decydować o tym którą z dostępnych form jest najbardziej korzystna.

Należy więc odpowiedzieć sobie m.in. na pytanie czy w ramach naszej działalności będziemy generować wysokie koszty uzyskania przychodu, czy posiadamy składniki majątku które będą podlegać amortyzacji. Istotne z punktu widzenia optymalnej formy opodatkowania jest m.in. fakt czy rozliczamy się samemu, czy z małżonkiem i z jakich ulg i preferencji planujemy skorzystać w danym roku.

PROCEDURA: Wybór opodatkowania w formie podatku liniowego >

Zdaniem naszego rozmówcy, z uwagi na zmiany wprowadzone przez Polski Ład, opodatkowanie w formie ryczałtu zyska niewątpliwie szerokie grono podatników.

- Od 2022 roku obniżeniu uległy bowiem stawki ryczałtu na szereg świadczonych usług. Nowe przepisy obniżają np. stawkę ryczałtu dla specjalistów IT do 12 proc. Co przy niskich kosztach prowadzenia biznesu przez tę grupę podatników, sprawia, że ta forma opodatkowania dla większości z nich może okazać się najbardziej optymalna – podpowiada Grzegorz Grochowina.

Dodaje, że dla osób które planują zmienić formę opodatkowania w 2022 roku, należy tego dokonać najpóźniej 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu uzyskania pierwszego przychodu w 2022 roku. Tak więc w sytuacji uzyskania przez podatnika przychodu w styczniu, zmiana formy opodatkowania jest możliwa do 21 lutego (20 lutego to dzień wolny).