Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej opublikowało najpierw stanowisko, a następnie dziesięciostronicowe objaśnienia dotyczące rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek do chodowy od osób fizycznych. Przypomnijmy, kontrowersyjne rozporządzenie weszło w życie 8 stycznia 2022 r. i przedłużyło niektórym płatnikom terminy poboru i przekazania zaliczek na podatek dochodowy, począwszy od zaliczek za styczeń 2022 r. Przedłużenie terminów, o których mowa w rozporządzeniu, ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.
Ważne określenie źródeł przychodów
Rozporządzenie ma zastosowanie, gdy miesięczne przychody uzyskane przez podatnika za pośrednictwem płatnika nie przekroczą 12 800 zł, przy czym limit ten powinien być stosowany odrębnie dla każdego źródła przychodów. Wskazano, co zaliczamy do odrębnych źródeł przychodów, na potrzeby rozporządzenia, z odrębnym limitem przychodów w wysokości 12 800 zł. Źródłem przychodu, zgodnie z rozporządzeniem jest stosunek służbowy, stosunek pracy, stosunek pracy nakładczej lub spółdzielczy stosunek pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
W zakładach pracy – limit miesięczny dotyczy łącznie przychodów wypłacanych przez zakład pracy (w tym zasiłków z ubezpieczenia społecznego).
Zobacz również:
Zarzycki: MF próbuje ratować Polski Ład, ale rozporządzenie niezgodne z prawem >>
Rozliczanie wynagrodzeń pełne niejasności, a rozporządzenie mnoży wątpliwości >>
Rozliczenie umów zleceń i innych świadczeń
Kolejnym źródłem przychodu są umowy zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT oraz emerytura i renta, świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, renta strukturalna, renta socjalna oraz rodzicielskie świadczenie uzupełniające a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia (wypłacane przez organ rentowy).
W objaśnieniach podano kilkanaście przykładów. W jednym z nich przedstawiono sytuację, w której podatnik otrzymał w lutym trzy wypłaty ze stosunku pracy (wynagrodzenie, premię i dodatek motywacyjny), każdą w innym terminie, łącznie na kwotę 12 900 zł. Jak należy obliczyć zaliczkę na podatek za luty? Do pierwszych dwóch wypłat zastosowano rozporządzenie? Co zrobić po przekroczeniu limitu 12 800 zł? W objaśnieniach wskazano, że podstawą obliczenia miesięcznej zaliczki na podatek z zastosowaniem rozporządzenia jest miesięczny przychód. Limit przychodów określony w rozporządzeniu (12 800 zł) nie pozwala na jego zastosowanie w sytuacji, gdy miesięczny przychód pracownika go przekracza i wynosi 12 900 zł. Zatem od całości przychodu należy obliczyć zaliczkę z Polskiego Ładu. Każda kolejna wypłata w danym miesiącu musi uwzględniać wcześniejsze, i każda kolejna zaliczka musi uwzględniać wcześniej pobraną. Tym samym w ostatniej liście płac, która spowodowała przekroczenie kwoty przychodu 12 800 zł, należy obliczyć zaliczkę na podatek narastająco od całości dochodu uzyskanego w danym miesiącu i pomniejszyć go o zaliczki pobrane w poprzednich listach płac.
Kolejny przykład to sytuacja, w której powstaje pytanie, czy pobrana w styczniu nadwyżka zwrócona podatnikowi 4 lutego 2022 r. stanowi jego przychód, który należy doliczyć przy ustalaniu miesięcznego limitu? Czy od zwróconej nadwyżki należy pobrać zaliczkę na podatek? W objaśnieniach stwierdzono, że nie. Zwrócona „styczniowa” nadwyżka nie jest przychodem podatnika, nie wpływa zatem na limit przychodu ustalany na potrzeby rozporządzenia i nie należy jej opodatkowywać.
Obliczanie zaliczki z Polskiego Ładu
W objaśnieniach wskazano, że zaliczka obliczona na zasadach obowiązujących w 2022 r., ma być policzona przy uwzględnieniu przez płatnika kosztów uzyskania przychodów (chyba, że podatnik zrezygnował z ich stosowania, składając płatnikowi wniosek), ulg (np. składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez podatnika, ulgi dla klasy średniej chyba, że podatnik zrezygnował z jej stosowania) i zwolnień (w tym: „ulgi dla rodzin 4+”, „ulgi na powrót” czy „ulgi dla seniora”, o ile podatnik zawnioskował o ich stosowanie przez płatnika), a także przy zastosowaniu parametrów nowej skali podatkowej (ze stawkami 17 i 32 proc., progiem dochodu w kwocie 120 000 zł oraz 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 425 zł – o ile płatnik jest uprawniony do jej odliczania).
Zaliczka obliczona na zasadach obowiązujących w 2021 r., powinna być policzona przy uwzględnieniu przez płatnika kosztów uzyskania przychodów (chyba, że podatnik zrezygnował z ich stosowania składając płatnikowi wniosek), składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez podatnika, a także przy zastosowaniu parametrów skali podatkowej z 2021 r. (ze stawkami 17 i 32 proc., z progiem dochodu w kwocie 85 528 zł oraz 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 43,76 zł, o ile płatnik jest uprawniony na moment obliczania zaliczki do jej odliczania), a także pomniejszoną o kwotę składki zdrowotnej podlegającej odliczeniu od podatku (7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki).
Wskazano, że należy także pamiętać, że kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 43,76 zł płatnik stosował w latach ubiegłych o ile dochody pracownika (licząc od początku roku) nie przekroczyły 85 528 zł. Zasadę tę należy uwzględniać również przy obliczaniu zaliczki na starych zasadach. Podkreślono, że płatnik, obliczając zaliczki na podatek na dwa sposoby, stosuje stan faktyczny występujący u konkretnego podatnika na dzień obliczania zaliczki w 2022 r.
Podano przykład z taką sytuacją, że 3 stycznia 2022 r. pracownik powiadomił pracodawcę o „wycofaniu” PIT-2. Czy obliczając zaliczki zgodnie z rozporządzeniem według zasad z 2021 r., uwzględnia ten fakt? W objaśnieniach wskazano, że tak. Obliczając zaliczkę na dwa sposoby, zatem także według zasad z 2021 r., płatnik powinien uwzględnić to, że podatnik poinformował go o rezygnacji z odliczania od zaliczki na podatek 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (43,76 zł).
Zaliczka obliczona na dwa sposoby i co dalej?
Po obliczeniu zaliczki na dwa sposoby, należy je porównać. Jeżeli zaliczka z Polskiego Ładu przewyższa zaliczkę obliczoną na starych zasadach, powstaje nadwyżka, która podlega odroczeniu w czasie. Płatnik pobiera od podatnika zaliczkę niższą, czyli obliczoną na starych zasadach. Odroczenie nadwyżki trwa aż do miesiąca, w którym z porównania wysokości zaliczek obliczonych na dwa sposoby okaże się, że powstanie ujemna różnica, czyli zaliczka z Polskiego Ładu okaże się niższa od zaliczki obliczonej na starych zasadach. Wówczas płatnik ma pobrać od podatnika zaliczkę z Polskiego Ładu oraz nadwyżkę z poprzednich miesięcy, ale nie więcej niż do kwoty zaliczki obliczonej na starych zasadach. Co zrobić jeśli pozostała część odroczonej nadwyżki, której nie pobrano w całości? Jeżeli nie pobrano w całości kwoty odroczonej nadwyżki, odroczenie tej części nadwyżki przedłuża się na kolejne miesiące, w których wystąpi ujemna różnica.
Płatnik, który w styczniu 2022 r. pobrał od podatnika zaliczkę z Polskiego Ładu, tj. z nadwyżką i nie przekazał tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, jest obowiązany do niezwłocznego zwrotu tej nadwyżki podatnikowi. Zgodnie z objaśnieniami, zwrot „niezwłocznie” należy rozumieć w ten sposób, że płatnik ma tego dokonać w najkrótszym możliwym do realizacji terminie.
Czy podatnik może zrezygnować ze stosowania rozporządzenia
W objaśnieniach wskazano, że rozporządzenie obliguje płatników do jego stosowania, pod wyżej wymienionymi warunkami. Jednak część podatników może zrezygnować z płacenia niższych zaliczek w trakcie roku i złożyć płatnikowi wniosek o nieprzedłużanie terminów poboru zaliczek, wynikający z rozporządzenia. Rezygnację mogą złożyć podatnicy, którym płatnik przy poborze zaliczek na podatek nie stosuje 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli np. zleceniobiorcy, czy „wieloetatowcy” uzyskujący przychody od kilku pracodawców lub pracownicy, którzy nie złożyli pracodawcy bądź „wycofali” oświadczenie PIT-2. Rezygnacja musi mieć postać wniosku złożonego na piśmie płatnikowi o nieprzedłużanie terminów poboru zaliczek na podatek. Płatnik nie będzie stosował rozporządzenia najpóźniej od następnego miesiąca, po otrzymaniu wniosku. Możliwe jest również uwzględnienie wniosku już miesiącu jego złożenia (płatnik jeszcze tym miesiącu wypłaca świadczenie podlegające opodatkowaniu), a jeśli tak się nie stanie, to płatnik nie zastosuje rozporządzenia począwszy od następnego miesiąca.
Podatnik może również zmienić zdanie w trakcie roku i odwołać rezygnację ze stosowania rozporządzenia. W takim przypadku płatnik powinien zacząć ponownie je stosować, na warunkach określonych w rozporządzeniu.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
