Zapewnienie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przez pracodawcę materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika i wypłata ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak brzmi obowiązujący od kilku dni nowy art. 67(25) kodeksu pracy. Żaden jednak przepis nie precyzuje dokładnie, w jaki sposób w praktyce pracodawcy powinni kalkulować kwoty ryczałtu. W zamian istnieje ryzyko, że organy podatkowe nie będą zbyt chętne do wypowiadania się na temat tych świadczeń i trudno będzie uzyskać interpretację podatkową w tym zakresie. Prawidłowe rozliczenie wypłacanych ryczałtów w wielu przypadkach będzie więc niemożliwe – wszystko przez to, że wskazane regulacje znalazły się w kodeksie pracy, a nie w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zobacz procedurę w LEX: Ustalanie kosztów pracy zdalnej >

 

Podatkowa nowelizacja w innej ustawie

Jak podkreśla Mirosława Zugaj, doradca podatkowy, partner w kancelarii Chojnacka & Łagowski Doradcy Podatkowi, ustawodawca przyzwyczaił nas do tego, że coraz częściej nowelizacje przepisów podatkowych są przeprowadzane w ustawach nowelizujących kwestie pozornie dalekie od podatków. Przykładem może być chociażby ostatnia nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, gdzie przy okazji wprowadzono do ustawy o VAT zmiany zasad opodatkowania obrotu energią. - Podobnie rzecz ma się z opodatkowaniem ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu czy też zapewnieniu pracownikowi zdalnemu materiałów i narzędzi pracy. Trudno znaleźć uzasadnienie, dlaczego przepis wyłączający te świadczenia z przychodów znalazł się w kodeksie pracy a nie w ustawie o PIT – komentuje Mirosława Zugaj.

Zobacz nagranie szkolenia: Nowe zasady pracy zdalnej >

PIT. Komentarz

Monika Brzostowska, Patrycja Kubiesa

Sprawdź  

Niejasne skutki wypłaty pracownikom ryczałtu

Problemem będzie też styk przepisów i „pogodzenie” wyłączenia z przychodów ekwiwalentu wypłacanego pracownikowi pracującemu zdalnie z obowiązującym od dawna zwolnieniem z PIT ekwiwalentów za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność. W interpretacjach dotyczących ekwiwalentu za używanie własnych narzędzi wskazywano właśnie, że powinien on odpowiadać poniesionym przez pracowników wydatkom.

- W kodeksie pracy wskazano zaś ogólne wytyczne dotyczące ustalania wysokości ryczałtu czy ekwiwalentu. Nie są to jednak ściśle określone kwoty, nie ma widełek ani kwoty minimalnej. Nie zdefiniowano także czym różni się ryczałt od ekwiwalentu – zwłaszcza, że pojęcia te rozróżnia się obecnie w orzecznictwie – zaznacza Mirosława Zugaj.

Czytaj w LEX: Praca zdalna a ochrona danych osobowych >>>

Zobacz również: Ryczałt w pracy zdalnej ustali pracodawca z pracownikiem >>

 

Pracodawcy będą mieć wątpliwości, ale interpretacji mogą nie dostać

Pracodawcy, jako płatnicy, mogą zatem mieć wątpliwości, czy przyjęte zasady są prawidłowe. Rodzi to istotne ryzyko, że w przypadku kontroli podatkowej urzędnicy stwierdzą, że ustalona kwota ryczałtu jest zbyt wysoka i w rezultacie powinna podlegać opodatkowaniu PIT i składkom ZUS. Z pewnością część pracodawców będzie chciała rozwiać swoje wątpliwości wnioskiem o wydanie interpretacji. Tu jednak pojawia się kolejny problem. Okazuje się bowiem, że takiej interpretacji dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może nie wydać – dlatego, że pytanie nie dotyczy prawa podatkowego. Zgodnie z art. 14b par. 1 ordynacji podatkowej, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego. Pojawia się pytanie, czy przepisy kodeksu pracy można zaliczyć do prawa podatkowego. Wydaje się, że nie – zwłaszcza, że w art. 3 pkt 1 ordynacji podatkowej, wskazane jest wyraźnie, że ustawy podatkowe to ustawy dotyczące podatków (…) określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników. Przepisy prawa podatkowego rozumie się natomiast m.in. jako przepisy ustaw podatkowych.

Czytaj w LEX: Bezpieczna praca osób świadczących pracę w formie pracy zdalnej - krok po kroku >

 

Doradcy podatkowi przewidują również, że najwięcej problemów z uzyskaniem interpretacji będą mieć płatnicy, którzy będą chcieli uzyskać interpretację, że określona kwota jest prawidłowa. Podobnie było we wnioskach, w których podatnicy pytali się, czy kwota X jako wartość prezentu dla klienta jest akceptowalna jako wydatek niebędący wydatkiem na reprezentację. Istnieją także obawy, że organ interpretujący może wzywać podatników do takiego przeformułowania wniosków o interpretację, że w zasadzie nie będzie ona dawać żadnej ochrony. Choćby dlatego, że podatnik będzie miał wskazać, że przyjęta kwota jest ustalona zgodnie z wytycznymi z kodeksu pracy. Może być też tak, że organ potwierdzi przyjęte przez podatników wyliczenia, ale wskaże, iż prawidłowość przyjętych wyliczeń może zostać zweryfikowana jedynie w czasie kontroli podatkowej.

Sprawdź w LEX: W jaki sposób należy określić miejsce wykonywania pracy w przypadku pracy zdalnej? >

Podatki powinny regulować przepisy podatkowe

Problem dostrzega również Patrycja Kubiesa, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii KiB, ekspert w Tax Alert. - Wprowadzanie przepisów wyłączających pewne kategorie przychodów z opodatkowania PIT powinno znaleźć się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie przepisach kodeksu pracy. W orzecznictwie pojawia się ugruntowany pogląd, że wszystkie prawa i obowiązki podatników mogą wynikać wyłącznie z przepisów materialnego prawa podatkowego, a nie z jakichkolwiek przepisów – zaznacza Patrycja Kubiesa. Tytułem przykładu można tu podać wyrok NSA z 6 maja 2021 r., sygn. akt I GSK 59/18. Wynika z niego, że nie jest tak, że każda ustawa w dowolny sposób może kształtować prawa i obowiązki związane z opodatkowaniem, gdyż jest to zarezerwowane wyłącznie dla ustaw podatkowych.

Sprawdź w LEX: Polecenie pracy zdalnej  - procedura krok po kroku >>

Sprawdź w LEX: Praca zdalna na wniosek pracownika - procedura krok po kroku >>

Zdaniem Patrycji Kubiesy, zawarcie przepisów o ryczałtach w kodeksie pracy będzie kolejnym argumentem dla skarbówki, by nie wydawać interpretacji indywidualnych w zakresie ryczałtu dla pracownika, wskazując, że nie są to przepisy prawa podatkowego.  

Zobacz również: Skarbówka komplikuje wydawanie interpretacji podatkowych >>

Patrycja Łukasiewicz, konsultant w Alto, przypomina jednak, że już na gruncie obowiązującej uprzednio tzw. ustawy covidowej pojawiło się wiele interpretacji organów podatkowych dotyczących podatkowego traktowania różnego rodzaju dofinansowań, w tym ryczałtów.

Sprawdź w LEX: Ustalanie kosztów pracy zdalnej - procedura krok po kroku >>

- Rozstrzygnięcia, jakie zapadały w poprzednim stanie prawnym, pokazują, że dotychczas organy nie uciekały od odpowiedzi na pytania dotyczące opodatkowania dodatkowych świadczeń przyznawanych przez pracodawców w związku z pracą zdalną, co miało miejsce chociażby w przypadku przepisów o raportowaniu schematów podatkowych, dopóki sądy administracyjne skutecznie nie podważyły takiej praktyki – zaznacza Patrycja Łukasiewicz.

Nasza rozmówczyni przyznaje, że oczywiście zawsze istnieje niebezpieczeństwo zmiany podejścia organów podatkowych. Zaznacza jednak, że samo umiejscowienie przepisu w akcie prawnym wykraczającym poza ramy prawa podatkowego, nie przesądza jeszcze o jego roli i interpretacji, szczególnie że w tym przypadku mówimy o przepisie, który wprost konstytuuje zwolnienie podatkowe.

Sprawdź w LEX: Czy w regulaminie pracy zdalnej można również uregulować kwestie pracy zdalnej dla zleceniobiorców? >>

- O wiele większe zagrożenie dostrzegam w potencjalnej chęci przerzucenia na podatnika jednoznacznej oceny stanu faktycznego, a następnie, w przypadku potencjalnej kontroli przyjmowania, że opisany w interpretacji indywidualnej stan faktyczny nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Taka praktyka organów jest stosowana choćby w przypadku przepisów dotyczących opodatkowania przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i określaniem właściwej stawki podatku dla danego rodzaju działalności – zaznacza Patrycja Łukasiewicz.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX NOWOŚĆ:

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.