Zgodnie z art. 36 ustawy w sprawie COVID-19 z 2 marca 2020 r., przepisy dotyczące pracy zdalnej (jej art. 3) utracą moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie tej ustawy, czyli licząc od 8 marca. Jeśli rząd nie uchwali kolejnej nowelizacji tej ustawy i nie wydłuży okresu ich stosowania, ani też znowelizuje Kodeksu pracy uchwalając regulacje dotyczące pracy zdalnej, to obowiązujące regulacje wypadną z obrotu prawnego.
Czytaj w LEX: Praca zdalna - co zmieniła tarcza antykryzysowa 4.0 >
- Przedsiębiorcy sobie poradzą, bo praca zdalna funkcjonowała w praktyce jeszcze przed epidemią koronawirusa, i funkcjonować będzie nadal, nawet, gdy epidemia się zakończy – mówi dr hab. Monika Gładoch, prof. UKSW, kierownik Katedry Prawa Pracy, radca prawny. I dodaje: Z perspektywy pracodawców ważniejsza jest odpowiedź na pytanie: które z ministerstw przygotuje projekt przepisów regulujących kwestie pracy zdalnej w Kodeksie pracy: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej czy Ministerstwo Rozwoju. Jeśli zajmie się tym resort rozwoju, to będziemy mieć przepisy z tarczy.
Na razie odpowiedzi jednoznacznej na to pytanie nie ma.
Zobacz procedurę w LEX: Zasady wykonywania pracy zdalnej w okresie stanu epidemii >
Ministerstwo Rozwoju poinformowało nas, że w tym momencie nie planuje prac nad przeniesieniem przepisów o pracy zdalnej do Kodeksu pracy. Z kolei Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania serwisu Prawo.pl dotyczące przeniesienia przepisów do prawa pracy, poinformowało, że ze względu na zainteresowanie takimi regulacjami, wyrażane zarówno przez pracowników, jak i przez pracodawców, ministerstwo rozważa podjęcie takich prac po przeprowadzeniu konsultacji i dyskusji z partnerami społecznymi, w szczególności na forum Rady Dialogu Społecznego.
Czytaj w LEX: Organizacja pracy zdalnej w kontekście technicznego bezpieczeństwa pracy >
Póki co jest więc wiele niewiadomych. Nie wiadomo bowiem, kiedy ministerstwo zamierza zacząć rozmowy i kiedy je zakończyć oraz kiedy ewentualny projekt mógłby trafić do Sejmu. Wiadomo jedynie, że Sejm ma jeszcze dwa zaplanowane posiedzenia przed przerwą wakacyjną: trwające obecnie (15-16 lipca) oraz w dniach 22-24 lipca. Potem posłowie zbiorą się dopiero 16-17 września.
Czytaj w LEX: Postępowanie powypadkowe w przypadku zgłoszenia zdarzenia przez pracownika zdalnego >
Bez względu na to, który z wariantów wybierze rząd (tj. zamianę ustawy w sprawie COVID-19 i wydłużenie okresu obowiązywania regulacji dotyczących pracy zdalnej w niej zawartych, czy też przeniesienie tych przepisów do Kodeksu pracy), to ostatnia szansa na uchwalenie stosownych przepisów będzie właśnie na posiedzeniu 16-17 września.
Sprawdź w LEX: Jakie są skutki wyrażania przez pracodawcę zgody na świadczenie pracy z zagranicy? >
Praca zdalna to praca na odległość
Prof. Monika Gładoch zwraca uwagę na inną ważną dla pracowników i pracodawców kwestię. Mianowicie od 24 czerwca, odkąd weszła w życie tarcza 4 (czyli ustawa z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, która w swoim art. 77 pkt 1 wprowadziła kolejne przepisy określające zasady związane ze stosowaniem i wykonywaniem pracy zdalnej – przyp. red.), praca zdalna stała się de facto pracą na odległość. Zmieniona, szersza definicja pozwala bowiem uznać za zdalną także pracę nakładczą, chałupniczą. – Tak przynajmniej rozumiem brzmienie ust. 3 w art. 3 ustawy w sprawie COVID-19 – mówi prof. Gładoch.
Zobacz procedurę w LEX: Ryczałt za sprzęt używany do pracy zdalnej w dobie pandemii koronawirusa >
Przepis ten stanowi, że wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych.
- Na pracę nakładczą, chałupniczą wskazuje sformułowanie mówiące o tym, że praca zdalna może dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych – wskazuje prof. Monika Gładoch. Podobnie jak i ust. 4 art. 3, zgodnie z którym narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca. Jak podkreśla, tym sposobem praca zdalna stała się de facto pracą na odległość a przestała być klasycznym home office.
Sprawdź również książkę: Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19 >>
Praca zdalna jak nie w prawie, to w regulaminie
- Przepisy dotyczące pracy zdalnej to dobre rozwiązanie zarówno dla pracodawców, jak i pracowników – uważa prof. Gładoch. Dlatego radzi, by zasady dotyczące wykonywania pracy zdalnej w danym zakładzie pracy zawrzeć w regulaminie pracy albo w układzie zbiorowym pracy, a jeśli nie ma związków zawodowych, to w porozumieniu z radą pracowników albo przedstawicielem pracowników.
Czytaj również: Komputer to podstawa w pracy zdalnej i pracodawca musi go zapewnić
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
