Interpretacje indywidualne to dziś główne narzędzie podatników służące obronie przed niepewnym, niejasnym i nieustannie zmieniającym się prawem podatkowym. Możliwość uzyskania od dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) jasnej odpowiedzi, ochrona wynikająca z zastosowania się do treści odpowiedzi oraz nieznaczny koszt jej uzyskania sprawiają, że podatnicy często sięgają po to rozwiązanie. Tylko w 2020 r. wydano 20 270 interpretacji indywidualnych.
Niestety, coraz bardziej zauważalna staje się tendencja fiskusa do utrudniania podatnikom pozyskania interpretacji indywidualnej – mimo wydłużenia terminu ich wydawania. Przypomnijmy, przepisy tarczy antykryzysowej dały skarbówce więcej czasu na wydawanie interpretacji podatkowych. Od 31 marca 2020 r. do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, termin na wydanie interpretacji indywidualnej został ustawowo przedłużony o trzy miesiące. Wynosi więc teraz sześć miesięcy. Dodatkowo, minister finansów, jeśli uzna za stosowne, może ten termin wydłużyć o kolejny kwartał. Rzadko kiedy można tak długo czekać z transakcją. Nie jest jednak, jak się okazuje, jedynym problemem podatników.
Zobacz również: Terminy coraz dłuższe - interpretacje podatkowe powoli tracą znaczenie >>
Coraz więcej wniosków o interpretacje bez rozpatrzenia
- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej coraz częściej pozostawia wnioski o interpretacje bez rozpatrzenia – mówi serwisowi Prawo.pl Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w kancelarii Martini i Wspólnicy.
Czytaj w LEX: Interpretacja indywidualna: treść wniosku a zakres interpretacji - omówienie orzecznictwa >
Przepisy dają taką możliwość m.in. wtedy, gdy wnioskodawca nie uzupełni w terminie wyznaczonym przez organ w wezwaniu stanu faktycznego. Zdaniem Arkadiusza Łagowskiego, problematyczne jest jednak to, że organy często jako stan faktyczny traktują to, co nim nie jest. Znane są przypadki, gdy wnioskodawca, składa wniosek o interpretację, w którym pyta o kwalifikację podatkową i przedstawia swoje stanowisko, w jaki sposób rozumie przepisy. Organ podatkowy wysyła wtedy wezwanie i żąda rzekomego uzupełnienia stanu faktycznego. Pyta jednak o to, co w rzeczywistości stanowi stanowisko wnioskodawcy. Jeżeli w takiej sytuacji wnioskodawca ulegnie i w stanie faktycznym wskaże to, co było pierwotnie jego stanowiskiem, to taka interpretacja praktycznie nie ma wartości. Jeżeli natomiast nie postąpi zgodnie z żądaniem organu, to najprawdopodobniej pozostawi on wniosek bez rozpatrzenia.
Zobacz procedurę w LEX: Wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową >
- Widać zatem tendencję do umniejszania roli interpretacji indywidualnych i do uciekania przez organy podatkowe od odpowiedzialności za interpretację przepisów. Na pewno nie buduje to zaufania podatników do organów państwa – podkreśla Arkadiusz Łagowski.
Skarbówka wykorzystuje prawo i utrudnia życie podatnikom
Istnienie problemu dostrzega także Bartosz Kubista, doradca podatkowy, adwokat, partner w kancelarii GLC. Z jego doświadczenia wynika, że działania KIS przybierają głównie jedną z dwóch form:
- żądania od podatnika uzupełnienia stanu faktycznego sprawy o dodatkowe informacje lub wyjaśnienia, które bardzo często nie mają znaczenia dla treści rozstrzygnięcia,
- masowego odmawiania wydawania interpretacji indywidualnych ze względu na rzekome podejrzenie unikania opodatkowania lub nadużycia prawa.
Zobacz procedurę w LEX: Interpretacja indywidualna a postępowanie podatkowe >
W tym pierwszym przypadku organy powołują się na art. 14b par. 3 ordynacji podatkowej, który obliguje wnioskodawców do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jeżeli KIS uzna opis sytuacji zawarty we wniosku za nieprecyzyjny lub niekompletny, może żądać od wnioskodawcy jego uzupełnienia oraz złożenia dodatkowych wyjaśnień.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Przesłanka wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej >
- Oczywiście, w wielu sprawach lakonicznie opisany przez wnioskodawcę stan faktyczny uniemożliwia organom podatkowym na odniesienie się do danej sytuacji, jednak bardzo często organy podatkowe wykorzystują to narzędzie, aby kupić sobie trochę czasu – okresu wymiany korespondencji z podatnikiem nie wlicza się bowiem do okresu obligującego do udzielenia odpowiedzi – wskazuje Bartosz Kubista.
Fiskus często domaga się także od podatnika udzielania dodatkowych odpowiedzi na liczne pytania, które nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Do miana miejskiej legendy urosły już pytania KIS o status wnioskodawcy jako czynnego podatnika VAT w sprawach dotyczących podatku dochodowego, czy wniosek o wskazanie rezydencji podatkowej podatnika w sprawach, w których podatnik rozpoczyna opis stanu faktycznego od wskazania, że jest spółką z siedzibą na terytorium Polski, która swoje towary sprzedaje tylko w kraju. Zdarza się również, że organy podatkowe zadają podatnikom kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt pytań, najczęściej wyznaczając im tylko siedem dni na odpowiedź. Podatnicy muszą się śpieszyć - brak udzielenia satysfakcjonującej odpowiedzi na zadane pytania skutkuje tymczasem pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.
Zobacz procedurę w LEX : Wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego >
Odmowa wydania interpretacji staje się normą
Otrzymanie interpretacji indywidualnej utrudniają również coraz liczniejsze odmowy wydawania interpretacji indywidualnych. KIS wzbrania się przed ich wydawaniem w każdej sytuacji, w której w ocenie organu stan faktyczny może wiązać się z unikaniem opodatkowania lub nadużyciem prawa, podstawą odmowy jest tu „uzasadnione przypuszczenie” organu.
- W wielu sytuacjach odmowy te są zasadne. Wydaje się jednak, że podejście organów jest tu – delikatnie mówiąc – nadmiernie ostrożne. Niestety, bardzo często „uzasadnione podejrzenie” KIS wzbudzają stany faktyczne, w których trudno szukać sztucznych działań podatnika. W efekcie, podatnicy bardzo często odbijają się od ściany i muszą pogodzić się z brakiem rozstrzygnięcia – twierdzi Bartosz Kubista.
Zobacz procedurę w LEX: Zakres ochrony indywidualnej interpretacji podatkowej >
Na koniec warto przypomnieć, że teoretycznie na postanowienie o odmowie wydania interpretacji przysługuje zażalenie. Rozpatruje je jednak… również dyrektor KIS, czyli ten sam organ. Stąd, podobne sprawy najczęściej kończą się w sądach administracyjnych, co znacznie wydłuża okres oczekiwania na wydanie interpretacji i zniechęca wielu podatników do walki.
Zobacz również: Urząd wydaje decyzję, a potem sam sprawdza, czy była właściwa >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
