Wyjaśnijmy na początek - w pewnym uproszczeniu spółkami nieruchomościowymi są firmy, które mają obowiązek sporządzania bilansu na podstawie przepisów o rachunkowości i których co najmniej 50 proc. wartości rynkowej aktywów (bezpośrednio lub pośrednio) stanowią nieruchomości położone w Polsce. Szczegółowa definicja zawarta jest w art. 4a pkt 35 ustawy o CIT.

 

Raporty trzeba składać, ale nie ma formularza

Samo raportowanie powinno nastąpić w formie elektronicznej, natomiast – jak się okazuje - nie ma oficjalnego formularza do raportowania. Przepisy nie precyzują także, czy wystarczające jest podanie nazwy spółki wraz z państwem siedziby, czy też należy podać szersze dane takie jak zagraniczny numer identyfikacji podatkowej i adres siedziby.

- Na infolinii KAS urzędnicy przekazali telefonicznie informację, że praktyka może różnić się w zależności od urzędu oraz, że przy przekazaniu zbyt ograniczonych danych organy mogą wezwać do uzupełnienia informacji. Wydaje się, że brakuje podstawy prawnej do żądania szerszych informacji (zwłaszcza w przypadku wielopoziomowych struktur) – mówi Prawo.pl Iwona Krzemińska, doradca podatkowy, menadżer podatkowy w Vistra Poland.

Zobacz również:
Spółka nieruchomościowa zapłaci podatek według nowych zasad >>
Spółki nieruchomościowe nie wiedzą, kiedy mają złożyć sprawozdania >>

 

Obowiązek raportowania pełen niejasności

Przepisy w praktyce budzą sporo wątpliwości. Jak zaznacza Wojciech Majkowski, doradca podatkowy, partner w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. podatku dochodowego od osób prawnych w KPMG w Polsce, już samo zdefiniowanie podmiotów zobowiązanych do raportowania jest nieprecyzyjne. Literalne brzmienie art. 27 ust. 1e ustawy o CIT wskazuje, że spółki nieruchomościowe przekazują informację o wszystkich swoich wspólnikach, zaś w przypadku wspólników obowiązek ten ograniczono wyłącznie do podatników, którzy posiadają powyżej 5 proc. praw głosu w spółce.

- Ponadto, należy zwrócić uwagę, że do raportowania zobowiązani są tylko ci wspólnicy spółek nieruchomościowych, którzy mają status podatnika. Będą to zatem wszystkie podmioty, które mają siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, a także nierezydenci, którzy osiągają na terytorium Polski dochody (przychody), w szczególności z działalności prowadzonej na terenie Polski, w tym poprzez zagraniczny zakład czy z położonej na terenie Polski nieruchomości lub praw do niej – podkreśla Wojciech Majkowski.

 

Kontrowersyjne powiązania do zgłoszenia w raporcie

Kontrowersje może budzić także fakt, że obowiązek raportowania dotyczy również powiązań pośrednich. W przypadku rozbudowanych struktur kapitałowych, spółek giełdowych czy funduszy inwestycyjnych ustalenie podmiotów, które mają obowiązek raportowania jako pośredni wspólnicy może być szczególnie kłopotliwe. Wiąże się z tym kolejne problematyczne zagadnienie – dostęp i weryfikacja informacji do zaraportowania.

Zdaniem Wojciecha Majkowskiego, bardzo często podmioty znajdujące się na samym dole danej struktury mają bardzo ograniczone informacje na temat wszystkich istniejących powiązań kapitałowych, a zagraniczne rejestry handlowe często są dostępne jedynie za opłatą. Niemniej, mając na uwadze, że zaraportowanie nieprawdziwych danych lub niezłożenie informacji do Szefa KAS zagrożone jest, na mocy kodeksu karnego skarbowego, karą grzywny, warto jednak dokładnie zweryfikować przekazane od podmiotów powiązanych dane.

PROCEDURA: Ustanowienie przedstawiciela podatkowego spółki nieruchomościowej >

Niejasny zakres raportowania

Istnienie problemu w tym zakresie potwierdza także Iwona Krzemińska. Nasza ekspertka zwraca uwagę, że przepis wskazuje, że w przypadku informacji przekazywanych przez spółki nieruchomościowe należy przekazać informacje o podmiotach posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziały (akcje), ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze, wraz z podaniem liczby posiadanych przez każdego z nich takich praw. Przepis, co prawda wskazuje, że powiązania ustala się zgodnie z regułami TP (wskazanymi w art. 11a ust. 3 ustawy o CIT, chodzi o podmioty powiązane i transfer pricing), jednak ich zastosowanie może prowadzić do konieczności zamieszczenia w informacji danych spółek o kilka poziomów wyżej w strukturze.

Z kolei zdaniem Macieja Gruchota, doradcy podatkowego, partnera w kancelarii Kempa, Gruchot, Rawicz-Zaborowska, problem może dotyczyć również polskich funduszy inwestycyjnych, jeżeli te miałyby zagranicznych inwestorów posiadających min. 5 proc. tytułów uczestnictwa w nich.

- Obowiązek informacyjny będzie ciążył również na udziałowcach w spółkach nieruchomościowych, dlatego ewentualna decyzja o raportowaniu powinna być podjęta w terminie pozwalającym na włączenie się w proces również udziałowcom, w tym zagranicznym – zaznacza Maciej Gruchot.

Jakby tego było mało, pojawiają się również wątpliwości dotyczące tego, na jaki dzień powinny być przekazywane dane o strukturze, jeśli zachodzą zmiany własnościowe między końcem 2021 r. a dniem raportowania. Iwona Krzemińska przychyla się tu do stanowiska, że dane powinny być zaraportowane zgodnie ze stanem struktury na dzień 31 grudnia 2021 r., a nie na dzień złożenia informacji.

WZÓR DOKUMENTU: PIT-ISN (1) Informacja o wpłaconej przez płatnika zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodu ze zbycia praw do spółki nieruchomościowej >

Brakuje formularza i struktury logicznej

To jednak nie koniec problemów i wątpliwości. Zgodnie z przepisami, informacje opatrzone podpisem kwalifikowanym spółki nieruchomościowe i ich wspólnicy mają przekazać w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej opublikowanej w BIP na stronie podmiotowej urzędu obsługującego Ministra Finansów. Tymczasem, na stronie MF jak na razie brak jakiejkolwiek struktury. Jak wynika z wiadomości podanych na stronie Rządowego Centrum Legislacji, rozporządzenie mające wprowadzić ową strukturę jest jeszcze na etapie uzgodnień, mimo że do terminu zostało już jedynie kilka tygodni.