Doradcy podatkowi zwracają uwagę, że Ministerstwo Finansów powinno jak najszybciej wydać interpretację ogólną lub przynajmniej objaśnienia w zakresie raportowania informacji o strukturach przez spółki nieruchomościowe. W pewnym uproszczeniu chodzi tu o podmioty, w których
- na pierwszy dzień roku podatkowego co najmniej 50 proc. wartości rynkowej aktywów stanowiła wartość rynkowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł – w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność,
- na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy co najmniej 50 proc. wartości bilansowej aktywów stanowiła wartość bilansowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł – w przypadku podmiotów innych niż określone wyżej.
Szczegółowa definicja spółki nieruchomościowej określona jest w art. 4a pkt 35 ustawy o CIT.
Sprawozdania spółek nieruchomościowych konieczne, ale termin niejasny
Z praktyki doradców podatkowych wynika, że pracownicy infolinii Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) udzielają – ich zdaniem – ewidentnie błędnych informacji. Odpowiedzi KIS albo pomijają przepis przejściowy, który jest powszechnie obowiązującym prawem, albo pomijają odpowiedź ministra finansów na interpelację poselską i chcą żeby prawo działało wstecz, albo mylą realizację obowiązków płatnika z obowiązkiem raportowania struktury. Problem staje się coraz bardziej gorący, bo spółki nieruchomościowe nie wiedzą, czy pierwsze raporty mają składać w przyszłym roku, czy jeszcze w tym. Problem mają zwłaszcza te podmioty, które stosują łamany rok podatkowy, czyli nie pokrywa się on z kalendarzowym i trwa np. od sierpnia do lipca.
Zobacz również: Opodatkowanie spółki nieruchomościowej utrudni transakcje na rynku >>
Nowa kategoria spółki, nowe problemy
Jak tłumaczy w rozmowie z Prawo.pl Iwona Krzemińska, doradca podatkowy w Vistra Poland, w związku z wprowadzeniem do ustaw o podatkach dochodowych od 1 stycznia 2020 r. nowej definicji spółki nieruchomościowej oraz obowiązku raportowania przez spółkę o jej strukturze własnościowej oraz przez jej wspólników o posiadanych udziałach i prawach w spółkach nieruchomościowych, pojawił się szereg wątpliwości praktycznych w związku z raportowaniem.
Chodzi tu przede wszystkim o niemożność ustalenia przed dniem raportowania, czyli do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (lub w przypadku spółek osobowych – roku obrotowego), czy rzeczywiście mają one charakter nieruchomościowy na gruncie nowej definicji. Wątpliwości w jakimś zakresie zostały rozwiane przed terminem raportowania tj. w odpowiedzi z 18 marca 2021 r. na interpelację poselską. Minister finansów zapewnił w niej, że pierwsze raportowanie powinno nastąpić w 2022 r., bo dopiero w 2021 r. spółki uzyskały status nieruchomościowych według nowej definicji. Co istotne, minister finansów wprost wskazał przykład podatnika o roku podatkowym równym kalendarzowemu, stwierdzając, że obowiązek raportowania w zakresie struktury własnościowej spółki nieruchomościowej powinien nastąpić do 31 marca 2022 r. Tym samym, tuż przed terminem raportowania podatnicy uzyskali jasne wyjaśnienie.
Ekspertka zwraca jednak uwagę, że Krajowa Informacja Skarbowa wskazuje, że w przypadku spółek nieruchomościowych z łamanym rokiem podatkowym (kończącym się w 2021 r.) obowiązek raportowania może już wystąpić w 2021 r. KIS twierdzi, że spółka będzie zobowiązana do przekazania informacji wynikających z art. 27 ust. 1e ustawy CIT w terminie trzech miesięcy po zakończeniu swojego roku podatkowego (obrotowego). Podobnych odpowiedzi udziela KIS na infolinii informacji podatkowej.
Zdaniem naszej rozmówczyni, odpowiedź ministra finansów na interpelację była niepełna, a stanowisko KIS z kolei pozostaje z nim sprzeczne i nieprawidłowe, zwłaszcza że przepisy przejściowe przewidywały, że podatnicy z łamanym rokiem obrotowym mogą stosować przepisy w dotychczasowym brzmieniu aż do końca okresu rozliczeniowego. Oznacza to zaś, że spółki z łamanym rokiem podatkowym, pierwsze raporty powinny wysłać w 2022 r.
Potrzebna reakcja Ministerstwa Finansów
- Stanowisko prezentowane przez KIS, choć nie ma żadnej mocy prawnej ani ochronnej (informacje udzielane są telefonicznie, a pisemnych interpretacji podatkowych jeszcze nie ma), wprowadza podatników w błąd. Dziwi też to, że sprawy do tej pory nie rozstrzygnęło w definitywny sposób Ministerstwo Finansów – podkreśla Iwona Krzemińska.
Na tym tle nie zdążyły także jeszcze powstać spory sądowe, wydaje się jednak, że to tylko kwestia czasu. Zwłaszcza, że, jak się okazuje, wątpliwości podatników dotyczą również kwestii wywiązywania się z obowiązku płatnika przez spółkę nieruchomościową, której udziały są zbywane.
- Nadanie spółkom nieruchomościowym statusu płatnika podatku CIT od dochodu z transakcji, których przedmiotem są ich udziały (akcje), to próba uszczelnienia systemu podatkowego przy wykorzystaniu nieodpowiedniej do tego instytucji prawnej - twierdzi Piotr Prokocki, doradca podatkowy i radca prawny. Ekspert podkreśla jednak, że funkcję płatnika powinno się nadawać podmiotowi, który posiada pełną wiedzę o realizowanej transakcji i dysponuje realną możliwością poboru podatku. Tak ma to miejsce np. w przypadku płatników podatku u źródła, czy pracodawców pełniących funkcję płatnika PIT. Tymczasem spółka nieruchomościowa nie jest stroną transakcji sprzedaży własnych udziałów (akcji), ale jej przedmiotem. Piotr Prokocki podkreśla, że w konsekwencji nie ma realnej możliwości poboru i odprowadzenia podatku CIT (cena sprzedaży płacona jest nie do niej, ale do sprzedającego). Nie ma również realnej możliwości ustalenia, jaka była cena sprzedaży i jaki dochód lub stratę wykazał z tego powodu sprzedający. Zarząd spółki nieruchomościowej może w ogóle nie wiedzieć, że doszło do sprzedaży. Tymczasem fiskus domaga się w takich sytuacjach podatku.
Zobacz również: Spółka nieruchomościowa zapłaci podatek według nowych zasad >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
