Z rozmów z doradcami podatkowymi wynika, że podatnikom coraz trudniej jest korzystać z ochrony, jaką dają interpretacje podatkowe. Organy podatkowe, jak się okazuje, stosują coraz to bardziej wymyślne sztuczki, by dokument w postaci urzędowego wyjaśnienia przepisów prawa nie miał w praktyce żadnego znaczenia.
Jak zauważa Dominik Niewadzi, doradca podatkowy w ALTO, już na etapie występowania o wydanie interpretacji indywidualnej, można spotkać się z tendencją zmierzającą do tego, aby w opisie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podatnik zawarł informacje, które stanowią właściwie ocenę prawną kwestii, o którą właśnie pyta.
Zobacz procedurę w LEX: Wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową >
Po złożeniu wniosku dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wysyła wezwanie o jego uzupełnienie z pytaniami zmierzającymi do tego, aby pytający wprost odpowiedział, czy jego stan faktyczny spełnia poszczególne warunki do zastosowania danego przepisu ustawy podatkowej. Chodzi tu m.in. o przesłanki zwolnienia, niższej stawki podatki itd. Przykładem takiej sytuacji jest np. wymaganie od podatników, aby w opisie stanu faktycznego wskazywali numer PKWiU, od którego zależy m.in. przypisanie odpowiedniej stawki VAT do towaru czy usługi. Takie działanie regularnie krytykują jednak sądy administracyjne. O problemie pisaliśmy m.in. w artykule pt. Opis usługi wystarczy do interpretacji, skarbówka nie może dopytywać o numery PKWiU >>
- W praktyce spotkałem się nawet z przypadkiem, w którym po tym, gdy podatnik zadał pytanie, czy dana usługa jest opodatkowana, otrzymał prośbę o doprecyzowanie stanu faktycznego poprzez wskazanie wprost, czy ta usługa jest czynnością, o której mowa w stosownym przepisie ustawy o VAT – potwierdza Dominik Niewadzi.
Czytaj w LEX: Spółka uzyskała interpretację podatkowa która po 2 latach została zmieniona - czy taka praktyka jest dopuszczalna? >
Wniosek o interpretację bez odpowiedzi, albo brak ochrony
Skutki działania KIS są dwa. Podatnik albo nie otrzyma interpretacji (organ stwierdzi, że w niedostatecznie jasny sposób udzielił odpowiedzi), albo otrzyma ją, ale nie będzie ona w praktyce miała dla niego mocy ochronnej – interpretacja zostanie wydana, ale z zastrzeżeniem, że okoliczności opisane w stanie faktycznym są prawidłowe (a zatem de facto że prawidłowa jest ocena prawna przedstawiona przez podatnika, której umieszczenie w stanie faktycznym „wymusił” organ).
Sprawdź w LEX: Czy jedna interpretacja podatkowa wydana w danym stanie faktycznym stanowi utrwaloną praktykę interpretacyjną? >
- Działanie takie z całą pewnością jest nieprawidłowe. Dokonanie wykładni przepisu podatkowego należy zawsze do obowiązku organu podatkowego w ramach postępowania interpretacyjnego. Podatnik musi „jedynie” przedstawić fakty, których ocenę (pod kątem przepisów podatkowych) musi dokonać organ – podkreśla Dominik Niewadzi.
Czytaj w LEX: Interpretacja indywidualna: treść wniosku a zakres interpretacji - omówienie orzecznictwa >
W trakcie kontroli interpretacja może nie pomóc
Doradcy podatkowi zauważają też tendencję do kwestionowania przez organy podatkowe mocy ochronnych interpretacji również w ramach prowadzonych kontroli. Chodzi o sytuacje, w których urzędnicy dochodzą do wniosku, że we wniosku o udzielenie interpretacji nie zostały zawarte pozornie „ważne” – w ich ocenie - informacje, związane pośrednio z zapytaniem podatnika i z tego względu wydana interpretacja była oparta na niepełnym opisie stanu faktycznego, a zatem nie chroni podatnika. Skarbówka potrafiła na przykład zakwestionować moc ochronną interpretacji z tego względu, że podatnik nie napisał we wniosku, że implementując ją dokona korekt poprzednio złożonych deklaracji.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Dopuszczalność wydania interpretacji indywidualnej w zakresie raportowania schematów podatkowych >
Interpretacje podatkowe w przepisach ordynacji
Tymczasem, zgodnie z zasadami określonymi w ordynacji podatkowej, opis przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji powinien zawierać tylko i wyłącznie te kwestie, które są niezbędne do właściwej interpretacji przepisów. Okoliczności, które nie są istotne z perspektywy treści materialnych przepisów podatkowych, nie muszą być przedstawione, aby wydana interpretacja posiadała moc ochronną. Zdaniem Izabeli Rutkowskiej, doradcy podatkowego, wspólnika w Savior Legal&Tax, odmienne stanowisko prowadziłoby do wniosku, że instytucja interpretacji indywidualnych jest całkowicie iluzoryczna – zawsze bowiem można wskazać na jakieś „poboczne” okoliczności nakreślające „kontekst” danego stanu faktycznego, które nie zostały podane przez wnioskodawcę.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Przesłanka wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej >
Sądy stają po stronie podatników
Na szczęście dla podatników, zwykle po ich stronie stają sądy administracyjne. Jak podkreśla Izabela Rutkowska, jeśli skarbówka skorzysta z okazji i nie wyda interpretacji, warto rozważyć skierowanie sporu do sądu.
Zobacz procedurę w LEX: Skarga na interpretację podatkową do WSA >
Mimo problemów, podatnicy wierzą jednak w interpretacje podatkowe. Z danych przekazanych serwisowi Prawo.pl przez Ministerstwo Finansów wynika, że od stycznia do końca czerwca br. podatnicy złożyli do Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) 15729 wniosków o wydanie interpretacji. Było to o ok. 2800 wniosków więcej niż w pierwszym półroczu 2020 r. Wzrost liczby pytań nastąpił głównie w podatku dochodowym od osób fizycznych – o ok. 1700, ale również w podatku od towarów i usług – o ok. 680 wniosków. Nieznaczny wzrost zanotowano także w zakresie wniosków dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych (o ok. 210 wniosków). Najwięcej pytań do skarbówki trafiło w marcu (3181), maju (2691) i lutym (2670), najmniej – w styczniu (2192). Pytania głównie dotyczyły podatku dochodowego od osób fizycznych. Było ich 6801. Na drugim miejscu jest podatek od towarów i usług z liczbą 6520 pytań. Pytań o podatek dochodowy od osób prawnych było z kolei 1560, o podatek od czynności cywilnoprawnych – 414, podatek od spadków i darowizn – 199, akcyzę – 143.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Zasada zakazu rozstrzygania na niekorzyść przy orzekaniu w sprawie ze skargi na indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego >
Zobacz więcej: Podatnicy coraz częściej pytają fiskusa >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
