Konsternacja zarówno wśród płatników, jak i Ministerstwa Finansów, doprowadziła do wydania rozporządzenia wydłużającego ważność złożonych oświadczeń do końca roku. Zmieniono terminy na złożenie WH-OSC Następczego. Finalnie duża część przepisów została znowelizowana, ale niektóre problemy pozostały, a już do końca stycznia podatnicy muszą wywiązać się z pierwszych obowiązków dotyczących podatku u źródła za 2022 r.
Mechanizm pay & refund
Przypomnijmy, że na podstawie przepisów ustawy o CIT podmiot, który wypłaci na rzecz podmiotu powiązanego płatności pasywne (odsetki, dywidendy i należności licencyjne) na łączną kwotę 2 mln zł, to od każdej kwoty stanowiącej nadwyżkę ponad 2 mln zł musi pobrać i zapłacić podatek według podstawowej stawki (19 lub 20 proc.). Zasadniczo taki podmiot, działając jako płatnik podatku, nie ma możliwości zastosowania zwolnienia lub obniżonej stawki podatku powyżej progu 2 mln zł. Może on co prawda wnioskować o zwrot pobranego podatku, przy czym wówczas to organ podatkowy zweryfikuje, czy spełnione zostały wszystkie warunki do zwrotu podatku.
Czytaj w LEX: Wypłata i opodatkowanie dywidendy krok po kroku >>>
Czytaj w LEX: Ograniczenie podatku u źródła od dywidend a polskie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania >>>
Płatnik ma jednak możliwość nie zastosować powyższego mechanizmu również, gdy pod rygorem odpowiedzialności karnej skarbowej wyznaczony członek zarządu złoży oświadczenie o posiadaniu przez płatnika niezbędnych dokumentów do zastosowania zwolnienia lub innej, niż podstawowa stawki podatku (oświadczenie WH-OSC). Składając oświadczenie, członek zarządu potwierdza również, że płatnik przeprowadził weryfikację spełnienia warunków do zastosowania zwolnienia lub obniżonej stawki (z zachowaniem należytej staranności) i nie ma wiedzy, że zachodzą okoliczności wykluczające możliwość jej zastosowania.
Zobacz również:
Podatek od przerzuconych dochodów obejmie więcej podatników >>
W tym roku mniej obowiązków, ale wyższe kary za brak dokumentacji cen transferowych >>
Po wystąpieniu wielu praktycznych problemów, przepisy dotyczące mechanizmu pay & refund doczekały się szybkich zmian, a terminy na złożenie i stosowanie powyższych oświadczeń zostały wydłużone. Stało się tak w trakcie roku podatkowego.
Konieczne deklaracje i rozliczenie podatku u źródła
Rok się zakończył i temat podatku u źródła za 2022 należy zamknąć odpowiednimi deklaracjami i oświadczeniami (oczywiście dla podatników posiadających rok podatkowy równy rokowi kalendarzowemu).
W pierwszej kolejności należy pamiętać, że na ostatni dzień stycznia przypada termin na złożenie oświadczenia WH-OSC Następczego. Oświadczenie to składa się, jeżeli w trakcie roku podatkowego, już po skutecznym złożeniu pierwszego WH-OSC następowały dalsze płatności, od których podatnik nie pobierał podatku u źródła lub zastosował jego obniżoną stawkę. WH-OSC następcze składa się na takim samych zasadach jak WH-OSC pierwotne. Najważniejszym elementem jest konieczność wykazania w WH-OSC Następczym wszystkich płatności podlegających pod system pay & refund dokonanych na rzecz jednego podatnika roku podatkowym płatnika.
Czytaj w LEX: Polski Ład 3.0: Zmiany w podatku u źródła (WHT) >>>
Czytaj w LEX: Rozliczanie należności opodatkowanych „u źródła” krok po kroku >>>
Ten sam termin jest przewidziany na złożenie deklaracji CIT-10Z. Jest to zbiorcza deklaracja płatnika o wysokości pobranego podatku od dochodów (przychodów) osiągniętych przez zagranicznych podatników.
Finalnie, z końcem marca płatnicy (posiadający rok podatkowy równy kalendarzowemu) składają jeszcze formularz IFT-2R – czyli informację o wysokości dochodu (przychodu) osiągniętego przez zagranicznego podatnika.
Warto zauważyć, że dla jednej płatności polski płatnik składa WH-OSC (pierwotne), WH-OSC Następcze, deklarację CIT-10Z oraz informację IFT-2R.
Sprawdź też: Bezwzględny obowiązek poboru CIT u źródła według stawki krajowej - PROCEDURA krok po kroku >>>
„Pułapka” w przepisach?
Po zakończeniu 2022 roku, należy zapoznać się z nowymi zasadami obowiązującymi już w 2023 roku.
Po zmianie przepisów płatnik musi zachować nie tylko należytą staranność zgodnie z ustawą, ale również czujność przy zachowaniu terminów i kolejności swoich działań.
Obecnie przepisy pozwalają złożyć oświadczenie WH-OSC do końca drugiego miesiąca po miesiącu, w którym przekroczono próg 2 mln. Jednocześnie, jeśli płatnik dokonuje dalszych wypłat należności pasywnych na rzecz podatnika, którego dotyczyło złożone oświadczenie, to ma możliwość nie stosować przepisu o poborze podatku według podstawowej stawki do dalszych płatności, aż do końca roku podatkowego, w którym złożył oświadczenie. Ponownie, po zakończeniu roku płatnik ma obowiązek złożyć kolejne oświadczenie (tzw. WH-OSC Następcze) z podsumowaniem dokonanych płatności.
Jednocześnie, pomimo wydłużonego czasu na złożenie oświadczenia WH-OSC, płatnik nie ma podstawy do niepobierania podatku od płatności dokonanych w okresie od wypłacenia kwoty przekraczającej 2 mln zł, aż do momentu złożenia oświadczenia WH-OSC. Wynika to z konstrukcji art. 26 ust. 7f ustawy o CIT, który wskazuje, że jeżeli płatnik złożył oświadczenie WH-OSC, a następnie dokonuje dalszych wypłat na rzecz podatnika, którego dotyczyło to oświadczenie, to może nie stosować art. 26 ust. 2e ustawy o CIT (tj. mechanizmu pay&refund) do końca roku podatkowego, w którym złożył oświadczenie. W konsekwencji warunkiem dalszego stosowania zwolnienia lub obniżonej stawki po przekroczeniu progu 2 mln zł jest przede wszystkim złożenie oświadczenia i w tym zakresie należy zachować odpowiednią chronologię.
Zobrazujmy to na przykładzie Spółki wypłacającej 15 dnia każdego miesiąca należności licencyjne w wysokości 800 tys. zł na rzecz zagranicznego udziałowca. Załóżmy, że spełnione są wszystkie warunki do zastosowania ustawowego zwolnienia dla takich płatności.
Przy wypłacie należności licencyjnych 15 marca 2023 r. Spółka przekroczy próg 2 mln zł wypłaconych w roku podatkowym na rzecz udziałowca. Zgodnie z mechanizmem pay&refund Spółka powinna pobrać podatek według podstawowej stawki podatku od kwoty powyżej 2 mln, bez możliwości zastosowania zwolnienia.
W celu niepobierania podatku od kwoty powyżej 2 mln zł Spółka złoży oświadczenie WH-OSC oświadczając, że spełnione zostały warunki do stosowania zwolnienia. Termin na złożenie tego oświadczenia mija z końcem maja 2023 r. Jednocześnie jeśli Spółka złoży takie oświadczenie ostatniego dnia, gdy jest to możliwe (tj. 31 maja 2023 r.), to nie będzie mogła zastosować zwolnienia do wypłat należności wypłaconych w kwietniu i w maju.
W konsekwencji, aby zastosować jako płatnik zwolnienie od kwietniowej i majowej płatności, Spółka powinna złożyć oświadczenie WH-OSC przed planowaną 15 kwietnia płatnością. W innym wypadku – nie pobierając podatku od płatności po przekroczeniu 2 mln zł, a przed złożeniem oświadczenia – Spółka naraża się na powstanie zaległości podatkowej.
Powyższy przykład obrazuje, że nowelizacja przepisów dotyczących oświadczeń WH-OSC co prawda rozwiązała część problemów płatników, ale podmioty składające oświadczenia – aby nie narazić się na negatywne konsekwencje podatkowe – w dalszym ciągu powinny zachować ostrożność w stosowaniu przepisów. W ich poprawnym stosowaniu nie pomaga również sam urzędowy formularz, który nie został dostosowany do nowych przepisów, w dalszym ciągu informując płatników o nieaktualnych terminach składania oświadczenia.
Konrad Medoliński, doradca podatkowy i menedżer w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Paweł Wyciślik, starszy konsultant w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
