Okazuje się, że w pewnych przypadkach zaoszczędzenie na podatku wiąże się z koniecznością odprowadzenia do ZUS dodatkowych składek na ubezpieczenia, mimo, że wcześniej nie trzeba było ich opłacać. Istotnymi warunkami skorzystania z ulgi dla pracujących seniorów, wprowadzonej przepisami Polskiego Ładu, jest to, aby po osiągnięciu wieku emerytalnego nie pobierać świadczenia emerytalnego, a także podlegać z tytułu uzyskanych przychodów ubezpieczeniom społecznym. Takie są warunki skorzystania z ulgi.
Okazuje się jednak, że duży problem mają osoby prowadzące działalność gospodarczą i chcące skorzystać z ulgi. Otóż, zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorcy mający ustalone prawo do emerytury nie podlegają już obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Osoby te podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Nie wiedzą, że jeśli nie wybiorą tego ubezpieczenia, tracą prawo do ulgi. Przedsiębiorca emeryt opłaca tylko składkę zdrowotną.
Taki problem miał adwokat, który jest emerytem i nadal prowadzi kancelarię adwokacką. Z tytułu przychodów z działalności gospodarczej adwokat podlega ubezpieczeniu społecznemu, ale jako emeryt, nie opłaca składek, wobec braku obowiązku ich opłacania. Opłaca jedynie składkę zdrowotną. Zamierza on złożyć wniosek o zawieszenie emerytury na okres jednego lub dwóch miesięcy, gdyż jego dochód pozwala na skorzystanie z ulgi w takim okresie, po czym zamierza wystąpić do ZUS o wznowienie wypłaty emerytury. Prawnik miał jednak wątpliwość, czy przysługuje mu prawo do ulgi. W jego ocenie, przysługuje mu ulga w kwocie 85 528 zł odliczana od dochodu, skoro nastąpi zawieszenie świadczenia w miesiącu, w którym nastąpi odliczenie ulgi.
Zobacz również: Zwolnienie podatkowe dla pracujących seniorów nie dla wszystkich >>
WZORY dokumentów:
- Oświadczenie dla potrzeb zwolnienia dla seniorów >
- Oświadczenie w sprawie stosowania przez płatnika zwolnienia od podatku dochodowego do przychodów podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny >
W interpretacji z 29 grudnia 2022 r. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko prawnika za nieprawidłowe (nr 0113-KDIPT2-2.4011.798.2022.2.ACZ). Przypomniał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uprawnionymi do korzystania z tego przywileju są kobiety po ukończeniu 60. roku życia i mężczyźni po ukończeniu 65. roku życia pod warunkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu uzyskania objętych zwolnieniem przychodów. Dyrektor KIS wskazał, że przepis przewiduje zwolnienie z opodatkowania przychodów osiągniętych przez te osoby ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia zawieranych w ramach działalności wykonywanej osobiście, pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym albo rozliczanych w ramach tzw. IP Box-a. Zwolnienie to jest limitowane – dotyczy przychodów w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Aby skorzystać ze zwolnienia, podatnik nie może też otrzymywać, mimo nabycia uprawnienia, świadczeń wymienionych enumeratywnie w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT.
Zobacz PROCEDURĘ: Polski Ład – Zwolnienie obejmujące przychody pracujących osób uprawnionych do emerytur i rent >>>
Przedsiębiorca emeryt ma wybór
Przedmiotowym zwolnieniem mogą być objęte przychody podatnika uzyskane m.in. z pozarolniczej działalności gospodarczej, pod warunkiem, że podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje żadnego świadczenia emerytalnego a przychody te podlegają ubezpieczeniom społecznym. W konsekwencji, jeżeli podatnik zawiesi pobieranie emerytury, to osiągnięte przez niego przychody m.in. z działalności gospodarczej zwolnione będą z opodatkowania do kwoty 85 528 zł uzyskanych z tej działalności przychodów.
Odnosząc się natomiast do kolejnego warunku, jakim jest podleganie przychodów osiąganych przez podatnika z tytułu działalności gospodarczej ubezpieczeniom społecznym, należy odnieść się do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z art. 9 ust. 5 tej ustawy wynika, że adwokat prowadzący działalność podlega ubezpieczeniom (emerytalnemu i rentowemu) dobrowolnie, czyli może, ale nie musi odprowadzać składki. Ma on prawo dokonać wyboru przyjmując związane z nim konsekwencje.
Dyrektor KIS wskazał, że prawnik, mając wybór, nie przystąpił do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego z tytułu prowadzonej działalności, tym samym – w związku ze swoją decyzją – nie podlega on w zakresie prowadzonej działalności ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Organ stwierdził, że zawieszenie świadczenia emerytalnego na okres jednego miesiąca lub dwóch, dałoby adwokatowi prawo do skorzystania z ulgi dla seniorów wyłącznie w sytuacji, gdyby z tytułu uzyskiwanych przychodów z działalności podlegał on ubezpieczeniom społecznym bądź uzyskiwał inny przychód, spośród wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT, z tytułu którego podlegałby ubezpieczeniom społecznym.
Eksperci: Wymóg ubezpieczeń społecznych musi być spełniony
- Organ dosadnie wskazuje, jak prawo podatkowe jest nierozerwalnie sprzężone z innymi gałęziami prawa. Jak wynika z interpretacji, dobrowolna rezygnacja z opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe może pozbawić seniorów możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego – ocenia Łukasz Oleś, adwokat w BTLA Legal, Oleś, Drzewiecki. Kancelaria Adwokatów. Ekspert zauważa, że w kwestii opisanego stanu faktycznego ważny jest tytuł, z którego składki są opłacane. - Analiza doprowadza do konkluzji, że zwolnienie nie wynosi 85 528 zł. By ustalić faktyczną kwotę ulgi, przynajmniej w analizowanym przypadku, wymienioną kwotę należy pomniejszyć o należne składki społeczne, co może znacząco ją zmniejszyć i ograniczyć chęć emerytów do działalności zarobkowej – zauważa Łukasz Oleś.
- Przedsiębiorca, mężczyzna po ukończeniu 65. roku życia, aby skorzystać z ulgi dla pracującego seniora w szczególności nie może otrzymywać żadnego świadczenia emerytalnego, a także musi podlegać z tytułu uzyskania przychodów z działalności gospodarczej ubezpieczeniom społecznym. Natomiast zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorcy mający ustalone prawo do emerytury nie podlegają już obowiązkowi opłacania składek społecznych – zauważa Agnieszka Fijałkowska, doradca podatkowy w kancelarii LTCA Zarzycki Niebudek Kubicz. Ekspertka wskazuje, że osoby te podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. - Przy czym przedsiębiorca-emeryt ma wybór, czy podlega tym ubezpieczeniom. Wnioskodawca zdecydował, że ubezpieczeń społecznych nie będzie opłacał. Tym samym należy zgodzić się z organem, że nie mógł skorzystać z ulgi dla pracującego seniora, gdyż nie podlega ubezpieczeniom społecznym – podkreśla Agnieszka Fijałkowska. Wskazuje, że inaczej natomiast należałoby ocenić sytuację, jeśli podatnik podjąłby inną decyzję i z tytułu uzyskiwanych przychodów z działalności gospodarczej podlegałby ubezpieczeniom społecznym. - Wtedy zawieszenie świadczenia emerytalnego na okres miesiąca czy dwóch, dałoby mu prawo do skorzystania z ulgi – podkreśla Agnieszka Fijałkowska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
