Podatnik zawarł 1 lipca 2017 r. związek małżeński. Z tą datą między nim a jego żoną powstała z mocy prawa wspólność majątkowa małżeńska w rozumieniu art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Małżonkowie nie zawierali intercyzy. Żona podatnika przed wstąpieniem w związek małżeński była członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wobec spółki wydano decyzję wymiarową dotyczącą zaległości podatkowej z tytułu podatku VAT.
Solidarna odpowiedzialność żony za zaległości spółki
W październiku 2019 r. wszczęto wobec żony dwa postępowania podatkowe w przedmiocie orzeczenia jej solidarnej odpowiedzialności jako byłego członka zarządu spółki. Oba dotyczyły zaległości podatkowych z tytułu VAT za lata 2014-2015, zatem powstałych przed zawarciem związku małżeńskiego i przed powstaniem wspólności małżeńskiej majątkowej.
Mąż o zaległościach dowiedział się dopiero po wszczęciu tych postępowań. Nie miał jednak wpływu na ich powstanie.
Po zawarciu związku małżeńskiego podatnik wraz z żoną kupili 25 października 2017 r. do ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej mieszkanie. Mieszkanie stanowi więc majątek małżeński podatnika i jego żony. Podatnika i jego żonę łączy obecnie ustrój małżeński rozdzielności majątkowej (notarialna umowa intercyzy z 12 listopada 2019 r.).
Czy mąż ponosi odpowiedzialność?
Podatnik wystąpił o interpretację. Chciał wiedzieć, czy będzie odpowiadał za zobowiązania podatkowe swojej żony własnym majątkiem osobistym oraz majątkiem wspólnym, powstałych po zawarciu związku małżeńskiego w sytuacji, gdy wobec jego żony wszczęto dwa postępowania podatkowe mające za przedmiot orzeczenie o jej solidarnej odpowiedzialności za zaległość podatkowe spółki z o.o. z tytułu podatku VAT.
Jego zdaniem, nie będzie na nim ciążyła odpowiedzialność za ewentualne zobowiązanie podatkowe jego żony wynikłe z jej solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki, jeśli zaległość powstała przed zawarciem małżeństwa. Twierdził, że do przedmiotów majątkowych i praw należących do majątku wspólnego małżeńskiego męża i jego żony nie będzie mogła zostać skierowana egzekucja służąca zaspokojeniu bądź zabezpieczeniu zobowiązań podatkowych obciążających jego żonę z tytułu solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki. Podatnik powołał się m.in. na wyrok Sądu Najwyższego z 28 czerwca 2016 r., sygn. akt II UK 364/16, w którym sąd stwierdził, że odpowiedzialność małżonka podatnika majątkiem wspólnym obejmuje tylko podatki wynikłe ze zobowiązań podatkowych powstałych po powstaniu wspólności majątkowej oraz przed zawarciem umów o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej.
Mąż bez odpowiedzialności
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał indywidualną interpretację podatkową, w której zgodził się z podatnikiem.
Stwierdził, że mąż nie będzie odpowiadał za zobowiązania podatkowe swojej żony własnym majątkiem osobistym oraz majątkiem wspólnym, które powstały w wyniku solidarnej odpowiedzialności żony za zaległości podatkowe spółki z o.o., jeśli zaległość powstała przed zawarciem małżeństwa. Do przedmiotów majątkowych i praw należących do majątku wspólnego męża i jego żony nie będzie mogła zostać skierowana egzekucja służąca zaspokojeniu zobowiązań podatkowych obciążających żonę.
Dyrektor KIS wskazał, że zgodnie z art. 26 ordynacji podatkowej podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za podatki wynikające ze zobowiązań podatkowych a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność ta obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.
Stosownie do art. 29 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:
- zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
- zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
- ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
- uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.
Należało zatem rozróżnić przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową w rozumieniu art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które należą do majątku osobistego podatnika, który odpowiada nimi za wynikające z zobowiązań podatkowych podatki oraz przedmioty majątkowe wchodzące w skład majątku wspólnego (dorobkowego) podatnika i jego małżonka, którymi wraz z podatnikiem odpowiada małżonek podatnika. Współmałżonek podatnika nie jest podatnikiem, a jedynie odpowiada majątkiem wspólnym za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Jego odpowiedzialność wynika z długu małżonka - podatnika i ograniczona jest do odpowiedzialności z majątku wspólnego.
Zobacz również:
Darowiznę na konto może wpłacić sam podatnik >>
PIT od sprzedaży mieszkań otrzymanych w spadku i darowiźnie to nieporozumienie >>
Fiskus domaga się podatku od darowizn w gotówce wpłaconych na konto >>
Ważny zakres odpowiedzialności
Artykuł 29 § 1 ordynacji podatkowej wyznacza zakres jego odpowiedzialności, ograniczając go do majątku wspólnego małżonków, co ma wyraźne przełożenie na przedmiot egzekucji administracyjnej, która w przypadku istnienia pomiędzy małżonkami wspólności majątkowej, poza majątkiem odrębnym podatnika, może być skierowana wyłącznie do majątku objętego tą wspólnością. Odpowiedzialność członków rodziny podatnika określona została natomiast w art. 111 § 1 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności. W myśl natomiast art. 116 § 1 ordynacji, za zaległości podatkowe spółki z o.o., spółki z o.o. w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie spełnił kreślonych warunków. Przepisy te stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji. Dyrektor KIS stwierdził jednak, że z żadnych przepisów nie wynika odpowiedzialność małżonka za zaległości podatkowe współmałżonka powstałe przed zawarciem małżeństwa. Dotyczy to także zobowiązań powstałych z tytułu solidarnej odpowiedzialności członków zarządu spółki.
Indywidualna interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 stycznia 2020 r. , nr 0111-KDIB3-1.4017.11.2019.1.KO
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
