Kontrole zeznań PIT to nowa jakość w kontaktach pomiędzy fiskusem a obywatelem. Dotychczas byliśmy przyzwyczajeni do czynności sprawdzających przy okazji zwrotu nadwyżek w podatku VAT i kontroli podatkowych dotyczących VAT, CIT i PIT w przypadku firm. Przeciętnemu Kowalskiemu nieprowadzącemu działalności gospodarczej, bez kilkunastu nieruchomości na wynajem dziedziczonych po całej rodzinie dawano spokój. Tym bardziej, że już od kilku lat system Twój e-PIT skutecznie wyręczał podatników dawniej składających samodzielnie zeznania PIT–37.

Okazuje się jednak, że ulubiony podatnik administracji skarbowej to podatnik bez ulg i odliczeń. Podatnik, dążący do uzyskania jakichkolwiek korzyści podatkowych w postaci ulg i odliczeń, musi liczyć się z koniecznością udowodnienia swoich praw podczas kontroli podatkowych lub czynności sprawdzających.

Zobacz procedurę w LEX: Kontrola podatkowa - wszczęcie kontroli >

 

Ulga rehabilitacyjna dla niepełnosprawnych do sprawdzenia

- Przez wiele lat podatnicy wykazujący w swoich zeznaniach odliczenia z tytułu ulgi rehabilitacyjnej (art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT) w ogóle nie byli sprawdzani lub czyniono to bardzo rzadko. Obecnie należy przygotować wszelkie dowody, mające sprawić, iż kontrola podatkowa zakończy się na naszą korzyść: faktury zakupu leków, wyposażenia ułatwiającego funkcjonowanie osobie niepełnosprawnej, certyfikat psa asystującego, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub decyzję o przyznaniu renty – komentuje Agnieszka Czernik, doradca podatkowy.

 

O zainteresowaniu fiskusa korzystaniem z ulgi rehabilitacyjnej przekonał się niedawno jeden z naszych Czytelników. Jego rodzice mają przyznane orzeczenia o stopniu niepełnosprawności znacznym i całkowitym. Złożyli niedawno PIT i wykazali w nim ulgę rehabilitacyjną, która przysługuje niepełnosprawnym. Pracownik urzędu skarbowego zażądał od nich jednak dostarczenia orzeczeń i dokumentów określających symbol choroby oraz listę leków, jakie muszą zażywać. - Czy urzędnik może składać takie żądanie, skoro są to dane wrażliwe? – zapytał Czytelnik.

Z przepisów wynika, że każdy podatnik, ubiegający się uzyskanie ulgi podatkowej, w tym także ulgi rehabilitacyjnej wykazywanej w rocznym zeznaniu podatkowym, musi spełniać warunki do jej uzyskania, a w dodatku musi być przygotowany na konieczność udokumentowania tej ulgi oraz okazania stosownych dokumentów i zaświadczeń przez organem podatkowym.

Czytaj w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >

Potwierdza to także Klaudia Kądrowska, adwokat, menadżer w Crido. Ekspertka zwraca uwagę, że organ podatkowy jest zobowiązany do podejmowania w toku postępowania podatkowego wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. W związku z tym, może on żądać od podatnika dostarczenia dowodów obejmujących dane wrażliwe jedynie w przypadku, jeśli są istotne do rozstrzygnięcia danej sprawy.

- Organ podatkowy może zatem zweryfikować, czy dana osoba ma prawo do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej, a tym samym – zażądać przedstawienia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności w zakresie, w jakim orzeczenie to jest istotne w danej sprawie – podkreśla Klaudia Kądrowska.

Zobacz również: Podatnik chce ulgi rehabilitacyjnej, urząd może pytać o choroby >>

 

Urząd sprawdzi, kto zajmuje się dzieckiem

Pod lupą skarbówki znajdują się też korzystający z ulgi prorodzinnej (ulgi na dziecko). Chodzi tu zwłaszcza o rozwiedzionych rodziców, którzy korzystają z odliczenia proporcjonalnie, w częściach. Przypomnijmy, zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o PIT, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Ulgę odlicza się od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku rodziców rozwiedzionych lub w separacji (jednakże nie pozbawionych praw rodzicielskich) z pomocą przychodzi art. 27 ust. 3 ustawy o PIT. Wynika z niego, że każdemu z rodziców przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z przysługującymi limitami za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem, jeżeli w danym miesiącu kalendarzowym sprawowali opiekę nad dzieckiem zarówno matka, jak i ojciec.

Czytaj w LEX: Ulga na dzieci na przykładach >

- Ważne są uzgodnienia proporcji rozliczania ulgi pomiędzy rodzicami, aby nie „dublować” ulgi, czyli nie odliczyć kwot przypadających na te same miesiące lub kolidującą ilość dni w miesiącu (np. każdy rodzic w swoim zeznaniu odliczy 27 dni opieki w miesiącu lipcu) – podpowiada Agnieszka Czernik.

Sprawdź w LEX: Czy rodzic zastępczy może skorzystać z ulgi na dziecko? >

Praktyka pokazuje, że skarbówka bardzo dokładnie to sprawdza. Weryfikując, który z rodziców i kiedy zajmuje się dzieckiem, pyta nawet sąsiadów.

Fakt, że tak się to odbywa potwierdziło jakiś czas temu nawet Ministerstwo Finansów. Przyznało, że wszystkie rozliczenia, w których wykazano ulgę na dziecko przez rozwiedzionych rodziców, są weryfikowane pod kątem prawa do skorzystania z niej w danym roku. Urzędy skarbowe podejmują w szczególności czynności sprawdzające mające na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie nie tylko posiadania, ale również wykonywania władzy rodzicielskiej w danym roku.

Podatnicy są wzywani do złożenia stosownych oświadczeń i pisemnych wyjaśnień odnoszących się do zaangażowania w proces wychowawczy dziecka poprzez wskazanie częstotliwości kontaktów, faktycznych działań podejmowanych w procesie wychowawczym w celu zapewnienia ich potrzeb bytowych, edukacyjnych, zdrowotnych i zabiegania o ich rozwój fizyczny, emocjonalny i intelektualnych.

Sprawdź w LEX: Czy dochody z zagranicy mają wpływ na stosowanie ulgi prorodzinnej?  >

Dodatkowo wzywani są również do przedłożenia dokumentów, dotyczących zakresu sprawowanej przez nich opieki nad dzieckiem, np. wyroku sądu orzekającego rozwód małżonków, wyroku sądu rodzinnego, w którym określono alimenty, prawa rodzicielskie, odpisu aktu urodzenia dziecka, zaświadczenia sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, odpisu orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej, zaświadczenia o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły, dokumentów potwierdzających pobieranie zasiłku bądź renty socjalnej, itp.

Zobacz więcej: Fiskus spyta sąsiada, kto zajmuje się dzieckiem >>

 



 

Ważna świadomość praw i przygotowanie

Agnieszka Czernik podpowiada, że do kontroli warto przygotować się od strony proceduralnej. Trzeba być jednak świadomym swoich praw.  Warto też sprawdzić, czy przeprowadzona zostaną czynności sprawdzające, czy jednak kontrola podatkowa.

- W ostatnich latach urzędy skarbowe często wybierają to pierwsze ze względu na szybkość i łatwość postępowania, mniejszą liczbę przepisów i obostrzeń, które obejmowałyby ich w przypadku kontroli podatkowej. Warto również zauważyć, że o ile w przypadku przedsiębiorców wyznaczono już wiele lat temu ustawowe limity czasowe kontroli (określone w dniach), o tyle nie określono takich limitów w stosunku do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej – podsumowuje Agnieszka Czernik.

Zobacz więcej: Skarbówka łamie procedury i nagina prawo >>