Zwolnienie podatkowe dla seniora, zwane ulgą dla seniora (choć de facto ulgą nie jest), jest bez wątpienia korzystne dla wielu podatników. Co więcej, jeśli podatnicy zdecydują się z niego skorzystać jest ono korzystne także dla państwa, ponieważ senior zaoszczędzi co prawda na podatku, ale aby skorzystać ze zwolnienia musi mieć przychody oskładkowane składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Janicki Tomasz, Kociak-Janicka Natalia: Ulga dla pracujących seniorów >>>
Świadczenia nie ma, składki wpływają do ZUS
Załóżmy, że senior ma przychody w pierwszym przedziale skali podatkowej. Korzystając ze zwolnienia zyska 12 proc. podatku, jaki zostałby mu pobrany. Natomiast w przypadku, gdy senior, by z tej ulgi skorzystać, zrezygnuje z pobierania należnej mu emerytury, to te świadczenia nie tylko pozostaną w ZUS, ale dodatkowo do ZUS wpłyną właśnie składki od tych przychodów, które dadzą seniorowi prawo do ulgi. I to jest już o wiele więcej niż te 12 proc. podatku, które senior musiałby zapłacić. Niemniej dla osób, którym prawo do ulgi przysługuje, ulga jest korzystna. Przykładowo, orientacyjnie przy wynagrodzeniu 10 tysięcy brutto kwota netto z zastosowaniem zwolnienia dla seniora wyniesie 7 852,39 zł (7 117,39 zł bez ulgi), przy 12 tys. brutto kwota netto to 9 422,87 zł (bez ulgi), a przy 8 tysiącach brutto kwota netto to 6 281,91 zł (5 753,91 zł bez ulgi).
Aby podatnicy mogli skorzystać z ulgi dla seniora muszą mieć ukończony 60. rok życia w przypadku kobiet i 65. rok życia w przypadku mężczyzn i nie mogą pobierać świadczeń emerytalnych lub innych świadczeń wskazanych w ustawie o PIT. I kolejny warunek, muszą uzyskiwać przychody m.in. z pracy na etacie, z umów zlecenia (nie wszystkich) lub działalności gospodarczej, podlegające składkom ZUS.
Zobacz procedurę w LEX: Polski Ład – Zwolnienie obejmujące przychody pracujących osób uprawnionych do emerytur i rent - postępowanie krok po kroku >
Członkowie zarządu nie skorzystają ze zwolnienia
Ulgę dla seniorów reguluje art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT. Niestety brzmienie tego przepisu wskazuje na to, że z ulgi nie może skorzystać wiele osób. Nie obejmuje ona przychodów z umów o dzieło, praw autorskich innych niż uzyskane z tego tytułu w ramach umowy o pracę, najmu, albo dowolnego innego źródła, które nie zostało enumeratywnie wskazane w tym przepisie. Nie każda umowa zlecenia objęta jest ulgą dla seniorów, a jedynie zlecenie z art. 13 pkt 8. Ustawodawca, tworząc przesłanki zastosowania ulgi dla seniora, zróżnicował przychody w ramach jednego źródła, jakim jest działalność wykonywana osobiście i umożliwił objęcie ulgą jednie te, wymienione w art. 13 pkt. 8 art. ustawy o PIT, w konsekwencji nie ma możliwości zastosowania ulgi do przychodów wymienionych m.in. w puntach 7 i 9 art. 13 tej ustawy.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Oświadczenie dla potrzeb zwolnienia dla seniorów >
- Oświadczenie w sprawie stosowania przez płatnika zwolnienia od podatku dochodowego do przychodów podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny >
Zatem nie skorzystają z ulgi osoby mające kontrakty menedżerskie i umowy o podobnym charakterze, co oznacza, że menedżerowie i członkowie zarządu nie mogą, co do zasady, skorzystać ze zwolnienia. Potwierdzają to eksperci i skarbówka.
- Zwolnienie nie obejmie kontraktów menedżerskich i o podobnym charakterze umów między członkami zarządu a spółkami, które reprezentują, ponieważ jedynie umowa zlecenia z art. 13 pkt 8 objęta jest ulgą dla seniorów – zauważa Ludwik Żuławnik, ekspert Vialto Partners.
Potwierdza to także skarbówka w interpretacji indywidualnej z 9 września 2022 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.496.2022.2.TR). Członek zarządu, mający umowę o świadczenie usług zarządzania chciał skorzystać z ulgi. Dyrektor KIS stwierdził, że członkowi zarządu nie przysługuje ulga dla seniora. Osiągane przez niego przychody jako przychody, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy, nie są objęte zwolnieniem od podatku.
Zobacz również: Żeby zaoszczędzić na podatku, przedsiębiorca senior musi zapłacić dodatkowe składki do ZUS >>
Seniorzy z przychodami z praw autorskich bez ulgi
Prawa do zwolnienia z podatku nie mają również seniorzy otrzymujący przychody z praw autorskich. Nie dotyczy to tylko wynagrodzenia z praw autorskich w ramach umowy o pracę.
- Trudno dostrzec obiektywną przeszkodę przed objęciem zwolnieniem także osób, niezatrudnionych na podstawie umowy o pracę, otrzymujące przychody z praw autorskich, niż faworyzowanie osób właśnie zatrudnionych na umowie o pracę. Jednak ustawodawca ma prawo preferować określone grupy podatników. Tutaj są to osoby zatrudnione właśnie na podstawie umów o pracę – ocenia Ludwik Żuławnik.
Czytaj też: Prawa zależne a projekty zmarłych projektantów >>>
Czytaj też: Rodzaje umów w obrocie prawami autorskimi, zawieranych przez projektantów >>>
Wykluczeni pracownicy służb mundurowych, górnicy i hutnicy
Ustawodawca zapomniał o całej rzeszy osób, które nabywają uprawnienia emerytalne przed ukończeniem 60 roku życia w przypadku kobiet i 65 roku życia w przypadku mężczyzn. To przede wszystkim pracownicy służb mundurowych, osoby, które pracowały w uciążliwych warunkach, jak górnicy czy hutnicy, a nawet niektórzy kierowcy. Osoby, te nawet dalej pracując, nie będą mogły skorzystać z omawianego zwolnienia, bo prawo do emerytury nabyły, ale nie spełniają dodatkowego kryterium wieku, bo nie ukończyły 60 lub 65 lat.
- Ministerstwo Finansów nie wzięło pod uwagę także osób, które seniorami nie są i nie przekroczyły wieku emerytalnego, ale prawo do emerytury uzyskały, czyli pracownicy służb mundurowych i osoby, które pracowały w uciążliwych warunkach, jak górnicy czy hutnicy. Mimo że zwolnienie ma być skierowane do osób rezygnujących z pobierania należnego świadczenia emerytury, przysługiwać nie będzie tym, którzy jeszcze wieku emerytalnego nie osiągnęli – podkreśla Ludwik Żuławnik.
Ekspert dodaje, że zwolnienie także nie obejmie przychodów seniorów uzyskanych z zasiłków z ubezpieczenia społecznego, oczywiście samej emerytury, renty rodzinnej z ZUS, KRUS, MON i MSWiA, czy zwolnionych z podatku świadczeń z ZFŚS.
- Podsumowując, przepis regulujący ulgę dla seniorów wydaje się wykluczać wiele osób, wprowadzając szereg wyłączeń dla stosowania tego zwolnienia. Nie wydaje się to jednak niekonstytucyjne, gdyż ustawodawca może wprowadzać ulgi podatkowe dla określonych podmiotów – ocenia Ludwik Żuławnik.
Sprawdź odpowiedź eksperta z LEX: Czy przychody objęte ulgą dla seniora są podstawą do wyliczenia składki zdrowotnej? >
Bez ulgi artyści, architekci i programiści
Lista wyłączeń jest długa. - Przy okazji ulgi dla seniorów powracamy do istotnej społecznie kwestii wieku emerytalnego. Pracujący seniorzy otrzymali wraz z tzw. Polskim Ładem zwolnienie z PIT. Są oczywiście także wyłączenia. Dlaczego wykluczono z ulgi dla seniorów tych, którzy zarabiają na podstawie np. umów o dzieło? Niestety, w uzasadnieniu projektu ustawy wprowadzającej ulgę na próżno szukać wyjaśnień. W ten sposób seniorzy artyści, ale i np. architekci czy programiści świadczący usługi na podstawie umowy o dzieło zostali pozbawieni zwolnienia z podatku dochodowego – podkreśla Łukasz Oleś, adwokat w Kancelarii BTLA Legal.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
