Zawód prawnika wiąże się z koniecznością świadczenia pomocy prawnej poprzez min. sporządzanie pism procesowych czy opinii prawnych. Wymaga to wielogodzinnego spędzania czasu przy komputerze. Wielu prawników wykonuje zawód radcy prawnego w ramach własnej działalności gospodarczej, rozliczając się na podstawie księgi przychodów i rozchodów i wybiera zasady ogólne jako formę opodatkowania. Zastanawiają się wówczas, co może stanowić koszt uzyskania przychodu w prowadzonej przez nich działalności w formie praktyki prawniczej.
W takiej sytuacji znalazła się radczyni, która w związku z pogorszeniem stanu wzroku w maju 2020 r. dokonała zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze, z zamiarem wykorzystywania ich tylko do wykonywania obowiązków radcy prawnego (posiada drugą parę, którą wykorzystuje do potrzeb prywatnych). Zapytała więc organy podatkowe we wniosku o interpretację indywidualną, czy zakup okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Okulary poprawiają wydajność pracy prawnika
Zdaniem radczyni, taki koszt powinien być zakwalifikowany do kosztów prowadzonej działalności. Dzięki okularom korekcyjnym ma ona możliwość zapoznania się z aktami spraw, orzecznictwem, przepisami prawa. To z kolei może przełożyć się na wzrost ilości, jak i jakości świadczonych usług i uzyskanego przychodu.
Prawniczka argumentowała, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W sytuacji, gdy podatniczka wykonuje zawód radcy prawnego, ponad 95 proc. czasu poświęca na czytanie dokumentów, przepisów prawnych, sporządzanie pism procesowych, opinii prawnych i innych dokumentów w zależności od potrzeb klientów. W takiej sytuacji posiadanie okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze jest niezbędne, by móc wykonywać ten zawód. Dlatego też wydatek poniesiony na zakup okularów ma związek z przychodami przez nią uzyskiwanymi.
Zobacz również:
Przedsiębiorca nie kupi okularów na koszt firmy >>
Ubranie nie może być kosztem przewodniczki >>
Radca na etacie ma dofinansowanie do okularów
Nie mając odpowiednich okularów nie byłaby w stanie korzystać, m.in. z systemów informacji prawnej, sporządzać w komputerze pism, a co za tym idzie wykonywać pracy radcy prawnego. Jej zdaniem, trudno uznać, by zakup okularów można było zakwalifikować jako wydatek związany z ochroną zdrowia. Podatniczka zauważyła też, że radcowie prawni zatrudnieni na umowy o pracę mogą uzyskać dofinansowanie zakupu okularów, a ich pracodawcy mogą zaliczyć ten wydatek do kosztów uzyskania przychodu. Jej zdaniem, takie podejście jest sprzeczne z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Niestety, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatniczki za nieprawidłowe. Stwierdził, że kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Nie każdy wydatek z racji tylko samego jego poniesienia jest kosztem podatkowym. Aby tak było, wydatek musi spełniać wskazane kryteria ustawowe. Nie ma w tym względzie dowolności i uznaniowości podyktowanej pozaustawowymi kryteriami.
Wskazał również, że sam fakt nieobjęcia ustawowym wykazem wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest wystarczający do podatkowej kwalifikacji kosztu. Brak takiego wydatku w katalogu kosztów negatywnych nie skutkuje automatycznym przyjęciem, że stanowi on koszt podatkowy.
Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Musi to być zatem taki wydatek, którego związek z prowadzoną działalnością nie budzi wątpliwości, a obowiązek wykazania tego związku należy do podatnika. Kwalifikacja wydatków do kosztów uzyskania przychodów, ze względu na kryterium celowości, leży bowiem w gestii podatnika. Należy jednak mieć na uwadze, że prawidłowość dokonanej kwalifikacji podlega ocenie organów podatkowych.
Wydatek o charakterze osobistym
Dyrektor KIS stwierdził, że do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można zaliczyć wydatków osobistych osoby prowadzącej działalność gospodarczą.
Jego zdaniem, wydatek na zakup okularów korekcyjnych ma na celu przede wszystkim ochronę zdrowia podatniczki i należy do wydatków o charakterze osobistym. Dyrektor KIS podkreślił, że w sytuacji zaistnienia wady wzroku, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do zakupu okularów korekcyjnych, niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc, bezpośrednim celem, jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków, jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Pomimo wskazania, że prawniczka będzie używała zakupionych okularów korekcyjnych wyłącznie do wykonywania obowiązków radcy prawnego, organ uznał, że zakup okularów jest uwarunkowany stanem zdrowia podatniczki tzn. wadą wzroku, która wymaga korekcji, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.
Zdaniem dyrektora KIS, poniesienie wydatków na zakup okularów korekcyjnych nie ma wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani też związku z prowadzoną działalnością jako źródłem przychodów. A zatem wydatek poniesiony na zakup okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze nie może zostać zakwalifikowany jako koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Prokonstytucyjna wykładnia prawa
Odnosząc się natomiast do stwierdzenia podatniczki, że radcowie prawni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mogą uzyskać dofinansowanie zakupu okularów, co według niej jest sprzeczne z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, organ stwierdził, że działa w sposób wyczerpujący, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Ponadto podkreślił, że dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie jest organem właściwym w zakresie rozstrzygania zgodności przepisów prawa z Konstytucją, jako źródłem powszechnie obowiązującego prawa, ponieważ kompetencje w tym zakresie należą do Trybunału Konstytucyjnego.
- Wydaje się, że organ nie do końca zrozumiał intencję wnioskodawczyni. Nie chodzi bowiem o badanie zgodności z konstytucją art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych, ale dokonanie takiej jego interpretacji, aby zrealizowane zostało zagwarantowane w Konstytucji prawo jednostki do równego traktowania, a zatem przeprowadzenie prokonstytucyjnej wykładni prawa – komentuje adwokat Karolina Kubista z Kancelarii JKP Legal.
- Przy obecnej linii interpretacyjnej zdrowie pracownika wydaje się być bardziej cenne niż zdrowie przedsiębiorcy, którego to przecież działania – jak w stanie faktycznym przedstawionym w interpretacji – prowadzą do osiągnięcia przychodu. Interpretacja ta wpisuje się w ten trend – podkreśla Karolina Kubista. Jej zdaniem, ponieważ radczyni jest przedsiębiorcą, organ uznał, że nie ma ona prawa do zakwalifikowania wydatku na okulary do kosztów podatkowych.
Interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 września 2020 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.574.2020.2.MGR
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
