Spór dotyczył indywidualnej interpretacji ministra finansów z 17 czerwca 2015 r. w sprawie podatku od towarów i usług (nr IPPP2-4512-233/15-4/RR). We wniosku skarżący wskazał, że w toku postępowania egzekucyjnego nabył nieruchomość a komornik prowadzący egzekucję wystawił na jego rzecz fakturę w imieniu dłużnika. Faktura zawierała podatek od towarów i usług. Skarżący zapłacił żądaną należność, a kwota VAT została wpłacona przez komornika na rachunek właściwego urzędu skarbowego. W interpretacji organ stwierdził, że sprzedaż tej nieruchomości w drodze licytfacji komorniczej jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Błędne rozliczenie stawki VAT
W związku z tym faktura została wystawiona nieprawidłowo, gdyż sprzedaż opodatkowano stawką podatku VAT w wysokości 23 proc., wykazując na fakturze kwotę podatku wyższą niż należna. Dlatego też za zasadne organ uznał wystawienie faktury korygującej, która będzie stanowiła podstawę do wystąpienia (przez komornika lub dłużnika egzekucyjnego) z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Jednocześnie uznano, że zgodnie z przepisami art. 72 par. 1 i art. 75 par. 1 ordynacji podatkowej, to płatnik (komornik) lub dłużnik egzekucyjny ma prawo do wystąpienia do organu podatkowego o zwrot nienależnie zapłaconego podatku a nie nabywca towaru (nieruchomości).
Wątpliwości dotyczące zwrotu nadpłaty VAT
Skarżący natomiast twierdził, że ma prawo do zwrotu nadpłaconego podatku, bo to on poniósł ciężar ekonomiczny tej daniny publicznoprawnej. Na poparcie swojego stanowiska powołał się na art. 75 par. 1 oraz art. 75 pra. 2 pkt 1 lit. c ordynacji w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2016 r. NSA nie podzielił jednak racji skarżącego twierdząc, że skarżący nie ma uprawnienia do domagania się zwrotu zapłaconego w cenie towaru podatku od towarów i usług. Ordynacja podatkowa określa bowiem zamknięty krąg podmiotów uprawnionych do składania wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Według ustawodawcy, prawo to przysługuje podatnikom osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, płatnikom i inkasentom.
Nie jest ważne, kto ponosi ciężar podatku
Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny, skarżący zapłacił należność wynikającą z faktury wystawionej przez płatnika. Uiścił zatem w cenie nabytej nieruchomości podatek od towarów i usług. Zatem jest nabywcą towaru, który faktycznie poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku, ale okoliczność ta nie powoduje, że skarżący uzyskał status podatnika podatku od towarów i usług w ramach czynności dostawy przedmiotowej nieruchomości. Podatnikiem bowiem jest dostawca tej nieruchomości.
Zobacz również: WSA: Każdy z małżonków powinien otrzymać własną decyzję podatkową >>
NSA: Zdrowy rozsądek to podstawa naliczenia kosztów >>
WSA: Fiskus nie musi znać numeru telefonu podatnika >>
NSA obalając zasadność zarzutów skargi kasacyjnej, w pierwszej kolejności odniósł się do obu powołanych przez skarżącego przepisów (tj. art. 75 par. 1 i art. 75 par. 2 pkt 1 lit. c) ordynacji w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2016 r.), twierdząc, iż jednoznacznie określając podmiot legitymowany, wskazują one jedynie na podatników, a takiego statusu skarżący nie ma (jest nim jedynie zbywca nieruchomości, czyli w tej sprawie – dłużnik).
Według NSA, racji skarżącego nie potwierdza też treść uchwały Izby Gospodarczej Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 czerwca 2011 r. (sygn. akt I GPS 1/11), na którą się powołał. W ocenie NSA, w żaden sposób nie można jej interpretować tak, że uprawnienie do zwrotu nienależnie zapłaconego podatku w miejsce podatnika uzyskuje podmiot, który poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku. - W uzasadnieniu uchwały przedmiotem analizy była sytuacja prawna podatnika, a nie nabywcy towaru, w którego cenie zawarty był nienależny podatek ‒ podkreślił NSA w uzasadnieniu orzeczenia.
Zdaniem NSA, pomiędzy nabywcą towaru lub usługi, który w cenie zapłacił podatek od towarów i usług, a Skarbem Państwa nie istnieje stosunek prawny. W efekcie podmiot ten nie ma uprawnienia do dochodzenia zapłaconego w cenie nienależnego podatku od towarów i usług. W szczególności zaś takiego uprawnienia nie dają mu przepisy art. 75 par. 1 i art. 75 par. 2 pkt 2 lit. c) ordynacji podatkowej.
Wyrok NSA z 18 kwietnia 2019 r., sygn. akt I FSK 596/17
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
