Na stanowisko Ministerstwa Finansów komornicy czekali od stycznia. Zaczęły wtedy obowiązywać zmiany między innymi w zasadach prowadzenia działalności przez komorników sądowych. Problematyczna stała się jednak kwestia tego, czy komornicy są podatnikami VAT. Ministerstwo Finansów zapowiedziało wydanie interpretacji ogólnej. Na jej wydanie trzeba było czekać ponad cztery miesiące.

 


Najważniejsza przesłanka prowadzenia działalności

- W celu ustalenia statusu komorników sądowych jako podatników podatku od towarów i usług w pierwszej kolejności należy ustalić, czy wykonują oni samodzielnie działalność gospodarczą – podkreśliło Ministerstwo Finansów w wydanej w poniedziałek interpretacji ogólnej. Zwróciło uwagę, że komornikowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne, proporcjonalne do wysokości uzyskanych opłat egzekucyjnych. Z punktu widzenia określenia statusu komorników kluczowe jest ustalenie, czy komornicy sądowi wykonują określone w przepisach obowiązki w sposób niezależny (samodzielny).

Zobacz również: Problem VAT na usługi komornicze ciągle nierozwiązany >>

Komornik nie działa sam

Resort finansów zwrócił uwagę, że od dnia złożenia ślubowania komornika łączy stosunek podległości służbowej z prezesem sądu, przy którym działa. Prezes natomiast, jeśli stwierdzi nieprawidłowości w działalności komornika, może go odsunąć od wykonywania obowiązków. Prezes kontroluje także korzystanie przez komornika z prawa do wypoczynku. Wiąże się to z obowiązkiem usprawiedliwiania przez komornika każdorazowej nieobecności na służbie. - To do prezesa sądu rejonowego należy również prawo ustanawiania zastępcy komornika na czas nieobecności komornika oraz prowadzenie wykazu służbowego, w którym te nieobecności są odnotowywane. Dodatkowo komornicy podlegają zarządzeniom prezesa sądu – podkreśla MF.

 

Prowizyjne wynagrodzenie komornika

Komornicy otrzymują wynagrodzenie prowizyjne. Wysokość wynagrodzenia komorników stanowić ma pochodną sumy opłat uzyskanych w danym roku kalendarzowym, obliczaną według degresywnych stawek. Skarb Państwa jest natomiast odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności solidarnie z komornikiem. Tym samym komornik sądowy nie ponosi wyłącznie samodzielnie odpowiedzialności z tytułu prowadzonej działalności.  Zdaniem MF, zmiany w zasadach prowadzenia działalności przez komorników sądowych prowadzą do wniosku, że komornicy sądowi nie wykonują samodzielnie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Oznacza to zatem, że nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Resort podkreślił, że fakt, że do komorników stosuje się przepisy ustawy o podatku  dochodowym od osób fizycznych dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, jest bez znaczenia. Tym samym komornicy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

- Z ulgą przyjęliśmy informację o podpisaniu interpretacji ogólnej zapowiedzianej 31 grudnia ubiegłego roku. Jej brak był przyczyną dezorientacji zarówno komorników sądowych, jak i urzędów skarbowych w zakresie obowiązującego stanu prawnego. Jedni komornicy byli informowani o konieczności wyrejestrowania się z ewidencji podatników od towarów i usług inni o konieczności odprowadzania podatku VAT. Te problemy są już za nami - tłumaczy Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komornicznej. Zaznacza jednak, że do wyjaśnienia pozostają dalej dwie kwestie, których nie porusza interpretacja. Chodzi o opodatkowanie VAT opłat prawomocnie ustalonych przed wejściem w życie nowej ustawy, a zatem przed zmianą statusu, oraz opodatkowania opłat za czynności niebędące czynnościami egzekucyjnymi. 

Zdaniem KRK, biorąc pod uwagę, iż w stanie prawnym obowiązującym od początku roku komornicy nie mogą być uznani za podatników VAT, pobierane przez komorników po 1 stycznia 2019 r. opłaty, niezależnie od tego, czy zostały one prawomocnie ustane przed wejściem w życie nowej ustawy, czy też są to opłaty za czynności nieegzekucyjne, nie powinny podlegać VAT.

Zobacz również: Komornicy raczej nie zapłacą VAT - wkrótce interpretacja MF >>