Projekt nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych w ramach Polskiego Ładu trafił już do Sejmu. Przyjęte przez rząd zmiany przewidują m.in. wprowadzenie nowego odliczenia od dochodu (w art. 26 ust. 1 nowego pkt 2c ustawy o PIT) dotyczącego składek zapłaconych na rzecz związków zawodowych przez członków tych organizacji. Odliczeniu podlegać będą zapłacone w roku podatkowym składki członkowskie na rzecz związku zawodowego, udokumentowane dowodem wpłaty. Najprawdopodobniej już od stycznia 2022 r., odliczać od dochodu będzie można wpłaty dokonane w roku podatkowym, nie więcej jednak niż 300 zł.

 

MF: Zainteresowanie związkami zawodowymi powinno być wyższe

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, celem zmian jest stworzenie zachęty podatkowej w postaci ulgi do zwiększenia zainteresowania obywateli członkostwem w związkach zawodowych. Resort finansów ma nadzieję, że ulga będzie zachęcała pracowników do angażowania się w działalność na rzecz poprawy warunków pracy, a także przyczyni się do budowania nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego i rozwoju dialogu społecznego. MF zwraca uwagę, że związki zawodowe mają wyłączne uprawnienie do negocjowania układów zbiorowych i porozumień zbiorowych oraz do prowadzenia zbiorowych sporów pracy. Stąd upowszechnienie członkostwa w związkach zawodowych wśród osób wykonujących pracę zarobkową, ma dla nich wymierną wartość, gdyż wpływa na warunki pracy wszystkich pracowników, nie tylko związkowców. Resort zauważa, że aby działalność związków zawodowych przynosiła pracującym wymierne korzyści i była skuteczna, potrzebni są nie tylko zaangażowani społecznie ludzie, ale również stabilne podstawy finansowania działalności związkowej. Powołując się na dane Głównego Urzędu Statystycznego, MF wskazuje również, że  w 2018 r. aktywnie działało 12,5 tys. organizacji związków zawodowych, funkcjonujących na różnych szczeblach. W 2018 r. do związków zawodowych należało ponad 1,5 mln osób, o 16,6 tys. (1,1 proc.) mniej niż w 2014 r. Osoby zrzeszone w związkach zawodowych stanowiły 4,9 proc. w odniesieniu do dorosłej ludności Polski oraz 16,3 proc. – zatrudnionych na podstawie stosunku pracy w zakładach zatrudniających powyżej dziewięciu osób.

Zobacz również: Ulga dla klasy średniej także dla twórców i artystów >>

 

Ulga w PIT ma zachęcić do zapisywania się do związków

Dzięki zmianie podatnicy będący członkami związku zawodowego, będą mieli prawo odliczenia od dochodu zapłaconych w roku podatkowym składek na rzecz tej organizacji, jednak odliczenie nie będzie mogło przekroczyć kwoty 300 zł. MF chce, aby odliczenie było dokonywane w zeznaniu podatkowym, a wysokość wydatków była ustalana na podstawie dowodu wpłaty, z którego będą wynikały co najmniej: dane identyfikujące członka związku zawodowego dokonującego wpłaty składek, organizacja związkowa, na rzecz której zapłacono składki, tytuł wpłaty i data oraz kwota składek, a w sytuacji gdy pracodawca pośredniczy w przekazywaniu składek członkowskich pomiędzy związkowcem a związkiem zawodowym – na podstawie oświadczenia organizacji związkowej o wysokości pochodzących od podatnika składek.

Sprawdź w LEX: Czy przewodniczący związku zawodowego powinien był zostać zaproszony na posiedzenie komisji, która przyznaje nagrody pracownikom? >

 

Eksperci: Ulga pomija przedsiębiorców

- Coraz więcej osób się zrzesza w różnego rodzaju związki, zapisuje się do stowarzyszeń, kół oraz izb. Wynika to przede wszystkim z przekonania, że w pojedynkę nie jest się wystarczająco skutecznym. Niemniej jednak nie oceniam nowego pomysłu ulgi na plus w żadnym aspekcie – komentuje Monika Brzostowska, doradca podatkowy w kancelarii KiB. Ekspertka uważa, że wskutek inflacji i sytuacji ekonomicznej, maksymalna kwota ulgi w wysokości 300 zł to żadna zachęta, aby ludzie wstępowali do związków zawodowych. Jej zdaniem, ci, którzy już są w związkach zawodowych to na pewno nie ze względów benefitów pieniężnych, a z jakiejś idei. Wprowadzanie więc do systemu podatkowego kolejnej ulgi, która relatywnie nie przyniesie korzyści podatnikom, jest, zdaniem Moniki Brzostowskiej, niepotrzebnym rozwiązaniem.

Sprawdź w LEX: Czy wprowadzenie zmian do regulaminu premiowania ma się odbywać w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, które go podpisały czy ze wszystkimi organizacjami działającymi w spółce? >

Z kolei jak zauważa Robert Gniezdzia, radca prawny, partner w kancelarii Chmielniak Adwokaci, propozycja wprowadzenia możliwości odliczenia od dochodu składek zapłaconych z tytułu członkostwa w związku zakładowym jest kolejną pozbawioną szerszego uzasadnienia zmianą o czysto socjalnym charakterze. Ekspert przypomina, że obecne rozwiązania wynikające z ustawy o PIT pozwalają przedsiębiorcom na przyjęcie jako koszt podatkowy składek ponoszonych na rzecz organizacji ich zrzeszających, gdy składki te są obowiązkowe a brak przynależności do określonego samorządu równoznaczny jest z brakiem możliwości wykonywania zawodu. Przedsiębiorcy płacący dobrowolne składki członkowskie na rzecz organizacji ich zrzeszających, poza pewnym wyjątkami, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 30, nie mogą skorzystać z dobrodziejstwa podatkowego, jakim byłoby ujęcie ponoszonych składek w kosztach.

Sprawdź w LEX: W jaki sposób jest wyliczane wynagrodzenie za pracę oddelegowanego przewodniczącego związku do pracy związkowej? >

- Tymczasem organizacje zrzeszające przedsiębiorców są także, obok związków zawodowych, istotnym elementem wspierającym rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Można wręcz powiedzieć, że właśnie dla tej równowagi, o której wspomina uzasadnienie do projektu, organizacje wspierające przedsiębiorców, także powinny móc bazować na solidnych podstawach finansowania ich działalności a zachętą do organizowania się przedsiębiorców w organizacjach ich wspierających powinna być właśnie możliwość odliczenia dobrowolnych składek członkowskich – punktuje Robert Gniezdzia.

Sprawdź w LEX: Przez jaki czas należy przechowywać w dokumentach treść wniosku o udostępnienie informacji publicznej od organizacji związkowej? >