Wiesława Moczydłowska: Przy okazji Dnia Doradcy Podatkowego porozmawiajmy o tym zawodzie. Uzyskanie tytułu doradcy podatkowego obwarowane jest pewnymi wymogami. Ale doradca podatkowy to ekspert, który nie może spocząć na laurach. Musi cały czas doskonalić wiedzę. Jakie wymagania stawiają mu w tym zakresie przepisy?
Maria Dąbek: Aby zyskać prawnie chroniony tytuł doradcy podatkowego, konieczne jest zdanie państwowego egzaminu (składającego się z części pisemnej i ustnej) oraz odbycie praktyk zawodowych. Po tym kandydat składa wniosek do Krajowej Rady Doradców Podatkowych o wpis na listę doradców podatkowych i otrzymuje swój unikalny pięciocyfrowy numer wpisu.
Zdanie egzaminu to nie koniec nauki – zgodnie z art. 11e Zasad etyki doradców podatkowych: „Doradca podatkowy, wykonując obowiązek stałego podnoszenia kwalifikacji, zobowiązany jest do uzyskania minimum 32 punktów w okresie następujących po sobie dwóch kolejnych lat.”
Przykładowo, godzina uczestnictwa w szkoleniu daje 1 pkt, a 1 godzina wygłoszonego wykładu uprawnia do uzyskania 3 pkt. Możliwości zdobywania punktów jest o wiele więcej, jednak wszystkie wiążą się z samodoskonaleniem. W razie niewypełnienia obowiązku podnoszenia kwalifikacji, doradcy podatkowemu grozi postępowanie dyscyplinarne.
Odbywanie corocznych szkoleń jest jak najbardziej uzasadnione. Przepisy prawa podatkowego co roku się zmieniają, niejednokrotnie nie były to tylko niuanse (jak zmiana kwoty limitu czy terminu), ale też prawdziwe „rewolucje podatkowe” jak Polski Ład. Można śmiało stwierdzić, że doradca podatkowy uczy się podatków całe życie.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Strzelec Dariusz, Zasady etyki zawodowej doradcy podatkowego>
Polski system podatkowy jest niezwykle skomplikowany. Jak radzi Pani sobie z tłumaczeniem przepisów podatnikom?
W praktyce to nie jest wcale takie proste. Podkreślenia wymaga fakt, że doradca podatkowy to elokwentny łącznik podatnika z organami Krajowej Administracji Skarbowej, działający w interesie podatnika. Porozumienie się z organem (np. urzędem skarbowym) ułatwia mu znajomość przepisów podatkowych, w tym przepisów postępowania podatkowego. Niektóre spory kończą się w wojewódzkich sądach administracyjnych, a nawet w Naczelnym Sądzie Administracyjnym w Warszawie, gdzie doradca podatkowy występuje i reprezentuje podatnika jako profesjonalny pełnomocnik.
Na co dzień jednak doradca podatkowy wyjaśnia swoim klientom znaczenie przepisów, ich związki, konsekwencje, określa obowiązki podatkowe, weryfikuje możliwości zwolnienia z podatków lub skorzystanie z ulg. Można zatem żartobliwie określić doradcę podatkowego jako tłumacza – skomplikowaną treści aktów prawnych i pism urzędowych tłumaczy tak, że ich znaczenie, sens i konsekwencje stają się zrozumiałe dla klienta. I ja też tak staram się to robić.
Czytaj także artykuł w LEX: Gurba Włodzimierz, Sposób ujęcia zasad ogólnych prawa podatkowego w projekcie nowej Ordynacji podatkowej>
Doradca podatkowy pełni rolę ratownika, w sytuacji gdy podatnik ma już problemy z fiskusem. Dlaczego zatem warto korzystać z usług doradcy zanim te problemy się pojawią?
Doradca podatkowy bardzo często pełni rolę „ratownika” dla podatników, działając zarówno profilaktycznie, jak i interwencyjnie w sytuacjach zagrożenia ze strony fiskusa. Jego zaangażowanie potrafi uchronić podatnika przed poważnymi konsekwencjami finansowymi wynikającymi z nieznajomości przepisów, błędnych interpretacji lub zaniedbań w obowiązkach podatkowych.
Czytaj także w LEX: Patek Grzegorz, Doradca podatkowy jako zarządca sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej>
Już na etapie planowania działalności doradca podatkowy może zapobiec wielu problemom, oceniając ryzyka podatkowe i wskazując bezpieczne, a zarazem korzystne rozwiązania. Dzięki znajomości przepisów i praktyki organów podatkowych, doradca podatkowy pozwala uniknąć błędnych decyzji, które mogłyby prowadzić do sporów z urzędem skarbowym. Często już sama obecność profesjonalnego pełnomocnika powoduje, że urzędnicy działają bardziej uważnie i zgodnie z procedurami. Rola doradcy podatkowego jako ratownika nie ogranicza się jedynie do „gaszenia pożarów”. To także przewodnik w złożonym świecie prawa podatkowego – ktoś, kto pomaga odnaleźć się w labiryncie przepisów, procedur i terminów. Dla wielu podatników jego wsparcie to nie tylko kwestia wygody, ale gwarancja bezpieczeństwa i spokoju. W czasach częstych zmian legislacyjnych i rosnących wymagań fiskusa, doradca podatkowy staje się nieocenionym partnerem – gotowym nie tylko doradzić, ale i ratować wtedy, gdy sytuacja staje się naprawdę trudna.
Współczesny doradca podatkowy musi nieustannie się uczyć. Dziś dostęp do przepisów czy interpretacji jest łatwiejszy niż 30 lat temu, ale paradoksalnie rodzi to nowe trudności. Nadmiar informacji, niepewność co do aktualności danych, skomplikowane formularze – to wszystko sprawia, że rola doradcy jako przewodnika po świecie podatków zyskuje jeszcze większe znaczenie.
Doradcy podatkowi pełnią dziś wiele ról. Są tłumaczami języka przepisów, negocjatorami, pełnomocnikami procesowymi, a niejednokrotnie ratownikami – interweniującymi w kryzysowych sytuacjach podatników.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Krywan Tomasz, Wykonywanie zawodu doradcy podatkowego>
Środowisko doradców podatkowych dostrzega potrzebę zmiany przepisów i postuluje wprowadzenie rozwiązań umożliwiających prowadzenie mediacji podatkowej. Czy to może być przyszłość doradztwa podatkowego i nowe kompetencje i narzędzie wsparcia podatnika?
Doradztwo podatkowe stoi dziś przed ważnymi przemianami. Z jednej strony mamy do czynienia z rosnącą automatyzacją rozliczeń, cyfryzacją usług i zaostrzającym się systemem kontroli skarbowej. Z drugiej – coraz większe znaczenie zaczynają odgrywać kompetencje miękkie i umiejętność prowadzenia dialogu. W tym kontekście mediacja pojawia się jako jedna z kluczowych ścieżek rozwoju zawodu doradcy podatkowego.
Mediacje podatkowe nie są jeszcze standardem w postępowaniach przed organami podatkowymi, jednak coraz wyraźniej widać potrzebę tworzenia przestrzeni do konstruktywnego porozumienia pomiędzy podatnikiem a organem. Szczególnie widoczne jest to w sprawach dotyczących ulg w spłacie zobowiązań – takich jak odroczenia terminów płatności, rozłożenie należności na raty czy umorzenia. Tego rodzaju sytuacje wymagają uwzględnienia nie tylko litery prawa, ale i oceny sytuacji osobistej, gospodarczej czy społecznej podatnika.
Obecnie w ordynacji podatkowej brak jest formalnie uregulowanej procedury mediacyjnej. Postępowanie podatkowe ma charakter w pełni administracyjny i nie przewiduje etapów negocjacyjnych ani rozwiązywania sporów w formule zbliżonej do mediacji znanej z postępowań cywilnych czy gospodarczych. Mimo to, środowisko doradców podatkowych rzeczywiście dostrzega potrzebę zmiany przepisów i postuluje wprowadzenie możliwości mediacji podatkowej – w szczególności w sprawach, gdzie istotna jest ocena interesu publicznego i dobra woli podatnika. Przekonanie to zyskuje coraz większe poparcie, zarówno wśród praktyków, jak i ekspertów zajmujących się prawem podatkowym.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Strzelec Dariusz, Uprawnienia autokontrolne organów podatkowych>
Zobacz również: W przepisach podatkowych brakuje mediacji
Czy właśnie tu doradcy podatkowi mogą odegrać nową, kluczową rolę – jako osoby wspierające podatników nie tylko w zakresie interpretacji przepisów, ale również w budowaniu porozumienia z organami administracji skarbowej?
Kompetencje mediacyjne – takie jak prowadzenie dialogu, rozpoznawanie interesów stron, poszukiwanie kompromisów i łagodzenie napięć – stają się cennym uzupełnieniem dotychczasowej wiedzy merytorycznej.
Rozwój tych umiejętności może przesądzać o przewadze doradcy podatkowego na konkurencyjnym rynku usług profesjonalnych. Wzmacnia też pozycję zawodu jako istotnego filaru ładu podatkowego – opartego nie tylko na przymusie egzekucyjnym, ale również na partnerstwie i zaufaniu. Mediacje wpisują się w nowoczesny model administracji publicznej, która zamiast konfliktów – stawia na rozwiązania, a zamiast eskalacji sporów – szuka możliwości współdziałania.
W najbliższych latach można spodziewać się, że mediacyjne podejście znajdzie coraz szersze zastosowanie także w procedurach podatkowych, a doradcy podatkowi – wyposażeni w nowe narzędzia i kompetencje – będą naturalnymi uczestnikami tego procesu. To nie tylko szansa na rozwój zawodu, ale przede wszystkim na bardziej sprawiedliwy i efektywny system podatkowy.
Czytaj artykuł w LEX: Skrodzka Marta Janina, Mediacja w prawie podatkowym w ujęciu prawa cywilnego>
Chociaż zawód doradcy podatkowego jest młodym zawodem, to Pani reprezentuje już trzecie pokolenie doradców w swojej rodzinie. Jest Pani córką, Michała Cielibały i wnuczką Ryszarda Cielibały. Trzy pokolenia doradców to rodzinna misja zaufania. Jak to się zaczęło i jak Pani trafiła do tego zawodu?
Mogłabym po prostu powiedzieć, że zaczęło się od biurka dziadka. Moja historia z doradztwem podatkowym zaczęła się dużo wcześniej niż zdałam sobie z tego sprawę. Dorastałam wśród stosów akt, wycinków z gazet, ręcznie notowanych komentarzy do ustaw i opasłych tomów z przepisami. Tak wyglądało biuro mojego dziadka, Ryszarda Cielibały – doradcy podatkowego jednego z pionierów tej profesji w Kielcach.
W 1991 roku Ryszard i jego syn Michał Cielibała założyli pierwsze w mieście biuro rachunkowe. Ich działalność, choć formalnie jeszcze nienazwana, miała już wtedy cechy doradztwa podatkowego – wykraczała poza księgowość, oferując klientom ochronę przed błędami, pomoc w podejmowaniu decyzji i wyjaśnianie zawiłości przepisów. Gdy w 1996 roku zawód doradcy podatkowego został prawnie uregulowany, obaj i tata i dziadek dołączyli do Krajowej Izby Doradców Podatkowych.
Doradztwo podatkowe nie było dla mnie przypadkiem. Od dziecka widziałam, czym naprawdę jest ten zawód. Mój tata, Michał, wspierał mnie w nauce i przygotowaniach do egzaminu. Wspólne rozmowy o kazusach podatkowych czy o etyce zawodowej były dla nas czymś naturalnym.
Każde pokolenie wnosi coś swojego. Dziadek przekazał doświadczenie i szacunek do przepisów, tata – pasję do analizy i odpowiedzialność, ja dodaję świeże spojrzenie, kompetencje cyfrowe i komunikacyjne. Nasza historia mieści się w trzech numerach wpisów na listę doradców podatkowych: 08016, 08015 i 14114. To nie tylko liczby. To nasza wspólna droga i zobowiązanie wobec klientów.
Maria Dąbek, doradca podatkowy, Biuro Rachunkowe BIUREX
Zobacz podcast w LEX: O kulisach zawodu doradcy podatkowego mówi Bartosz Kubista>
Cena promocyjna: 198 zł
|Cena regularna: 220 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 153.99 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
