Jakie są skutki podatkowe zapłaty podatku od spadku w Niemczech? Czy zapłacony podatek z tytułu nabytego tam spadku podlega odliczeniu od wartości nabytej masy spadkowej jako dług i ciężar spadkowy? Okazuje się, że mimo iż obydwa kraje są w Unii Europejskiej i sąsiadują ze sobą, nie jest to uregulowane.
Z taką sytuacją miął do czynienia pewien podatnik, który został jedynym spadkobiercą wujka, który zmarł w Niemczech. Jedynym spadkiem było jego konto bankowe, gdyż swoje nieruchomości przekazał uprzednio jednemu z domów zakonnych w Niemczech. Niemiecki urząd skarbowy po zbadaniu stanu konta przesłał spadkobiercy informację o konieczności zapłacenia podatku od spadku, co spadkobierca zrobił przelewem ze swojego konta bankowego w Polsce. Bank w Niemczech, po uzyskaniu potwierdzenia wpłaty podatku i sądowym potwierdzeniu prawa do spadku, przelał na konto spadkobiercy kwotę spadku.
Polski spadkobierca bez niemieckiego pełnomocnika
W polskim urzędzie skarbowym uznano, że jest to niecodzienny sposób działania, bo zazwyczaj kwota podatku potrącana jest z sumy końcowej. Zdaniem organów skarbowych w przypadku polskiego spadkobiercy postąpiono inaczej, zapewne dlatego, że nie korzystał on z usług pełnomocnika z Niemiec.
Podatnik chciał złożyć zeznanie podatkowe w tej sprawie, wpisując kwotę zapłaconego podatku jako dług i ciężar spadkowy obciążający prawa majątkowe. Jednak urząd skarbowy nie przyjął jego zeznania, polecając zwrócenie się w tej sprawie o wydanie interpretacji indywidualnej. I Podatnik zadał więc pytanie, czy zapłacony w Niemczech podatek z tytułu nabytego tam spadku podlega odliczeniu od wartości nabytej masy spadkowej jako dług i ciężar spadkowy? Jego zdaniem, odpowiedź jest twierdząca.
Zobacz PROCEDURĘ: Podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn - spadkobranie >>>
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 10 stycznia 2023 r. uznał jednak to stanowisko za nieprawidłowe (0111-KDIB2-3.4015.161.2022.2.JKU). Dyrektor KIS przypomniał, że stosownie do art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W sytuacji zatem nabycia w spadku przedmiotów lub praw majątkowych znajdujących się lub wykonywanych za granicą, czynnikiem decydującym o podleganiu ustawie o podatku od spadków i darowizn jest posiadanie przez spadkobiercę obywatelstwa polskiego lub stałego miejsca pobytu na terytorium RP w chwili otwarcia spadku.
Długiem związanym z nabyciem spadku są obowiązki majątkowe zmarłego wynikające ze stosunków prawnych pozostających w mocy mimo jego śmierci, które z tą datą przeszły na spadkobierców. Takie długi obejmuje art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast art. 7 ust. 3 tej ustawy rozszerza ten zakres i dotyczy obciążeń, które nie wynikają ze stosunków prawnych istniejących za życia spadkodawcy, lecz powstają z mocy przepisów prawa spadkowego i ponoszonych już przez spadkobiercę.
Do długów i ciężarów zalicza się również:
- koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku,
- koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie oraz
- koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów kodeksu cywilnego dotyczące spadków.
Zdaniem dyrektora KIS, do zbioru pomniejszającego podstawę opodatkowania wydatków nie można jednak zaliczyć podatku zapłaconego za granicą.
Zobacz też: Podatek od spadków i darowizn - aspekt terytorialny >>>
Eksperci: Problem z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania
- Podatek od spadków i darowizn rzadko jest uregulowany w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę z innymi państwami. Zdarzyć się może, że będzie dochodzić do podwójnego opodatkowania podatkiem od spadków, ponieważ nie ma regulacji mających na celu uniknięcie podwójnego opodatkowania podatkiem od spadków zarówno na poziomie umów międzynarodowych, jak i uregulowań krajowych – ocenia Stefan Kowalski, radca prawny, partner w Kowalski & Wisła Attorneys.
Stanowisko organu podatkowego jest jego zdaniem prawidłowe na gruncie prawa polskiego i zapłacony w Niemczech podatek z tytułu nabycia tam spadku nie podlega w Polsce odliczeniu.
- Problem podwójnego opodatkowania podatkiem od spadków nie został też rozwiązany na poziomie Unii Europejskiej i nawet Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C‑67/08 Margarete Block przeciwko Finanzamt Kaufbeuren uznał, że taka sytuacja nie jest niezgodna z prawem unijnym - podkreśla Stefan Kowalski.
Istnienie problemu potwierdza również Karolina Kubista, adwokat w Kancelarii JKP. Legal. - Dyrektor KIS podtrzymał ugruntowaną już linię orzeczniczą organów podatkowych i sądów administracyjnych, których zdaniem do długów i ciężarów nie można zaliczyć podatku zapłaconego za granicą, bowiem nie należy on do kategorii obciążeń wskazanych w art. 7 ust. 1-3 ustawy od spadku i darowizn – ocenia Karolina Kubista.
Zwraca ona również uwagę, iż w przypadku konieczności zapłaty podatku w Niemczech, nie znajdzie zastosowania umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisana przez Polskę i Niemcy w 2003 r., bo chociaż dotyczy ona podatków od dochodów i od majątku, to w artykule 2 ust. 3 pkt b umowy nie wskazano podatku od spadku i darowizn (tak przyjął m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2287/10).
- A zatem do momentu, kiedy Polska i Niemcy nie zawrą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatku od spadku i darowizn, zapłata podatku od spadku w Niemczech pozostaje bez wpływu na wymiar podatku w Polsce. Warto wskazać, że Polska zawarła takowe umowy z takimi państwami jak Węgry, Czechy i Austria, co umożliwia podatnikowi na uniknięcie podwójnego opodatkowania na warunkach wskazanych w tych umowach – podkreśla Karolina Kubista.
Jej zdaniem, stanowisko organu, jakkolwiek niekorzystne dla podatnika, pozostaje spójne z dotychczasową linią orzeczniczą.
Zobacz również: Zagraniczny spadek i darowizna z podwójnym podatkiem >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
