Mimo iż rząd zrezygnował z dużej nowelizacji ustaw podatkowych w nadchodzącym roku, to pomysł ograniczenia ulg i zwolnień podatkowych ma być realizowany od 2027 r.
Największym wyzwaniem w 2026 r. będzie więc wdrożenie KSeF i raportowanie JPK w podatkach dochodowych. Wzrosną też obciążenia firm - przede wszystkim za sprawą składki zdrowotnej.
Dowiedz się więcej o tych zmianach z LEX:
KSeF w praktyce. Korzystaj z cyklu szkoleń online! >
JPK_PIT – jak się przygotować do raportowania w ramach nowych struktur >
JPK_CIT - jak się przygotować >
Kto zapłaci wyższą składkę zdrowotną
- W 2026 r. nie będzie reformy składki zdrowotnej, ponieważ prezydent Andrzej Duda zawetował wprowadzającą ją ustawę. Dodatkowo minimalna składka zdrowotna wzrośnie z 314,96 zł miesięcznie do 432,54 zł miesięcznie, czyli o 117,58 zł. To dlatego, że będzie liczona od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, a nie — jak do końca 2025 r. — od 75 proc. Z kolei samo minimalne wynagrodzenie wzrośnie z obecnych 4666 zł do 4806 zł. Będzie to dodatkowe obciążenie dla przedsiębiorców opodatkowanych według skali i stawki liniowej, którzy mają relatywnie niskie dochody albo ponoszą straty (minimalną składkę trzeba płacić również przy stratach) - wyjaśnia Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce.
Przypomina, że przedsiębiorcy opodatkowani według skali płacą 9 proc. składki od dochodu, a opodatkowani według stawki liniowej – 4,9 proc. dochodu.
Inne zasady obowiązują przedsiębiorców na ryczałcie, którzy płacą jedną z trzech kwot, w zależności od przedziału, w jakim kształtują się ich roczne przychody. Nie wiadomo jeszcze, ile wyniosą one w 2026 r., ponieważ podstawą jest kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, którą prezes GUS ogłosi przez GUS ok. 20 stycznia.
Czytaj też w LEX: Nowe zasady prowadzenia PKPiR od 1 stycznia 2026 r. >
Ale można odliczyć część składek
Część czytelników zgłaszała też wątpliwości, czy w 2026 będzie nadal można odliczać część składek.
- W 2026 r. nie zmieni się zasada, zgodnie z którą przedsiębiorca rozliczający się według stawki liniowej może odliczyć część składek od dochodu. W 2025 r. limit wynosił 12 900 zł. Ministerstwo Finansów nie ogłosiło jeszcze limitu na przyszły rok. Z kolei ryczałtowy nadal mogą odliczyć 50 proc. zapłaconych składek od przychodu. Opodatkowani według skali nie mają prawa do odliczeń - wyjaśnia Anna Misiak, doradca podatkowy, partner w MDDP.
Jak te zmiany wpłyną na atrakcyjność poszczególnych form opodatkowania?
- Moim zdaniem, wchodzące w życie w 2026 r. zmiany w podatkach dochodowych i w składce zdrowotnej nie będą na tyle istotne, by sprawić, że któraś z trzech form opodatkowania stanie się szczególnie atrakcyjna. Przedsiębiorcy muszą w każdym przypadku indywidualnie obliczyć, co będzie dla nich najkorzystniejsze. Należy wziąć pod uwagę specyfikę prowadzonej działalności gospodarczej, m.in. wysokość przychodów i kosztów podatkowych oraz inne dodatkowe czynniki, jak np. przysługujące przedsiębiorcy preferencje czy limity przychodów uprawniające do ryczałtu – mówi Anna Misiak.
- W 2026 r. więcej osób będzie też mogło skorzystać z kasowego PIT, ponieważ limit przychodów wzrośnie z 1 mln zł do 2 mln zł. Mimo to nie wydaje się jednak, by to rozwiązanie cieszyło się dużą popularnością - dodaje.
Kasowy PIT – na czym polega i kto może z niego skorzystać - dowiedz się więcej z LEX >
Przypomnijmy, że w 2025 r. osoby prowadzące działalność gospodarczą mają do wyboru, co do zasady, trzy formy opodatkowania: rozliczenie według skali podatkowej (ze stawkami 12 i 32 proc.), podatek liniowy 19 proc. lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którego stawki wynoszą od 2 do 17 proc. - w zależności od rodzaju prowadzonej działalności. Każda forma opodatkowania ma wady i zalety. Decyzję trzeba będzie podjąć do 20 lutego.
Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej - przeczytaj więcej w LEX >
Dodatkowe obowiązki i zmiany w limitach samochodowych
Przedsiębiorcy muszą wziąć też pod uwagę, że w 2026 r. odliczą niższe koszty z tytułu leasingu i amortyzacji samochodów spalinowych. Odliczenie nadal będzie możliwe, ale limit spadnie ze 150 tys. zł do 100 tys. zł. Co istotne, jeśli ktoś zdąży kupić auto niespełniające norm emisyjnych i wprowadzić je do ewidencji środków trwałych do końca 2025 r., po 2026 r. będzie nadal stosować obecne zasady. Inaczej będzie w przypadku leasingu. Nawet w przypadku zawarcia umowy leasingu w 2025 r. od przyszłego roku trzeba będzie stosować niższe koszty uzyskania przychodu.
Czytaj w LEX: Optymalizacja kosztów używania samochodów osobowych w firmie >
Sprawdź również książkę:
PIT. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]
>>
Niekorzystne zmiany mogą wrócić w 2027 roku
Przedsiębiorcy mogą póki co odetchnąć z ulgą, ponieważ rząd nie zdążył zakończyć prac nad projektem zmian w ustawach o PIT i CIT, który miał uszczelnić system podatkowy (nr UD116) tak, aby zaczął on obowiązywać od 2026 r. Zakładał on m.in., że od 2026 r. z ulgi na cele mieszkaniowe skorzystają ci, którzy mają tylko jedną nieruchomość. Z ulgi IP Box (stawka 5 proc. podatku) skorzystają tylko ci, którzy zatrudniają co najmniej 3 osoby. Samochód wykupiony z leasingu i podarowany członkowi rodziny będzie można sprzedać bez podatku dopiero po upływie trzech lat. Jedna ze zmian miała dotyczyć definicji ukrytych zysków CIT estońskim. Chodzi o poszerzenie katalogu ukrytych zysków, m.in. o wszelkiego rodzaju opłaty i należności wynikające z umowy najmu i dzierżawy.
Z konferencji uzgodnieniowej, która odbyła się niedawno w Ministerstwie Finansów, wynika jednak, że zmiany mogą być wprowadzone w 2027 r. (Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego nie można wprowadzać niekorzystnych dla podatników zmian w trakcie roku podatkowego).
- Podejście zaprezentowane przez MF wskazuje na tendencję do zaostrzania przepisów i podnoszenia obciążeń podatkowych. Kolejna wersja projektu ma zostać opublikowana w styczniu - mówi Agnieszka Wnuk, doradczyni podatkowa, partnerka w Quidea.
Wyjaśnia, że ministerstwo podtrzymało zamiar wprowadzenia zmian w opodatkowaniu sprzedaży rzeczy poleasingowych (dodatkowo być może wyeliminowane zostaną opisywane w prasie opcje optymalizacyjne), w uldze mieszkaniowej i daninie solidarnościowej. MF nie zamierza również rezygnować z zaostrzenia przepisów dotyczących IP Box, które prawdopodobnie uniemożliwi korzystanie z tego rozwiązania wielu przedsiębiorcom (z uwagi na wymóg zatrudnienia min. 3 osób). Podobnie w przypadku tzw. CIT estońskiego, zmiany są niekorzystne, powodują podwyższenie poziomu opodatkowania.
-Dwie ostatnie zmiany uderzą przede wszystkim w polskich małych i średnich przedsiębiorców, ponieważ to głównie oni korzystają z tych rozwiązań. Długa dyskusja podczas konferencji toczyła się wokół zmiany zasad amortyzacji nieruchomości komercyjnych oraz zakazu amortyzacji wartości firmy powstałej w związku z zawarciem umowy leasingu. Strona społeczna podkreślała nie tylko fakt, że zmiany są nieuzasadnione, ale także naruszenie zasady ochrony praw nabytych. Ministerstwa argumenty strony społecznej jednak nie przekonały, podobnie jak w przypadku planowanego zakazu wstecznej zmiany stawek amortyzacji - dodaje Agnieszka Wnuk.
Czytaj też w LEX:
Rozliczanie samochodów elektrycznych na gruncie podatków dochodowych i VAT >
Księgowanie faktur na przełomie roku na przykładach >
