Dotychczas z ryczałtu mogły korzystać osoby fizyczne, które osiągały przychody z działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie, jeżeli ich wysokość w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 250 tys. euro lub uzyskały przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej lub jawnej, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 250 tys. euro. Od 1 stycznia 2021 r. limit ten został znacząco podwyższony do kwoty 2 mln euro.
Modyfikacja definicji wolnych zawodów
1 stycznia 2021 r. znacząco rozszerzony został także katalog wolnych zawodów uprawnionych do wyboru opodatkowania w formie ryczałtu - m.in. o fizjoterapeutów, położne, pielęgniarki, księgowych, doradców podatkowych czy biegłych rewidentów.
Od nowego roku także indywidualnie wykonywana działalność gospodarcza w ramach wolnego zawodu, świadczona na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, może zostać objęta ryczałtem. Dotychczas świadczenie usług na rzecz osób prawnych powodowało wykluczenie tej działalności z wolnego zawodu w rozumieniu ustawy o ryczałcie.
Zobacz również: W przyszłym roku więcej możliwości skorzystania z ryczałtu, ale trzeba uważać na pułapki >>
Kto wykonuje wolny zawód
Definicja wolnego zawodu od 1 stycznia 2021 r. obejmuje pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez: lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych, oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny.
Z tym, że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.
Niższe stawki ryczałtu
Oprócz rozszerzenia katalogu zawodów uznawanych za „wolne” nowe przepisy wprowadziły także obniżenie stawki z 20 proc. do 17 proc., co spowoduje, że stawka przy wyborze ryczałtu będzie niższa niż w przypadku wyboru podatku liniowego. Może to być interesująca alternatywa dla tych podatników, którzy nie rozpoznają żadnych kosztów uzyskania przychodu lub rozpoznają je w bardzo ograniczonej wysokości.
- Powyższe sprawia, że stawki 17 czy 15 proc. dalej wydają się dość wysokie, biorąc pod uwagę że standardowo przedsiębiorcy mogą wybrać stawkę 19 proc. podatku liniowego czy opodatkowanie według skali gdzie stawka 17 proc. będzie miała zastosowanie w stosunku do pierwszego progu podatkowego - tłumaczy Michał Czajkowski, associate w Kancelarii Ożóg Tomczykowski Sp. z o.o., ekspert BCC ds. podatków.
Jego zdaniem, z tych względów podatnicy mimo obniżenia stawek ryczałtu mogą wciąż wybierać „zwykłe” opodatkowanie ze względu na możliwość rozliczania kosztów podatkowych z działalności. Przykładowo, jeśli przychód stomatologa wyniósłby 10 tys. zł miesięcznie, zapłaciłby on ryczałt rocznie w wysokości ok. 18 tys. zł. Jeśli jego koszty miesięczne przekraczałyby kwotę 2,2 tys. zł, wówczas wybór podatku liniowego będzie dla niego lepszym rozwiązaniem.
Obniżona jest m.in. stawka z 20 do 17 proc. dla przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów. Z 17 do 15 proc. obniżono natomiast stawkę podatku dla przychodów ze świadczenia usług wskazanych w art. 12 ust. 1 ust 2 ustawy ryczałtowej, m.in. usług reprodukcji komputerowych nośników danych (PKWiU 18.20.30.0), licencyjnych związanych z nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map (PKWiU 58.11.60.0), związanych z wydawaniem pakietów gier komputerowych (PKWiU ex. 58.21.10.0, z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online, pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1), prawnych, rachunkowych, księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69, innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów.
Piotr Świniarski, doradca podatkowy w Brillaw Kancelaria Radców Prawnych Mikulski & Partnerzy, zwraca jednak uwagę, że stawka ryczałtu dla wolnych zawodów (a więc między innymi adwokatów i radców prawnych) jest wyższa (17 proc.) niż dla osób wykonujących doradztwo prawne bez uprawnień, dla których to osób stawka ryczałtu wynosi 15 proc. Ekspert zaznacza, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, część prac prawnych może być wykonywana przez doradców prawnych (część uprawnień np. reprezentacja w sądach jest istotnie ograniczona do osób z uprawnieniami), więc nie jest to przepis martwy.
Zmiany w opodatkowaniu najmu
Styczniowe zmiany w ryczałcie zmodyfikują również zasady opodatkowania ryczałtem przychodów z najmu. Chodzi tu o wprowadzenie stawki 8,5 proc. dla przychodów do kwoty 100 tys. złotych oraz stawki 12,5 proc. dla przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 tys. zł z tytułu przychodów związanych z najmem i zakwaterowaniem oraz ze świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów oraz wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72).
Jak wybrać lub zmienić formę opodatkowania na ryczałt
W przypadku podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą, mogą one wybrać opodatkowanie ryczałtem przy rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1. W przypadku zaś podmiotów dotychczas opodatkowanych na innych zasadach, zmiana formy opodatkowania na ryczałt będzie możliwa po zakończeniu danego roku podatkowego, w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód w nowym roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego jeśli pierwszy taki przychód przedsiębiorca osiągnął w grudniu.
W zakresie obowiązków ewidencyjnych, podmioty opodatkowane ryczałtem są obowiązane do wykazywania przychodów w podziale na poszczególne stawki ryczałtu. Podatek należy obliczyć i wpłacić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto przychód. Po zakończonym roku podatkowym ryczałtowiec składa zeznanie roczne PIT-28, wykazując w nim wysokość uzyskanego przychodu, wysokość dokonanych odliczeń oraz wysokość należnego ryczałtu.
Warto pamiętać, że pomimo pewnych zalet wyboru tej formy opodatkowania, ryczałt wiąże się też z kilkoma wadami, którymi są przykładowo brak możliwości wspólnego rozliczania z małżonkiem, brak możliwości skorzystania z ulgi na dzieci czy też brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
