92 proc. uczestników badania oceniło, że przepisy Polskiego Ładu są niejasne, niezrozumiałe i nastręczają problemów interpretacyjnych. Z kolei aż 85 proc. uczestników badania obawia się popełnienia błędów w związku z niejasnymi przepisami podatkowymi. Zaledwie 1 proc. nie obawia się popełnienia błędów. Zespół Wolters Kluwer Polska zadał także pytanie osobom z biur rachunkowych oraz firm, czy w związku z niepewnościami wywołanymi Polskim Ładem ich firmy zwiększyły wydatki na dodatkowe wsparcie doradców podatkowych.

 

Polski Ład postrachem księgowych i biur rachunkowych

Okazuje się, że 41 proc. badanych zadeklarowało, że tak, a 39 proc., że nie. 20 proc. odpowiedziało z kolei, że trudno im wypowiedzieć się w tej sprawie. Jednak pogłębiona analiza pokazała, że aż 55 proc. przedstawicieli biur rachunkowych i 50 proc. przedstawicieli działów księgowości wewnątrz firm oraz Centrum Usług Księgowych/ Finansowych (BPO/SSC) w dużych firmach, tam gdzie skala ryzyko popełnienia błędu jest większa, zwiększyła wydatki na dodatkowe usługi doradców podatkowych.

Polski Ład wywołuje strach przed konsekwencjami popełnienia błędów interpretacyjnych. Aż 75 proc. respondentów obawia się zwiększonych nakładów pracy, 67 proc. odpowiedzialności karnej skarbowej, 54 proc. wzmożonych kontroli, prawie 40 proc. odpowiedzialności materialnej, a 35 proc. utraty klientów. Badani zwracają również uwagę na odpływ pracowników, co jest konsekwencją zarówno zwiększenia ilości pracy, ryzyk, odpowiedzialności, jak też ogólnego poczucia niezadowolenia ze zmian, jakie zostały wprowadzone do systemu podatkowego.

 

- Aby ograniczyć niepewności i ryzyka związane z Polskim Ładem, nasze kadry księgowe i podatkowe szkolą się na potęgę, korzystają ze specjalistycznych produktów informacyjnych, współpracują z doradcami podatkowymi lub wnioskują o indywidualne interpretacje podatkowe, ale także zwiększają zakres polisy ubezpieczenia OC. Niektórzy rozwijają procesy automatyzacji księgowania. Zaledwie 2 proc. nie podejmuje jakichkolwiek działań – mówią przedstawiciele branży księgowej i biur rachunkowych.

 


Wyniki badania bez zaskoczenia, ryzyko błędu jest jednak duże

- Wyniki badania nie stanowią zaskoczenia. Przepisy nadal budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. Należy przy tym zauważyć, że nawet autorzy przepisów nie potrafili stworzyć odpowiednich wyjaśnień lub poradników, pozwalających zrozumieć i właściwie je zastosować. Materiały przedstawione na początku bieżącego roku skupiają się przede wszystkim na prostych przykładach i omijają wiele istotnych problemów. Księgowi nie mogli więc liczyć na znaczącą pomoc z tej strony – komentuje Leszek Lewandowicz, doradca podatkowy, sekretarz Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.

Zobacz również: Polski Ład cały czas największą bolączką księgowych >>

Wskazuje także, że w zaistniałych warunkach będą popełniane błędy w rozliczeniach. Te zaś niosą określone negatywne konsekwencje, w tym konieczność ich poprawiania, co z kolei oznacza dodatkową pracę księgowych. Największymi bolączkami księgowych pozostanie zmienność przepisów i liczne wątpliwości interpretacyjne, co przekłada się na wysokie ryzyko popełniania błędów. Zdaniem Leszka Lewandowicza, skuteczne poprawienie Polskiego Ładu nie jest możliwe. - Moim subiektywnym odczuciu Polska powinna czuć się światowym liderem w dziedzinie komplikowania przepisów podatkowych. Potwierdza to również raport pt. International Tax Competitiveness Index, opublikowany w październiku 2021 r., w którym Polska zajęła przedostatnie miejsce, na 37 krajów OECD. Gorszy wynik osiągnęły tylko Włochy – zauważa ekspert.

Piotr Witek, prezes Regionalnego Oddziału Polskiej Izby Biegłych Rewidentów w Gdańsku, członek Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, partner Moore Polska, zauważa z kolei, że tak istotne zmiany w przepisach powinny były skutkować zmianami wynagrodzeń księgowych i podwyżkami cen za ich usługi. Niestety tylko między 40 a 50 proc. badanych księgowych udało się podnieść ceny.

- Skala podwyżek jawi się jako znacząca, gdyż w większości mieściła się w przedziale 10–30 proc., ale jednak w świetle galopującej inflacji nie można jej uznać za wystarczającą. Wydaje się jednak, że Polski Ład wzmocnił rolę księgowych i doradców – bez ich pomocy przedsiębiorcy utknęliby na długie miesiące w nieprzebranych gąszczach zawiłości, zamiast zajmować się swoim biznesem – twierdzi Piotr Witek.

 

Księgowym grozi coraz więcej kar

Problem jest istotny. Jak zauważa bowiem dr Grzegorz Keler, adwokat w SPCG, rosnący stopień skomplikowania przepisów prawa podatkowego, a także ich niedopracowanie idą w parze z rozszerzaniem zakresu kryminalizacji czynności mieszczących się w obrębie rozliczeń podatkowych. - Od pewnego czasu ustawodawca stale wprowadza do kodeksu karnego skarbowego nowe czyny zabronione, a nierzadko również podnosi wymiar kary za przestępstwa skarbowe już wcześniej w nim wymienione. Można wręcz odnieść wrażenie, że państwo traktuje podatników jak potencjalnych przestępców i jego polityka podatkowa w dużej mierze jest nastawiona na objęcie sankcjami jak najszerszego spektrum ich działalności.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną wersją raportu LEXOMETR Prawno-Gospodarczy 2022 r. Opracowanie można pobrać tutaj >>