Szczególny charakter w działalności gospodarczej ma osoba współpracująca, będąca członkiem rodziny przedsiębiorcy. Na gruncie kodeksu pracy małżonek lub małżonka przedsiębiorcy jest pełnoprawnym pracownikiem, zaś do celów ubezpieczeń społecznych jest traktowana jako osoba współpracująca, a co za tym idzie - składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od jej wynagrodzenia opłaca przedsiębiorca.
Pewne problemy miał podatnik, będący przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą od 1 stycznia 2019 r., który zatrudnił na umowę o pracę swoją małżonkę, z którą ma wspólność majątkową i wspólne konto bankowe. Księgowa, która obsługiwała firmę przedsiębiorcy, potraktowała jego małżonkę tak samo jak innych zatrudnionych przez niego pracowników, tj. na liście płac wykazywała wynagrodzenie małżonki, od którego odliczała: koszty, składki na ubezpieczenie społeczne, ulgę podatkową oraz odliczała od należnej zaliczki składkę zdrowotną. Tak wyliczoną zaliczkę przekazywał podatnik co miesiąc do Urzędu Skarbowego.
Uznał on jednak, że prawidłowo zaliczkę za małżonkę powinna obliczać stosując tylko koszty i ulgę podatkową. Naliczone od wynagrodzenia małżonki składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne winny być odliczone od jego dochodu - przy wyliczaniu jego zaliczki na podatek dochodowy. W wyniku zaistniałej sytuacji powstała niedopłata w PIT-4 i nadpłata w PIT-36L. W lutym 2023 r. po uzyskaniu informacji o błędnie pobieranych zaliczkach od wynagrodzenia małżonki – podatnik złożył korekty: PIT-11, PIT4R oraz korektę PIT-36L. Jednocześnie na podstawie skorygowanej informacji PIT-11 żona złożyła korektę swojego zeznania PIT-37 za 2019 r. i wpłacony został zaległy podatek oraz należne odsetki od tej zaległości - od dnia powstania obowiązku podatkowego do dnia zapłaty.
Wątpliwość podatnika budzi kwestia, czy powinien on w sytuacji opisanej we wniosku składać korektę PIT-4R za 2019 r.
Czytaj też: Deklaracja roczna PIT-4R - komentarz praktyczny >>
Czytaj również: Prawo podatnika do korekty deklaracji >>
Zaliczki należne, a nie tylko pobrane
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 29 maja br. (0113-KDIPT2-3.4011.259.2023.1.JŚ), ustosunkowując się do kwestii dokonania korekty deklaracji PIT-4R, odniósł się do zapisów wynikających z art. 38 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczną deklarację, według ustalonego wzoru (PIT-4R).
W odniesieniu do korekty deklaracji PIT-4R dyrektor KIS wyjaśnił, że w deklaracji tej powinny być wykazywane należne zaliczki na podatek dochodowy, a zatem takie, które powinny zostać pobrane przez płatnika zgodnie z obowiązującymi przepisami, a nie takie które zostały faktycznie pobrane.
Sprawdź też: Przekazywanie zaliczek na podatek dochodowy od dochodów ze stosunku pracy - procedura krok po kroku >>
Organ uznał, że w konsekwencji, na podatniku ciążył obowiązek dokonania korekty deklaracji PIT-4R wystawionej za rok 2019 i wykazania w niej należnych zaliczek, jakie powinny zostać przez niego pobrane od przychodu uzyskanego przez pracownika (małżonka). Zdaniem dyrektora KIS, podatnik powinien skorygować deklarację PIT-4R za 2019 r., wykazując należne zaliczki jaka winny były być przez płatnika (przedsiębiorcę) pobrane w związku z ciążącymi na nim obowiązkami płatnika, nałożonymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W deklaracji PIT-4R winny bowiem być wykazane należne zaliczki, a zatem takie, które powinny być pobrane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Czytaj również: Samotni rodzice mogą odzyskać podatek >>
Eksperci: W PIT-11 zaliczki pobrane, a w PIT - 4R należne
- Stanowisko fiskusa zawarte w interpretacji szeroko konkretyzuje odpowiedzialność płatnika za wszystkie elementy związane z obowiązkami związanymi z należnymi zaliczkami na podatek dochodowy od wynagrodzeń. Obowiązkiem płatnika jest nie tylko pobranie i odprowadzenie do urzędu skarbowego należnych zaliczek, ale również samo dokonanie i aktualizacja deklaracji podatkowych z tym związanych – ocenia Aldona Barcicka, doradca podatkowy z Kancelarii BIUREX Michała Cielibały.
Ekspertka wyjaśnia, że oznacza to, że odpowiedzialność płatnika odnosi się odrębnie do każdej części składowej jego obowiązków, a więc nie tylko do konieczności pobrania kwot zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowników, odprowadzenie tych kwot, zapłaty odsetek od nieodprowadzonych zaliczek, ale również dotyczy samych deklaracji w których należne zaliczki są przez płatnika wykazywane.
- W odniesieniu do konieczności aktualizacji (korekty) przez płatnika deklaracji podatkowych obowiązków i odpowiedzialności płatnika nie wyłącza nawet fakt, iż zaległość podatkowa już nie istnieje – podkreśla Aldona Barcicka.
Kolejna ekspertka zwraca uwagę na istotę deklaracji PIT-11 i PIT-4R.
- W PIT-11 wykazuje się zaliczki pobrane przez płatnika, tym samym w PIT-11 płatnik powinien wykazać kwotę zaliczek jaką rzeczywiście pobrał od dochodów żony. Jak bowiem sama nazwa wskazuje, informacja PIT-11 jest informacją o pobranych (a nie należnych) zaliczkach na podatek dochodowy. Tym samym, w mojej ocenie, podatnik niepotrzebnie dokonał korekty PIT-11 – wskazuje Agnieszka Fijałkowska – Wocial, doradca podatkowy w Kancelaria LTCA Zarzycki Niebudek Kubicz.
Sprawdź też: Czy w PIT-4R w liczbie podatników należy uwzględnić pracowników poniżej 26 roku życia zwolnionych z podatku? >>
Jej zdaniem, odmienna sytuacja występuje w przypadku PIT-4R, w deklaracji tej powinny być wykazywane należne zaliczki na podatek dochodowy, a zatem takie, które powinny zostać pobrane przez płatnika zgodnie z obowiązującymi przepisami, a nie takie, które zostały faktycznie pobrane.
- Tym samym słusznie zauważył organ, że deklaracja PIT-4R powinna zostać przez płatnika skorygowana. Podobne stanowisko zawarł organ wcześniej w interpretacji indywidualnej z dnia 24 czerwca 2019 r., sygn. 0112-KDIL3-1.4011.134.2019.1.KF. Jednocześnie uważam, że skoro podatnik (żona) uregulował podatek, urząd nie powinien żądać od płatnika uregulowania tej należności. W momencie dokonania zapłaty przez podatnika, zobowiązanie płatnika wygasa – podkreśla Agnieszka Fijałkowska – Wocial.
Ekspertka wskazuje, że tym samym płatnik będzie zobowiązany jedynie do skorygowania deklaracji PIT-4R oraz zapłaty odsetek od różnicy między zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych naliczoną, pobraną i wpłaconą do urzędu skarbowego a zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych, która powinna była być naliczono, pobrana i wpłacona do urzędu skarbowego.
- Natomiast jeśli żona nie uregulowałaby podatku, płatnik ponosić będzie odpowiedzialność za niepobrany podatek. Odpowiedzialność płatnika dotyczy bowiem zarówno podatku niepobranego jak i podatku pobranego a niewpłaconego – zauważa Agnieszka Fijałkowska – Wocial.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
