Podatnicy strefowi cały czas mają wątpliwości w zakresie prowadzenia ewidencji w strefach. Pytają m.in., czy dla celów określenia wysokości dochodu (straty) z tytułu prowadzenia działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej w oparciu o zezwolenia oraz działalności w oparciu o decyzję o wsparciu, mogą oni prowadzić jedną wspólną ewidencję dla działalności podlegającej zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych, prowadzonej na podstawie posiadanych w danym okresie zezwoleń oraz decyzji.
W wydawanych interpretacjach (np. nr 0111-KDIB1-3.4010.288.2020.1.IZ i 0111-KDIB1-3.4010.569.2019.1.JKT), organ stwierdza, że podatnicy mają obowiązek dokonać wydzielenia rachunkowego kosztów związanych z przychodami z nowej inwestycji i analogicznie wyodrębnić ewidencje przychodów i kosztów z działalności prowadzonej na terenie SSE na podstawie zezwoleń.
Zobacz procedurę w LEX: Zwolnienie od podatku dochodów podatników uzyskiwanych z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu >
Wydzielenie ewidencji bez podstawy prawnej
Podkreślić jednak należy, że stwierdzenie to nie znajduje żadnego uzasadnienia w obowiązujących przepisach. Także sądy nie podzielają poglądu dyrektora KIS, że przedsiębiorca jest zobowiązany do odrębnego ustalania osiągniętego dochodu lub poniesionej straty (za dany rok podatkowy) w odniesieniu do zezwoleń i odrębnie co do decyzji o wsparciu. Ponadto sądy administracyjne wskazują na łamanie przez dyrektora KIS zarówno przepisów ustawy o Specjalnych Strefach Ekonomicznych, ustawy o wsparciu nowych inwestycji, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ordynacji podatkowej.
Zobacz procedurę w LEX: Dochody podlegające zwolnieniu z tytułu prowadzenia działalności w SSE >
Przepisy podatkowe nakładają na podatników obowiązek wyodrębnienia przychodów z działalności zwolnionej od pozostałych przychodów, natomiast nie ma normatywnego zakazu – co gorsza organ nie wskazuje w tym zakresie żadnego przepisu prawa - prowadzenia wspólnej ewidencji w odniesieniu do przychodów i kosztów z działalności objętej zezwoleniami strefowymi i decyzją (decyzjami) o wsparciu. Obowiązek taki istnieje jedynie w przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej również poza obszarem strefy. Wówczas działalność prowadzona na terenie strefy musi być wydzielona organizacyjnie, a wielkość zwolnienia określa się w oparciu o dane jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność wyłącznie na terenie strefy.
Zobacz również: Morskie farmy wiatrowe zapłacą dodatkowy podatek >>
Zatem przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą zarówno na terenie SSE, jak i poza jej terenem, jest zobowiązany do wyodrębnienia organizacyjnego działalności prowadzonej na terenie SSE, tak aby możliwe było ustalenie dochodu odrębnie dla działalności opodatkowanej i odrębnie dla działalności zwolnionej. Obowiązujące przepisy nie nakładają jednak takiego obowiązku wyodrębnienia w odniesieniu do działalności zwolnionej na podstawie posiadanych zezwoleń i z tytułu decyzji o wsparciu.
- Stanowisko organów podatkowych jest niezrozumiałe w kontekście orzecznictwa sądowego. Sądy zgodnie przyjmują, że nie stoi na przeszkodzie korzystaniu ze zwolnienia strefowego na podstawie kilku zezwoleń na prowadzenie działalności w strefie prowadzenie przez podatnika wspólnej ewidencji w odniesieniu do przychodów i kosztów z działalności objętej kilkoma zezwoleniami – wskazuje dr Grzegorz Keler, adwokat w kancelarii SPCG.
Ekspert zaznacza, że podobne rozbieżności dotyczą również zasad korzystania ze zwolnienia podatkowego w przypadku prowadzenia działalności zarówno na podstawie zezwolenia strefowego, jak i decyzji o wsparciu. - Wątpliwości dotyczą tego, czy korzystanie ze zwolnienia następuje poprzez sukcesywne wykorzystanie limitów pomocy publicznej w ramach zezwolenia strefowego i decyzji o wsparciu, czy też konieczne jest wyodrębnienie dochodu uzyskanego z działalności poprzez jego alokację na zezwolenie i decyzję o wsparciu. Kwestia ta ma dla podatników kluczowe znaczenie i także wymaga jednoznacznego wyjaśnienia – twierdzi dr Grzegorz Keler.
Jedna ewidencja czy kilka? Duże znaczenie dla podatników
Skoro żaden przepis prawa nie nakłada na podatników prowadzenia kilku ewidencji w odniesieniu do posiadanych zezwoleń/decyzji, dochodzimy do ciekawej kwestii, tj. stanowiska dyrektora KIS. W wydawanych interpretacjach organ ten stwierdza, że wyodrębnienie ewidencji ma na celu ustalenie wyniku podatkowego uzyskanego z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu i z działalności na terenie SSE na podstawie wydanych zezwoleń. Tezę tę organ uzasadnia stanowiskiem ministra finansów, które znajduje się w objaśnieniach podatkowych.
Czytaj w LEX: Specjalna strefa ekonomiczna jako instrument optymalizacji podatkowej >
Jak wskazano w objaśnieniach podatkowych z 6 marca 2020 r. dotyczących sposobu ustalania dochodu zwolnionego z opodatkowania podatkiem dochodowym, osiągniętego z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, w przedsiębiorstwach korzystających ze zwolnienia podatkowego z tytułu realizacji nowej inwestycji na podstawie decyzji o wsparciu nie wystarczy standardowa ewidencja kosztów z rozróżnieniem kosztów w rozumieniu prawa bilansowego i kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT (str. 47 objaśnień). Niezbędna jest dodatkowa ewidencja/konta, czyli tzw. wydzielenie rachunkowe:
- kosztów bezpośrednio związanych z przychodami na terenie określonym w decyzji o wsparciu i poza nią,
- w zakresie realizacji nowej inwestycji - kosztów bezpośrednio związanych z przychodami z działalności objętej zwolnieniem oraz kosztów pozostałej działalności, jeżeli taka występuje,
- pozostałych (innych niż bezpośrednie) kosztów uzyskania przychodów, umożliwiająca ich przyporządkowanie do przychodów z działalności zwolnionej i do przychodów z działalności opodatkowanej.
Analogicznemu wyodrębnieniu powinna podlegać ewidencja przychodów i kosztów działalności prowadzonej na terenie SSE na podstawie wydanych zezwoleń.
Skarbówka komplikuje rozliczenia podatkowe
Istnienie problemu potwierdza również Piotr Prokocki, doradca podatkowy i radca prawny. Jego zdaniem, stanowisko dyrektora KIS nie znajduje bezpośredniego poparcia w przepisach. Ustawa o CIT przewiduje jedynie obowiązek prowadzenia ewidencji pozwalającej na odrębne określenie dochodu (straty) z działalności opodatkowanej i dochodu (straty) z działalności zwolnionej.
Jego zdaniem, rozwiązanie zaprezentowane przez dyrektora KIS może także prowadzić do naruszenia art. 13 ust. 7 ustawy o wspieraniu nowych inwestycji. W art. 13 ust. 6 tej ustawy uregulowana została zasada chronologicznego wykorzystania pomocy publicznej w przypadku uzyskania kilku decyzji o wsparciu. Art. 13 ust. 7 przewiduje z kolei „odpowiednie” stosowanie tej reguły przez przedsiębiorców korzystających zarówno z zezwoleń strefowych, jak i decyzji o wsparciu. Zastosowanie tego przepisu jest możliwe w przypadku prowadzenia jednej (wspólnej) ewidencji podatkowej dla działalności zwolnionej i korzystania ze zwolnień z poszczególnych zezwoleń SSE i decyzji o wsparciu według kolejności ich wydania.
Jak się okazuje, stanowisko dyrektora KIS – obok istotnej komplikacji rozliczeń – jest niekorzystne dla wielu podatników również z innych względów.
Piotr Prokocki zaznacza, że obowiązek jednoczesnego „konsumowania” pomocy publicznej przyznanej w ramach SSE i PSI (Polskiej Strefy Inwestycji) będzie oznaczało wolniejszą „konsumpcję” pomocy z obu tych źródeł. Zastosowanie takiego podejścia może uniemożliwić niektórym podatnikom wykorzystanie całego aktywa strefowego przed końcem 2026 roku (koniec funkcjonowania SSE). Poziom opodatkowania takich firm w szerszej perspektywie czasowej będzie zatem wyższy niż w przypadku chronologicznego „konsumowania” pomocy publicznej z obu źródeł.
Orzecznictwo sądów po stronie podatników
Opieranie przez dyrektora KIS prawidłowości swojego stanowiska na podstawie objaśnień podatkowych nie znajduje jednak zrozumienia sądów administracyjnych. Ich zdaniem (np. wyrok w WSA w Rzeszowie z 8 października 2020 r., sygn. I SA/Rz 340/20) za takie przepisy nie mogą być bowiem uznane powołane przez organ objaśnienia podatkowe ministra finansów. Zatem bezprawne jest nakładanie na przedsiębiorców obowiązku dokonywania wydzielania organizacyjnego działalności prowadzonej na podstawie różnych zezwoleń strefowych czy też zezwoleń i decyzji, jak również wyodrębniania wyniku podatkowego osiągniętego w ramach poszczególnych projektów inwestycyjnych, objętych różnymi zezwoleniami czy decyzjami.
Czytaj w LEX: Tooling - transfer technologii ze spółek strefowych do podmiotów działających w otoczeniu specjalnych stref ekonomicznych >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
