Każdy przedsiębiorca, a zwłaszcza taki, który jednocześnie jest pracodawcą, musi zapewnić funkcjonowanie swojej firmy w sposób zgodny z prawem. Wiąże się to m.in. z obowiązkiem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W czasach zarazy pomagają tu testy na COVID-19, testy na przeciwciała, a w dalszej perspektywie szczepionki, jeśli pojawi się możliwość komercyjnych szczepień, zarówno dla pracowników, jak też osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Przedsiębiorcy zapewniają w ten sposób bezpieczeństwo zdrowotne nie tylko samym sobie i swoim pracownikom, zleceniobiorcom, ale przede wszystkim klientom oraz dostawcom.
Istota kosztu uzyskania przychodów
Z przepisów wynika, że kosztem uzyskania przychodu jest wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, z pewnymi wyjątkami.
Agnieszka Czernik, doradca podatkowy, prowadząca kancelarię podatkową, podkreśla, że testy nie znalazły się w katalogu negatywnym zapisanym w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, ani w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, zatem nikt nie zanegował wprost prawa do uznania tych wydatków za koszty uzyskania przychodów. - Kosztem uzyskania przychodów powinny stać się zatem nie tylko wydatki poniesione na testy dla osób zatrudnionych (bez względu na podstawę zatrudnienia), ale także dla przedsiębiorców – pracodawców oraz przedsiębiorców, którzy nie zatrudniają nikogo – podkreśla.
Sprawdź w LEX: Czy zapłata za dobrowolny test na COVID-19 jest przychodem pracownika? >
- Wydaje się, że analogicznie należy rozpatrywać wydatki na testy pod kątem obecności przeciwciał, gdyż również w tym przypadku wynik testu pozwala na ocenę ryzyk związanych z wykonywaniem pracy przez pracownika. W efekcie, są to wydatki ponoszone przede wszystkim w interesie pracodawcy, spełniające ogólną definicję kosztów uzyskania przychodów – dodaje Rafał Sidorowicz, doradca podatkowy i menedżer w zespole podatków osobistych i doradztwa dla pracodawców MDDP.
Zobacz również: Wydatki na profilaktykę przeciwko koronawirusowi mogą być kosztem podatkowym >>
Koszt w interesie pracodawcy
Klaudia Kądrowska, menadżer w CRIDO, zwraca z kolei uwagę, że w przypadku, gdy sfinansowanie testów wykrywających zakażenie lub antygeny COVID-19 ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu pracy, uznać należy, że koszt taki został poniesiony w interesie pracodawcy. Ochrona pracowników i współpracowników przed potencjalnym zakażeniem ogranicza bowiem potencjalne ryzyko zachwiania ciągłości działania danego zakładu pracy, którego następstwem może być zmniejszenie wysokości przychodów z działalności. Jej zdaniem, wątpliwości budzić może jednak sfinansowanie testów COVID-19 dla kontraktorów, realizujących zadania w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Co do zasady, na kontraktorach spoczywa bowiem ryzyko gospodarcze powiązane z prowadzoną działalnością. Oznacza to, że przedsiębiorcy powinny pokrywać we własnym zakresie wszystkie niezbędne koszty związane z prawidłową realizacją usług.
- Niemniej jednak, w przypadku, gdy warunkiem prawidłowej realizacji usług jest przebywanie przedsiębiorcy w miejscu wyznaczonym przez spółkę, uznać można, że pokrycie wydatków na testy kontraktora jest powiązane z zapewnieniem ogólnego bezpieczeństwa pracowników przebywających w miejscu pracy – podkreśla Klaudia Kądrowska.
Wydatki na pokrycie testów wykrywających zakażenie lub antygeny COVID-19 są więc związane są zabezpieczeniem źródła przychodu, a tym samym, mogą zostać rozpoznane jako koszt uzyskania przychodu.
Sprawdź w LEX: Czy zakład pracy może skierować pracownika na testy na COVID-19 i za zgodą pracownika otrzymać wynik badania? >
Koszty podatkowe jednoosobowego przedsiębiorcy
Gdy przedsiębiorca sfinansuje z własnych środków testy COVID-19, wydatek ten również może zostać rozpoznany jako koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych. Potwierdzają to objaśnienia ministra finansów z lipca 2020 r. w sprawie nowych preferencji stosowanych w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Z dokumentu wynika, że jeżeli przedsiębiorca ponosi wydatki z własnej decyzji i racjonalnego przeciwdziałania zagrożeniu epidemicznemu, to takie wydatki stanowią koszt uzyskania przychodów, o ile zostały właściwie udokumentowane.
- W związku z tym, ryzyko zakwestionowania przez organy kosztu w postaci wydatki na testu COVID-19 wydaje się być małe – ocenia Klaudia Kądrowska.
Mateusz Pietranek, doradca podatkowy w GWW zwraca uwagę, że nie ulega wątpliwości, iż osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które nie zatrudniają pracowników, również spotykają się z klientami czy kontrahentami i w celu zapewnienia bezpieczeństwa zarówno sobie, jak i tym osobom, mogą dokonywać zakupu testów, leków, maseczek czy rękawiczek jednorazowych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a wydatki takie powinny stanowić dla tego przedsiębiorcy koszty uzyskania przychodu, na takich samych zasadach, jak dla firm zatrudniających pracowników.
- Nieuzasadnione byłoby odmienne traktowanie podatników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i niezatrudniających pracowników i podatników zatrudniających pracowników. Czynnikiem decydującym o tym, czy wydatek na zakup testów na COVID-19 może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu nie jest to, czy podatnik zatrudnia pracowników, ale to, czy zakup takich testów dokonywany jest w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i czy został właściwe udokumentowany – podkreśla Aneta Skowron, adwokat w GWW.
Rafał Sidorowicz zwraca jednak uwagę, że w przypadku jednoosobowej działalności rozgraniczenie między wydatkami osobistymi a biznesowymi, nie jest oczywiste. - Jednakże, tak długo jak testy na obecność COVID-19 czy też na obecność przeciwciał nie znajdują się w ustawowym katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, to właśnie przedsiębiorca, a nie fiskus, decyduje czy tego rodzaju wydatek był celowy i potrzebny biorąc pod uwagę specyfikę prowadzonej działalności - podkreśla nasz rozmówca. Zatem, jeżeli jest to działalność wymagająca w okresie pandemii bezpośredniego kontraktu z klientem lub kontrahentem, to niewątpliwie odpowiednia diagnostyka pod kątem COVID-19 wpisuje się w działania mające na celu uzyskanie przychodu bądź co najmniej zachowanie lub zabezpieczenie jego źródła.
Czytaj w LEX: Zwalczanie pandemii SARS-CoV-2 - na styku kompetencji krajowych i europejskich. Wybrane zagadnienia >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
