Sprawa dotyczyła dwóch obywateli niemieckich, którzy byli zobowiązani do uiszczenia składki abonamentowej w kraju związkowym Hesja (Niemcy). Zaproponowali Hessischer Rundfunk (radiowo-telewizyjnemu nadawcy publicznemu kraju związkowego Hesja) uiszczenie tej składki w gotówce. Powołując się na regulamin w sprawie procedury uiszczania składki abonamentowej, który wyklucza jakąkolwiek możliwość uiszczania tej składki w gotówce, Hessischer Rundfunk odrzucił jednak ich propozycję i skierował do nich wezwania do zapłaty.
Obydwaj obywatele niemieccy wnieśli skargi o stwierdzenie nieważności owych wezwań do zapłaty, a spór jest obecnie rozpatrywany przez Bundesverwaltungsgericht (federalny sąd administracyjny, Niemcy). Sąd ten zauważył, że wyłączenie możliwości uiszczenia składki abonamentowej przy użyciu banknotów denominowanych w euro, przewidziane w regulaminie w sprawie procedury uiszczania składki abonamentowej Hessischer Rundfunk, narusza przepis prawa federalnego wyższego rzędu, który nadaje banknotom denominowanym w euro nieograniczony status prawnego środka płatniczego.
Zastanawiając się jednak nad zgodnością tego przepisu prawa federalnego z wyłączną kompetencją Unii w dziedzinie polityki pieniężnej w odniesieniu do państw członkowskich, których walutą jest euro, Bundesverwaltungsgericht zwrócił się do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Sąd ten zwrócił się również z pytaniem, czy status prawnego środka płatniczego, jaki posiadają banknoty denominowane w euro, zakazuje podmiotom publicznym państw członkowskich wykluczania możliwości wykonania w gotówce nałożonego przez władze publiczne zobowiązania pieniężnego, jak ma to miejsce w odniesieniu do zapłaty składki abonamentowej w kraju związkowym Hesja.
Zobacz również:
Mnóstwo przepisów o VAT niezgodnych z prawem unijnym >>
TSUE: Posiadanie spółki zależnej nie oznacza prowadzenia działalności >>
Gotówka nie jest jedyną możliwością zapłaty
Trybunał, w składzie wielkiej izby, orzekł, że państwo członkowskie, którego walutą jest euro, może w ramach organizacji swojej administracji publicznej przyjąć środek zobowiązujący tę ostatnią do przyjmowania zapłaty w gotówce lub wprowadzić, ze względu na interes publiczny i pod określonymi warunkami, odstępstwa od tego obowiązku. Trybunał stwierdził, że dla ustanowienia lub utrzymania skuteczności statusu prawnego środka płatniczego banknotów nominowanych w euro nie jest konieczne nałożenie bezwzględnego obowiązku przyjmowania tych banknotów jako środka płatniczego. Nie jest również konieczne, aby Unia ustanowiła w sposób wyczerpujący i jednolity wyjątki od tego zasadniczego obowiązku, o ile co do zasady możliwe jest dokonanie zapłaty w gotówce. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że państwa członkowskie, których walutą jest euro, mają kompetencję do regulowania zasad wykonywania zobowiązań pieniężnych, o ile co do zasady możliwe jest dokonywanie zapłaty w gotówce denominowanej w tej walucie. Państwo członkowskie może zatem przyjąć środek zobowiązujący administrację publiczną do przyjmowania płatności gotówkowych w takiej walucie.
Obowiązek przyjmowania gotówki można ograniczyć
W drugiej kolejności Trybunał stwierdził, że status banknotów i monet denominowanych w euro jako prawnych środków płatniczych wiąże się, co do zasady, z obowiązkiem ich przyjmowania. Trybunał uściślił jednak, że obowiązek ten może, co do zasady, zostać ograniczony przez państwa członkowskie ze względów interesu publicznego, pod warunkiem że ograniczenia te są proporcjonalne do realizowanego celu uzasadnionego interesem publicznym, co oznacza w szczególności, że do celów zaspokojenia wierzytelności pieniężnych dostępne pozostają inne prawne środki płatnicze. W tym względzie Trybunał wskazał, że w interesie publicznym leży, aby opiewające na kwotę pieniężną długi wobec organów publicznych można było zaspokajać w sposób, który nie powoduje powstania po stronie owych organów nieracjonalnych kosztów, uniemożliwiających im świadczenie usług po minimalnych kosztach.
Państwa UE mogą zatem wprowadzić ograniczenie możliwości dokonywania płatności gotówkowych, w szczególności gdy liczba płatników, od których należy uzyskać zapłatę, jest znaczna. Konieczne jest jednak ustalenie, czy takie ograniczenie jest proporcjonalne do celu polegającego na skutecznym pobieraniu składki abonamentowej, w szczególności w świetle okoliczności, że alternatywne prawne środki płatnicze mogą nie być łatwo dostępne dla wszystkich osób zobowiązanych do jej zapłaty.
Wyrok w sprawach połączonych C-422/19 i C-423/19
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
