Ministerstwo Finansów nie przedłużyło w tym roku terminów składania zeznań podatkowych osobom fizycznym. Termin minął 30 kwietnia. Do tego dnia większość podatników PIT musiała wypełnić deklaracje podatkowe. Jeśli z rozliczenia wynikała niedopłata, także do 30 kwietnia, trzeba było wpłacić do urzędu brakujący podatek.

 

Niezapłacenie podatku w terminie to nie to samo co brak PIT

Czym innym jest niezapłacenie podatku w terminie, a czym innym jest niezłożenie zeznania podatkowego w terminie. To ostatnie pociąga za sobą o wiele groźniejsze konsekwencje.

- Zapłacenie podatku (dopłaty wynikającej z zeznania podatkowego) w dniu 25 maja 2021 roku, zamiast 30 kwietnia 2021 roku najczęściej pociągnie za sobą konieczność zapłaty odsetek, aczkolwiek w przypadku PIT–39 (19-proc. podatek od sprzedaży nieruchomości) kwoty te mogą być znaczne – zaznacza Agnieszka Czernik, doradca podatkowy.

Konsekwencje złożenia zeznania podatkowego po terminie będą zależały od skali naszego przewinienia. Tydzień, miesiąc czy dwa lata po terminie? Na jak duże straty naraziliśmy budżet państwa? Wreszcie, czy sami naprawiliśmy nasz błąd, czy też spokojnie czekaliśmy, aż urząd skarbowy dostrzeże nasze wykroczenie.

Agnieszka Czernik tłumaczy, że niezłożenie zeznania podatkowego w terminie zostanie potraktowane jako wykroczenie i może podlegać karze grzywny. Jeszcze w kwietniu mandat karny wynikający z art. 48 par. 2 kks to kwota 5 600 zł (dwukrotność minimalnego wynagrodzenia ustawowego; 2 x 2800 zł). Natomiast już od 1 maja 2021 roku, czyli od pierwszego dnia ewentualnego opóźnienia w złożeniu zeznania podatkowego, mandat ten wynosić będzie 14 tys. zł (pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia ustawowego; 5 x 2800 zł). Pisaliśmy o tym w tekście pt. Od maja wielka podwyżka mandatów za wykroczenia skarbowe >>

Na inne traktowanie mogą jednak liczyć osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. W ministerialnym systemie Twój e-PIT, dostępnym wyłącznie w e-Urzędzie Skarbowym na podatki.gov.pl były przygotowane zeznania PIT-37, PIT-38 oraz PIT-28 i PIT-36 dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej. Jeśli podatnik samodzielnie nie złożył swojego rozliczenia do końca kwietnia, to w usłudze Twój e-PIT zeznania PIT-37 i PIT-38 zostały automatycznie zaakceptowane i uznane za złożone z datą 30 kwietnia. Jeżeli z rozliczenia wynika niedopłata podatku, to urząd skarbowy powiadomi o konieczności dopłaty podatku. Od momentu otrzymania tej informacji podatnik będzie miał siedem dni na zapłatę. Po upływie tego czasu, ale nie wcześniej niż od następnego dnia po upływie terminu płatności podatku, będą naliczane odsetki.

Jak podkreśla MF, zeznanie PIT-36 (w przeciwieństwie do rozliczenia PIT-37 i PIT-38), nie zostało automatycznie zaakceptowane. Trzeba więc było sprawdzić i uzupełnić to rozliczenie, a następnie je zaakceptować i pobrać Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO). Podobna sytuacja dotyczyła zeznania PIT-28, na złożenie którego podatnicy mieli czas do 1 marca 2021 r.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej zeznanie PIT-36 lub PIT-36L musieli wypełnić i wysłać do urzędu samodzielnie.

 

Czynny żal pomoże uniknąć konsekwencji i kary

- Jeżeli jeszcze nie jest za późno, jeżeli podatnik sam spostrzegł swoje uchybienie, zanim zrobił to urząd skarbowy, który wszczął postępowanie w tej sprawie, warto pamiętać o czynnym żalu, zapisanym w art. 16 par. 1 kodeksu karnego skarbowego, który uwalnia nas od kary za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, gdy zawiadomimy naczelnika urzędu skarbowego, ujawniając istotne okoliczności czynu, w szczególności osoby działające w jego popełnieniu (w przypadku złożenia zeznania podatkowego tą osobą jest sam podatnik) – dodaje Agnieszka Czernik.

Zobacz również: Co grozi za niezłożenie PIT w terminie? >>

 

Jak złożyć czynny żal?

Czynny żal jest tradycyjną, charakterystyczną instytucją prawa karnego skarbowego.

Ma swoje umocowanie w art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (kks). Polega ona na zawiadomieniu urzędu skarbowego o popełnieniu przestępstwa przez samego sprawcę wykroczenia skarbowego – przyznanie się do jego popełnienia, a także ujawnienie jego istotnych okoliczności w celu uniknięcia przewidzianej prawem sankcji.

- Gdy okazało się, że nie złożyliśmy deklaracji PIT, a termin na jej złożenie już upłynął (i nie została ona przygotowana automatycznie przez urząd skarbowy), należy niezwłocznie zawiadomić o tym organ, zanim ten nas uprzedzi. Czas jest czynnikiem kluczowym, jako że art. 16 par. 5 kks wyraźnie stanowi, że zawiadomienie o czynnym żalu złożone w czasie, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, stanie się bezskuteczne – tłumaczy Yurii Krasniuk, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce. Oznacza to, iż z chwilą powzięcia przez organ wiadomości o braku złożenia deklaracji, znika możliwość złożenia czynnego żalu.

 

Podatki 2021

Sprawdź  

Warunki skuteczności instytucji czynnego żalu

Yurii Krasniuk zwraca uwagę, że podczas przygotowywania prawnie skutecznego czynnego żalu musimy pamiętać o kilku aspektach, co jest bardzo ważne, ponieważ ustawodawca w przepisach podatkowych nie określił formy tego zawiadomienia.

Po pierwsze, do właściwego urzędu skarbowego powinno wpłynąć prawnie skuteczne zeznanie podatkowe za rok, w którym nie zostało ono złożone w ustawowym terminie, czyli – co do zasady – do 30 kwietnia dla większości deklaracji PIT.

Po drugie, podatnik powinien przyznać się do dokonania czynu zabronionego dobrze argumentując swoje zgłoszenie i uzasadnić je podając przyczyny i wyjaśniając dlaczego doszło do danej sytuacji.

Po trzecie, warunkiem który trzeba spełnić jest wynikające z art. 16 par. 2 kks uiszczenie całości należności podatkowej. W praktyce wygląda to tak, że podatnik wpłaca na swój mikrorachunek podatkowy należność główną wraz z odsetkami obliczonymi na dzień dokonania wpłaty i dołącza potwierdzenie płatności do swojego zgłoszenia.

 

Czynny żal w formie elektronicznej

Od 2020 roku dozwolona jest forma elektroniczna. Możliwe jest złożenie zawiadomienia za pośrednictwem platformy ePUAP na skrzynkę właściwego urzędu skarbowego oraz poprzez Portal Podatkowy. Możliwość ta została wprowadzona niedawno, w związku z epidemią koronawirusa. Przy formie elektronicznej warunkiem niezbędnym jest podpisanie przesłanego zawiadomienia kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by zawiadomienie zostało złożone w tradycyjnej formie, na piśmie.

Istnieje również możliwość ustnego przekazania do protokołu zawiadomienia o czynnym żalu, jednakże w tej sytuacji należy pamiętać, że niezbędne jest zgłoszenie wyraźnej chęci złożenia protokołowanego oświadczenia.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.