Największą zmianą, która wywołała niemałe zamieszanie było wprowadzenie od 1 stycznia 2022 roku Polskiego Ładu. Celem nowych przepisów było zniwelowanie nierówności społecznych - m.in. podniesiono kwotę wolną od podatku, podwyższono próg podatkowy, wprowadzono nowe zwolnienia podatkowe, wprowadzono ulgę dla klasy średniej, zmieniono rozliczenie składki zdrowotnej.
Czytaj również:
Składka zdrowotna – niesprawiedliwy podatek, który powinien trafić do Trybunału>>
Rząd po cichu wycofał się z finansowania z budżetu składki zdrowotnej dla wielu osób>>
Polski Ład – chaos dla pracodawców
Przedsiębiorcy nie zdążyli jeszcze na dobre przyzwyczaić się do zmian, kiedy od 8 stycznia 2022 r. - na mocy rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych - zmianie uległy zasady rozliczania zaliczek na podatek dochodowy. Rozporządzenie to wywołało chaos i wielkie trudności przede wszystkim dla osób rozliczających płace m.in. dlatego, że programy płacowe nie były to takich zmian przygotowane.
Następnie w maju 2022 roku Sejm uchwalił kolejną nowelizację Polskiego Ładu. Uchwalone zmiany to: obniżenie stawki PIT w pierwszym progu podatkowym z 17 proc. do 12 proc., nowa kwota zmniejszająca podatek, likwidacja ulgi dla klasy średniej, powrót wspólnego rozliczenia samotnego rodzica z dzieckiem, wprowadzenie prewencji dla rodzin i dzieci, możliwość odliczenia części składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania dla niektórych przedsiębiorców oraz możliwość zmiany formy opodatkowania przez przedsiębiorców. Co więcej, szykują się kolejne zmiany i poprawki Polskiego Ładu.
Sprawdź w LEX: Kadry i płace: O czym warto pamiętać w styczniu? >>>
Trudniej o zasiłek chorobowy
Duże zmiany wprowadzono w zasiłkach z ubezpieczenia społecznego, zwłaszcza dotyczące okresu zasiłkowego, ale także wysokości zasiłku chorobowego oraz obliczania podstawy wymiaru zasiłków. Zmiany te są istotne z punkty widzenia pracodawcy. Istotną zmianą jest zliczanie okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego. Zgodnie z nią, teraz do okresu zasiłkowego wliczane są okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni, nawet jeżeli jest to spowodowane inną chorobą.
Takie zliczanie okresów jest oczywiście niekorzystne dla pracowników, ale po stronie pracowników zmniejsza pole do nadużyć, które w praktyce się zdarzały. Dodatkowo m.in. skrócono okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia do 91 dni.
Wyższe kary za pomaganie pracownikom niepłacącym alimentów
Niezaprzeczalnie pracodawca obowiązany jest przestrzegać przepisów i w związku z tym został rozszerzony katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika. W 2022 r. na skutek uprzedniej nowelizacji z większymi karami musieli liczyć się pracodawcy, którzy pomagali dłużnikom alimentacyjnym w ukrywaniu dochodów i niespłacaniu długów. Pracodawca, który wypłaca wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, pracownikowi ujawnionemu w Krajowym Rejestrze Zadłużonych, podlega, zgodnie karze grzywny od 1500 zł do nawet 45 000 zł. Tej samej karze podlega także pracodawca, który bez umowy zatrudnia taką osobę.
Więcej w LEX: Przewodnik po zmianach w prawie pracy 2023 >>>
Mocne zawirowania na rynku zatrudnienia cudzoziemców
Wszystkie zmiany w zatrudnieniu cudzoziemców przyćmiła wojna, która wybuchała w Ukrainie. Było to chyba największe zawirowanie na rynku pracy. Dla wielu pracodawców prowadzących działalność w branżach postrzeganych jako typowo „męskie” oznaczało to drastyczne spadki zysków w związku z odpływem pracowników cudzoziemskich. Z drugiej strony powstała konieczność zagospodarowania pracowników, głównie kobiet, szukających w Polsce schronienia. W tym zakresie największą dla pracodawców niespodzianką, ale też ułatwieniem było zniesienie obowiązku legalizowania pracy dla wszystkich obywateli Ukrainy pod warunkiem spełnienia obowiązku informacyjnego. Uprościło to znacznie zatrudnienie obywateli Ukrainy.
Nadal jednak w słabej kondycji są przedsiębiorcy, który zatrudniali głównie mężczyzn np. budownictwo, transport, spawalnictwo. Brakuje bowiem przepisów przyspieszających legalizowanie pracy innych narodowości właśnie w takich zawodach, w których pracownicy ukraińscy wrócili na Ukrainę. Na szczęście 2023 r. powinien przynieść uporządkowanie prawnych regulacji związanych z zatrudnieniem cudzoziemców po okresie obowiązania specustawy covidowej i specustawy ukraińskiej.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 13/2022 >>
PIP kontroluje PPK
Zmieniono przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Jedną z istotniejszych zmian było skrócenie terminu do zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej. Doprecyzowano również zasady zawarcia umowy o prowadzenia PPK dla osób zatrudnionych w wieku 55+. Ujednolicono także termin obowiązywania deklaracji dotyczącej PPK, termin dokonywania pierwszych i kolejnych wpłat do PPK, możliwości wycofania nienależnych wpłat do PPK oraz wpłaty powitalnej i dopłat od państwa, w sytuacji, gdy zostały dokonane bezpodstawnie.
PPK nie cieszy się dużym powodzeniem, dlatego są wprowadzane kolejne zmiany, które mają zachęcić pracowników do uczestniczenia w programie.
Czytaj również: Oszczędzać w PPK czy zrezygnować z wpłat – czas na ponowną decyzję>>
Więcej pieniędzy za podróż służbową
W trakcie poprzedniego roku zmieniono wysokość stawki diety za czas podróży służbowej na terenie kraju do 38 zł (a od 1 stycznia 2023 r. - do 45 zł). W związku z tym, zmieniły się również kwoty innych świadczeń z tytułu podróży służbowych, m.in. ryczałt noclegowy, limit noclegowy oraz ryczałt na przejazdy miejsce w podróży krajowej. Wyższa wysokość stawki jest spowodowana najprawdopodobniej rosnącą inflacją.
Czytaj w LEX: Rozliczenie podatkowe kosztów podróży służbowych krok po kroku >>>
Jaki będzie rok 2023? Jakie zmiany czekają nas w tym roku w prawie pracy? Ten rok zapowiada się pod znakiem dużych zmian w prawie pracy. Przedsiębiorców i pracowników czeka rewolucja. Zmienią się m.in. zasady pracy zdalnej, przepisy dotyczące umowy na zlecenie, kontroli trzeźwości pracownika czy wdrożenie tzw. dyrektywy work-life balance. Nowy rok w prawie pracy rozpoczął się podwyżką płacy minimalnej.
Od 1 stycznia 2023 roku płaca minimalna wynosi 3.490,00 złotych brutto miesięcznie. Druga podwyżka obowiązywać będzie od dnia 1 lipca, od tego dnia płaca minimalna wzrośnie do kwoty 3.600 złotych brutto miesięcznie.
Joanna Torbé-Jacko, adwokat z kancelarii adwokackiej Joanna Torbé - Jacko & Partnerzy, ekspert BCC ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
