Wprowadzenie do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym tzw. gminnej uchwały reklamowej, czyli zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, miało na celu wzmocnienie systemu ochrony krajobrazu. Wiele gmin podjęło już takie uchwały, m.in. Ciechanów, Łódź, Gdańsk, Sopot, a ostatnio Cieszyn i Warszawa.
Widok na sylwetkę miasta, więcej turystów
Duża liczba reklam, zwłaszcza wielkogabarytowych zasłania widok na ważne przestrzenie publiczne w miastach. Miasto Cieszyn po konsultacjach z gminami z powiatu cieszyńskiego, rozpoczęło porządkowanie przestrzeni w powiecie. Prace nad uchwałą od początku do uchwalenia trwały ponad dwa lata. Według Gabrieli Staszkiewicz, burmistrz miasta, świadomość społeczności lokalnej co do przestrzeni wzrasta, zwłaszcza osób, które angażują się w rozwój i funkcjonowanie miasta. – Zabytki i miejsca w mieście, które są unikatowe, powinny być szczególnie chronione przed natłokiem reklam, społeczeństwo zwracało uwagę na potrzebę wprowadzenia zmian – mówi.
Zwróciła uwagę, że ważne było spojrzenie na miasto z perspektywy osób, które do niego wjeżdżają. – Charakterystyczne dla miasta zabytki są zasłonięte przez zupełnie niepotrzebne elementy reklamowe, które zaburzają przestrzeń i odwracają wzrok od pięknych i wartościowych budowli – zaznacza.
Reklama bez agresji
Radni Warszawy 16 stycznia przyjęli uchwałę krajobrazową. - Jest miejsce na reklamę w mieście, ale nie może ona przesłaniać architektury, ograniczać światła w budynkach mieszkalnych, zasłaniać zabytków czy zagrażać bezpieczeństwu na drogach – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy.
Według Marleny Happach, dyrektor stołecznego Biura Architektury i Planowania Przestrzennego, uchwała krajobrazowa to akt prawa przypominający nieco plan miejscowy - ustanawia obowiązujące wszystkich przepisy, ma podobny poziom szczegółowości, komplikacji i wielostopniową procedurę uchwalania. Różni się tym, że plan dotyczy wydzielonego obszaru, a uchwała krajobrazowa obejmuje całe miasto.
Czytaj też: Bez surowszych i... egzekwowanych kar nie zniknie problem nielegalnych reklam>>
Analizy, konsultacje i geoankieta
Anna Syrokosz, specjalista ds. zabytków i ochrony krajobrazu w Urzędzie Miejskim w Cieszynie podkreśla, że do podjęcia uchwały krajobrazowej niezbędne były dokładne analizy terenu, żeby sprawdzić, jakie kluczowe problemy należy rozwiązać. – Zbadaliśmy też nastawienie mieszkańców i przedsiębiorców lokalnych – dodaje. Na podstawie wyników miasto ustaliło, co chce zmienić i jakie przepisy wprowadzić.
Jak podkreśla, konsultacje były bardzo ważnym etapem, a najtrudniejsze były rozbieżne oczekiwania mieszkańców i przedsiębiorców co do ładu przestrzennego. Miasto przeprowadziło geoankietę – badanie, w którym mieszkańcy i przedsiębiorcy mogli zaznaczyć na mapie, które tereny są dla nich istotne w przestrzeni miasta, gdzie należy coś zmienić.
Odbyły się spotkania i warsztaty z mieszkańcami, przedsiębiorcami i studentami Uniwersytetu Śląskiego, powstały tez grafiki ukazujące, ile nośników informacji, tj. szyldów i reklam znajduje się obecnie w przestrzeni miejskiej i jak to może zostać uporządkowane.
- To pokazuje, jak duża jest potrzeba uporządkowania przestrzeni miejskich, bo w chaosie nie zwracamy często uwagi, ile informacji nas otacza, ale podświadomie męczą nas one i negatywnie na nas wpływają – mówi Anna Syrokosz.
Jej zdaniem w uchwale nie uda się uregulować wszystkich elementów ładu przestrzennego, ale jeśli nośniki reklamowe i szyldy nie będą „agresywne”, to przestrzeń będzie bardziej uporządkowana i komfortowa.
Okresy dostosowawcze i kary
Zgodnie z ustawą jest minimum rok na dostosowanie przedsiębiorców i mieszkańców do nowego prawa. Wszystkie nowe reklamy i szyldy będą już musiały być zgodne z nowym prawem miejscowym.
W Warszawie przepisy zaczną obowiązywać po upływie 90 dni od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. Uchwała krajobrazowa wprowadza okres dostosowawczy. W przypadku istniejących obiektów reklamowych firmy będą miały dwa lata, by spełnić wszystkie wymogi. Okres dostosowania szyldów potrwa trzy lata, dla małej architektury będzie to pięć lat.
W Cieszynie uchwała weszła w życie 25 grudnia 2019 roku, teraz należy ją wprowadzić w życie. Rada miasta wprowadziła kilka różnych terminów: na reklamy w zabytkowym śródmieściu i banery na ogrodzeniach – rok, na inne nośniki czas jest dłuższy - 4 lata a jeszcze dłuższy w przypadku uzyskanego pozwolenia na budowę.
Jeśli firmy nie dostosują się do obowiązującego prawa, zacznie działać mechanizm nakładania kar w trybie dziennym. Ich wysokość będzie naliczana od wielkości. I tak, w 2020 r., w Warszawie za nielegalną reklamę o powierzchni 1 metra kwadratowego kara wyniesie ponad 112 zł, w przypadku dużego nośnika, jak siatka 500-metrowa, będzie to już ponad 4700 zł dziennie.
Standardy dla ławek i śmietników
Uchwała krajobrazowa w Warszawie zawiera wytyczne dotyczące obiektów małej architektury - wprowadza standardy materiałowe dla ławek, koszy na śmieci oraz wszystkich elementów wystroju przestrzeni publicznych w mieście. Osobne wytyczne materiałowe dotyczyć będą ogrodzeń. Uchwała zawiera też wykaz osiedli mieszkaniowych, na których obowiązywać ma zakaz grodzenia.
Warszawa opracowała przewodnik po przepisach uchwały, dokument znajduje się tutaj.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
