Alimenty natychmiastowe uzależnione od wynagrodzenia minimalnego - jest projekt MS

21 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę w przypadku jednego dziecka, 19 proc. minimalnego wynagrodzenia na każde z dwojga dzieci pochodzących od tych samych rodziców, 17 proc. na każde z trojga dzieci, 15 proc. na każde z czworga i 13 proc. na każde z pięciorga i więcej dzieci - tak ma kształtować się wysokość alimentów natychmiastowych. Do opiniowania trafił właśnie projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Regulacja jest obszerna. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Sprawiedliwości wprowadza też rodzinne postępowanie informacyjne, które ma poprzedzać rozwód i separację par posiadających wspólne małoletnie dzieci. Przykładowo zmieniony zostanie również art. 59 kodeksu postępowania cywilnego, w ten sposób, że sądy rodzinne będę musiały, a nie jak obecnie mogły, informować prokuraturę o sprawach dotyczących ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej, w których zagrożone jest dobro dziecka.

Czytaj: Najpierw rozmowa, potem rozstanie - MS chce utemperować polskie rozwody>>

Alimenty natychmiastowe mają stać się faktem 

To sztandarowe rozwiązanie, na które wiele osób czeka od lat. Alimenty natychmiastowe miały zostać wprowadzone już nowelą w 2019 r. Prace utknęły jednak w Sejmie i dotknęła je dyskontynuacja prac. Problemem był m.in. sposób ich liczenia. Główną różnicą w stosunku do tego, co wówczas proponowano jest właśnie sposób wyliczania tych świadczeń. 

Resort chce, żeby wysokość alimentów natychmiastowych była obliczana na podstawie minimalnego wynagrodzenia i liczby dzieci w rodzinie - zgodnie z zasadą 21 proc. jak jest jedno dziecko, 19 proc. przy dwójce, 17 proc. trójce, 15 proc. czwórce i 13 proc. gdy jest ich pięcioro i więcej. 

- Nasza obecna propozycja zakłada, że ten wzrost alimentów będzie automatycznie skorelowany z wzrostem płacy minimalnej. Zakładamy więc znaczne uproszczenie. A kalkulacja tych alimentów wynika z naszych analiz, pewnego uśrednienia. Co ważne alimenty natychmiastowe nie będą wykluczały dotychczasowej drogi starania się o wyższe alimenty. Tylko będą pewną alternatywą, pozwalającą na szybkie zabezpieczenie potrzeb dziecka - mówił Prawo.pl wiceminister Marcin Romanowski, na etapie wpisywania projektu do wykazu prac legislacyjnych rządu.

W projekcie zapisano również, że wysokość natychmiastowych świadczeń alimentacyjnych będzie zaokrąglana się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 groszy i więcej podwyższa się do pełnych złotych.

Podstawą postępowanie nakazowe 

Zaletą projektowanej koncepcji - jak zapewnia w uzasadnieniu MS - ma być szybkość uzyskania orzeczenia sądowego w przedmiocie alimentów w postaci nakazu zapłaty. Znowelizowane mają być więc przepisy kodeksu postępowania cywilnego, poprzez wprowadzenie części dotyczącej właśnie postępowania nakazowego w sprawach o natychmiastowe świadczenia alimentacyjne. 

Projekt powiela niektóre z rozwiązań, które regulują postępowanie nakazowe. Wnoszący pozew nie będzie jednocześnie zobowiązany do wskazywania wartości przedmiotu sporu, gdyż ustalona z urzędu wysokość należnych alimentów będzie zawsze wiadoma, a zależna jedynie od liczby uprawnionych. Alimenty te nadto będą orzekane za okres od wniesienia pozwu. Inne żądanie ma skutkować rozpoznaniem pozwu na zasadach ogólnych. Uproszczenie postępowania polegać będzie również na ograniczeniu ilości dowodów, przy jednoczesnym położeniu nacisku na oświadczenia strony powodowej, a w przypadku wnoszenia pozwu przez przedstawiciela  ustawowego powoda – oświadczenie tego przedstawiciela złożone po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia (projektowany art. 497 par. 6 k.p.c.). 

Do pozwu potrzebny będzie odpis aktu urodzenia dziecka. Sama zaś treść nakazu zapłaty będzie dotyczyła natychmiastowych świadczeń alimentacyjnych jako roszczeń powtarzających się również na przyszłość. Zapisano, że w razie potrzeby sąd ma określić w nakazie także sposób zapłaty świadczeń alimentacyjnych. 

Czytaj: 
Rząd chce podwyższyć limit dochodów uprawniający do świadczenia z funduszu alimentacyjnego>>
W czasach koronawirusa zaczyna się wojna o alimenty>>
Po koronawirusie czeka nas plaga rozwodów​>>

Decyzja w ciągu 14 dni

Co więcej, pozew o alimenty natychmiastowe ma być co do zasady rozpoznawany najpóźniej w terminie 14 dni od jego wniesienia, a w przypadku uzupełniania braków – od dnia ich usunięcia (projektowany art. 497 par. 10 k.p.c.).

- Przedmiotowe postępowanie pozwoli odciążyć sądy w zakresie konieczności rozpatrywania wniosków o zabezpieczenie, gdyż projekt przewiduje, że alimentacyjny nakaz zapłaty stanowi tytuł zabezpieczenia co do kwot, których terminy zaspokojenia już zapadły, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Pozwany nie godząc się na wysokość alimentów zasądzonych alimentacyjnym nakazem zapłaty będzie mógł wnieść zarzuty, wówczas sprawa podlega rozpoznaniu w trybie zwykłym - wynika z uzasadnienia projektu. 

Pozew o alimenty natychmiastowe ma być składany - obligatoryjnie - na urzędowym formularzu. 

Wyższe alimenty - droga otwarta 

Projekt zakłada też możliwość wniesienia kolejnego powództwa, tym razem o zmianę orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego (alimentów natychmiastowych). Oddalenie powództwa pozwoli przy tym na pozostaniu przy pierwotnym natychmiastowym świadczeniu alimentacyjnym.

Co ważne ma zostać wprowadzona - co zresztą zapowiadano granica wieku, po osiągnięciu którego ustawałby obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka wyrażony w postaci świadczenia alimentacyjnego ustalonego orzeczeniem sądu albo ugodą zawarta przed sądem lub mediatorem. Ma być nią 25 lat. - Założenie to nie obejmuje dzieci, które posiadają orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, dlatego w przypadku tych osób, w zakresie wygaśnięcia ustalonych świadczeń alimentacyjnych, zastosowanie będą miały zasady dotychczasowe - wskazano w uzasadnieniu. 

Resort tłumaczy, że projektowane rozwiązanie służy ograniczeniu postępowań o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego w postaci ustalonej wyrokiem albo ugodą, gdy dziecko nie czyni starań, aby zmienić swoją sytuację, osiągnęło zaś wiek, który pozwala na samodzielnie utrzymanie. - Rodzic nie będzie zatem zmuszony wnosić pozwu w tym przedmiocie, po ukończeniu przez dziecko 25 lat, gdyż osiągnięcie tego wieku spowoduje ustanie obowiązku dalszego utrzymania (w przypadku, gdy był ustalony wyrokiem albo ugodą). W określonych sytuacjach okazać się może, że ukończenie 25 lat nie pozwoli jednak dziecku na samodzielne utrzymanie, w takim przypadku osiągnięcie tego wieku, nie spowoduje ustania ustalonego uprzednio świadczenia (wyjątek), ale warunkiem jest wystąpienie przez uprawnionego z roszczeniem do sądu o przedłużenie okresu obowiązywania ustalonego świadczenia alimentacyjnego od rodziców - wynika z uzasadnienia. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.