Podatnicy zawarli ugodę z bankiem, na mocy której bank przeliczył kredyt z franków szwajcarskich na złotówki z datą wsteczną. Tym samym bank zwolnił kredytobiorców z długu w określonej kwocie. Zgodnie z aneksem do umowy pozostałą część zobowiązania spłacają wszyscy kredytobiorcy solidarnie (rodzice z synem).
Zgodnie z par. 1 rozporządzenia ministra finansów z 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie. Do tej pory podatnicy nie korzystali ze wskazanego zaniechania poboru podatku, jednak w ich przekonaniu niesłusznie. Podatnicy wystąpili z wnioskiem o interpretację czy dotyczy ich zaniechanie poboru podatku od dochodów związanych z ugodą bankową.
Ich zdaniem, powinni byli skorzystać z zaniechania poboru podatku a podatek zapłacili niesłusznie.
Czytaj w LEX: Umorzenie odsetek od pożyczki lub kredytu bankowego >>>
Niespełniona przesłanka zaciągnięcia kredytu na własne cele mieszkaniowe
W interpretacji z 24 sierpnia br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatników za nieprawidłowe (nr 0114-KDIP3-2.4011.542.2022.3.MN). Podkreślił, że w stosunku do podatników nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia ministra finansów z 27 marca 2020 r. ponieważ nie spełniają wszystkich przesłanek umożliwiających zastosowanie tego zaniechania.
Organ stwierdził, że nie została spełniona przesłanka dotycząca zaciągnięcia kredytu na własne cele mieszkaniowe. Sformułowanie „własne cele mieszkaniowe” użyte w par. 1 rozporządzenia ogranicza zaniechanie poboru podatku od dochodów do tych współkredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt na własne cele mieszkaniowe. Pozostałe osoby, które są współkredytobiorcami, ale nie realizują własnego celu mieszkaniowego, nie mogą skorzystać z zaniechania. Samo poniesienie wydatku na zakup lokalu mieszkalnego nie świadczy bowiem o tym, że została spełniona przesłanka uprawniająca do skorzystania z zaniechania poboru podatku.
Warunkiem jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych (tzw. „dachu nad głową”). Nie zaspokaja swoich własnych celów mieszkaniowych osoba, która nabywa nieruchomości dla realizacji potrzeb mieszkaniowych innych osób, np. dzieci.
Ze stanu faktycznego wynika, że po zaciągnięciu kredytu w 2008 r. do budynku mieszkalnego wprowadził się syn z żoną i mieszkają tam do chwili obecnej, zatem to nie rodzice, a syn i synowa zapewnili sobie tzw. „dach nad głową”, tj. realizowali i nadal realizują własny cel mieszkaniowy.
W związku z tym umorzona przez bank kwota kredytu stanowi dla rodziców przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Od tego przychodu powinien zatem zostać odprowadzony podatek dochodowy od osób fizycznych.
Zobacz również: Najem okazjonalny trzeba zgłosić do urzędu w określonym terminie >>
Eksperci: Interpretacja poprawna
- Stanowisko dyrektora KIS należy ocenić jako prawidłowe. Z okoliczności faktycznych wskazanych w interpretacji wynika, że wnioskodawcy w momencie zaciągania zobowiązania na kupno domu de facto nie realizowali swoich własnych celów mieszkaniowych, w rozumieniu tego pojęcia prezentowanego przez dotychczasowe orzecznictwo jak i doktrynę – zauważa Konrad Korzeniowski, aplikant radcowski, konsultant w Vialto Partners.
Jego zdaniem, przyjęcie stanowiska, że realizacja własnych celów mieszkaniowych znajduje miejsce także w przypadku zamieszkania w domu lub w mieszkaniu na stałe przez osoby trzecie, nie znajduje uzasadnienia w prezentowanych orzeczeniach sądów administracyjnych.
- Nie sposób znaleźć uzasadnienia, aby wnioskodawcy poprzez zaciągnięcie zobowiązania na zakup kolejnego domu realizowali swoje własne cele mieszkaniowe, zapewniając tym sobie “dach nad głową”. Potrzeby te wydają się być już zaspokojone w postaci posiadania na własność domu, w którym wnioskodawcy wraz z synem i synową już zamieszkiwali – podkreśla Konrad Korzeniowski.
Ekspert dodaje, że tym samym, z uwagi na fakt, że kredyt nie został zaciągnięty na realizację własnych celów mieszkaniowych na gruncie prawa podatkowego należy przyjąć, że dyrektor KIS słusznie wskazał, że umorzona przez bank kwota kredytu stanowi dla wnioskodawców przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który nie korzysta z możliwości zaniechania poboru podatku dochodowego na gruncie rozporządzenia.
Kolejni eksperci zauważają, że decyzje banków o częściowym umorzeniu spłaty kredytu stanowią co do zasady przychód z innych źródeł na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
- Niemniej jednak, rozporządzenie zawiera warunki, po spełnieniu których, osoby fizyczne zostają objęte zaniechaniem poboru podatku dochodowego – podkreśla Rafał Kolano, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego Rafał Kolano.
- Kredytobiorcy, którzy zawrą ugodę z bankiem, mogą być zwolnieni z tego podatku, o ile tylko kredyt zaciągnęli na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, a do tego nie korzystali z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe – wyjaśnia Kamil Bąk, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego Rafał Kolano.
Eksperci wskazują, że ustawa o PIT nie określa, kiedy i jak długo podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego. - Brak jest podstaw do uznania, że podatnik nie realizuje celu mieszkaniowego w przypadku, gdy nabył lokal mieszkalny w celu zamieszkania w nim, ale w lokalu tym, z różnych powodów, zamieszka po upływie określonego czasu – zauważa Kamil Bąk.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
