Prawidłowe naliczenie składek ubezpieczeniowych po ostatnich reformach podatkowych granicy niemalże z cudem. Stąd płatnicy i podatnicy narażeni są na różnego rodzaju korekty, dopłaty i rozliczenia z tym związane. Ma to też czasem skutki podatkowe, jednak nie zawsze. Dlatego warto zwrócić uwagę na wczorajszy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zajmował się takim ciekawym przypadkiem. Co prawda, problem powstał jeszcze przed wprowadzeniem przepisów Polskiego Ładu, ale rozstrzygnięcie ma znaczenie także da dzisiejszych stanów faktycznych. Przedmiotem rozstrzygnięcia było bowiem to, czy istotnie pracownicy bądź byli pracownicy, uzyskują przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z uiszczeniem przez płatnika zaległych składek.
Czytaj też: Świadczenia medyczne na rzecz pracowników a przychody w podatku dochodowym od osób fizycznych >>>
Czytaj też: Zwrot kosztów podróży służbowej - przychód pracownika >>>
Szpital zapłacił składki do ZUS także za pracownika
Podatniczka pracowała w Szpitalu Wojewódzkim na umowę o pracę. Pełniła także dyżury na podstawie umów kontraktowych zawartych pomiędzy jej gabinetem prywatnym a szpitalem. Od przychodów uzyskanych na podstawie umów kontraktowych szpital nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy do ZUS. W wyniku kontroli ZUS ten fakt zaskarżył do sądu i w efekcie końcowym sprawę wygrał. W związku z tym szpital zapłacił zaległe składki również w części należnej przez byłego już pracownika. Z tego tytułu wystawił podatniczce PIT-11, w którym wykazał kwotę zapłaconych przez pracodawcę (szpital) składek w części finansowanej przez pracownika.
W tej sytuacji podatniczka wystąpiła o interpretację indywidualną, czy od kwoty wykazanej w przez szpital w PIT-11 powinna zapłacić podatek dochodowy i czy zakład pracy ma prawo (obowiązek) wystawić jej PIT-11.
Jej zdaniem, przysporzenie majątkowe w formie przedmiotowych składek nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu ustawy o PIT. Ponadto, ponieważ, są to składki zaległe (które normalnie odlicza się od podstawy opodatkowania), za lata, za które zapłaciła już podatek do urzędu skarbowego, to doszłoby jej zdaniem, do podwójnego opodatkowania.
Czytaj też: Noclegi pracowników a przychód ze stosunku pracy >>>
Zobacz również: Przychody zawodników klubu sportowego zaliczane do różnych źródeł przychodów >>
Fiskus: Przychód, bo szpital poniósł wydatek zamiast podatnika
Zdaniem organów skarbowych, uiszczenie przez szpital zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w części, w której powinny być sfinansowane przez pracownika - skutkuje powstaniem u niej przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Podatniczka uzyskała bowiem wymierną korzyść majątkową, gdyż inny podmiot, tj. szpital, poniósł kosztem swojego majątku wydatek, który winien być sfinansowany majątkiem (dochodami) podatniczki. Zdaniem fiskusa, przychód ten w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o PIT powstał w dacie zapłaty składek do ZUS.
W wyroku z 20 marca 2020 r. WSA w Gliwicach przyznał rację podatniczce i uchylił zaskarżoną interpretację (I SA/Gl 1179/10). WSA uznał, że płatnik składek ubezpieczeniowych, uiszczając obecnie zaległe składki w części należnej od byłego pracownika, nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego,zwiększającego majątek byłych pracowników i osoby te nie otrzymują od płatnika nieodpłatnych świadczeń. Składki ubezpieczeniowe zapłacone przez płatnika umożliwią dopiero w przyszłości uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W wyniku weryfikacji sposobu naliczania składek ubezpieczeniowych przez ZUS (np. w drodze sądowej), płatnik zapłacił zaległe składki ubezpieczeniowe i wykonał własny obowiązek płatnika, w zakresie odprowadzenia składek ubezpieczeniowych w prawidłowej wysokości.
Czytaj w LEX: Przychód podatkowy związany z podróżami służbowymi >>>
Czytaj też: Opłacenie przez byłego pracodawcę zaległych składek ZUS to przychód z innych źródeł >>>
WSA uznał, że jeśli właściwe przepisy regulujące zasady uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne nie przewidują możliwości przeniesienia odpowiedzialności płatnika składek na ubezpieczenie społeczne za nienależyte wywiązywanie się z nałożonych na tego płatnika obowiązków na osoby ubezpieczone, to uchybienie płatnika polegające na zbyt późnej wpłacie składek nie może być w żadnym razie uznane za świadczenie dokonane "za ubezpieczonego". Nieprawidłowości płatnika w żaden sposób nie mogą jednak wywoływać skutków u ubezpieczonych w postaci przysporzenia majątkowego, bowiem nie są oni zobowiązani do zapłaty zaległej składki na ubezpieczenie społeczne.
NSA: Przysporzenia nie ma
Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wniosły organy skarbowe. Po rozpoznaniu skargi 21 lutego br. NSA ją jednak oddalił (sygn. akt II FSK 1877/20). NSA stanął po stronie podatniczki.
- Sprawy podobne były przedmiotem rozpoznania sądów administracyjnych, także NSA. Naczelny Sąd Administracyjny w niniejszym składzie podziela tę argumentację i trzeba tu wskazać, że istotnym jest w tej sprawie, że obowiązek zapłaty zaległych składek z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego nie ciążył na skarżącej a ciążył na płatniku. Obowiązki płatnika zostały określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych – uzasadniał sędzia sprawozdawca NSA.
NSA podkreślił, że płatnik składek jest obowiązany obliczać i potrącać z dochodów ubezpieczonych oraz opłacać należne składki za poszczególne okresy rozliczeniowe.
- Szpital zrealizował ciążący na nim obowiązek. Wykonania zaległego zobowiązania przez płatnika nie można utożsamiać z wykonaniem obowiązku za kogoś innego, w tym przypadku za byłego pracownika. W ocenie NSA fakt późniejszego wpłacenia składek nie zmienia charakteru tej wpłaty, jest to nadal składka na ubezpieczenie społeczne a w związku z tym nie ma podstaw do tego, żeby wskazać, iż podatniczka osiągnęła przychód z tego tytułu – podkreślał sędzia sprawozdawca.
NSA poinformował, że w takiej sprawie zbliżonej, gdzie chodziło o szpital i lekarzy dyrektor KIS uznał stanowisko sądu I instancji i wycofał skargę kasacyjną a w tej sprawie tego nie uczynił.
- To prawo organu, ale Naczelny Sąd Administracyjny nie zmienił swojego stanowiska w tym względzie uznając, iż nie doszło tu do naruszenia wskazanych przepisów, a zwłaszcza art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Trafnie WSA uznał, że szpital oprowadzając zaległe składki nie dokonał żadnego przysporzenia majątkowego dla byłego pracownika - uzasadniał sędzia sprawozdawca.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
