Autorzy raportu przeprowadzili badanie, które miało odpowiedzieć na pytanie, dlaczego organy skarbowe wszczynają postępowania karne skarbowe przed zakończeniem postępowania wymiarowego i czy jedynym ich celem jest zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych.
Skarbówka wykorzystuje prawo?
Z raportu wynika, że organy skarbowe niezwykle rzadko wszczynały postępowania karne skarbowe przed zakończeniem postępowania w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego. Postępowania kontrolne, w trakcie, których doszło do wszczęcia postępowania karnego skarbowego stanowiły zaledwie 5,1 proc. (1109 na 21 784 przypadki) wszystkich prowadzonych przez organy postępowań kontrolnych w badanym okresie. Postępowania kontrolne, w trakcie których doszło do wszczęcia postępowania karnego w 91 proc. przypadków, to te mające za przedmiot zobowiązania podatkowe przedawniające się z końcem danego roku (1290 na 1420 postępowania).
Ostatni kwartał roku to najlepszy czas na kontrole
Z zebranych danych wynika, że ponad 70 proc. postępowań karnych skarbowych wszczętych w ostatnim roku biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych, zostało uruchomionych w ostatnim kwartale tego roku (831 na 1166 przypadków).
Czytaj w LEX: Koszty postępowania karnego skarbowego >
Zdaniem Joanny Waśko, adwokata, praktyka prawa karnego w kancelarii GWW, wnioski płynące z analizy danych objętych raportem są niepokojące. Ekspertka zwraca uwagę, że organy skarbowe wprawdzie bardzo rzadko wszczynają postępowania karne skarbowe przed zakończeniem postępowania w administracyjnym toku instancji (biorąc pod uwagę całościową działalność tych organów), jednak kiedy już to robią, są to wybory bardzo precyzyjne. Tzn. postępowania karne skarbowe są wszczynane jeszcze przed zakończeniem postępowania wymiarowego niemalże wyłącznie wtedy, kiedy zobowiązanie podatkowe „zagrożone jest przedawnieniem”. Niemal wyłącznie wtedy i – niestety – zawsze wtedy.
Zobacz również: Kontrola to podstawowe narzędzie aparatu państwowego >>
- Jest to bowiem zjawisko zakrojone na szeroką skalę, można wręcz mówić o jego powszechnym charakterze. Każdy podatnik, wobec którego toczy się postępowanie wymiarowe, które zostało wszczęte na tyle późno, że może nie zostać zakończone przed upływem ustawowego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, może niestety spodziewać się wszczęcia postępowania karnego skarbowego, w którym – biorąc pod uwagę wnioski raportu – zostaną mu z dużą doza prawdopodobieństwa postawione zarzuty popełnienia przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego – wskazuje Joanna Waśko.
Czytaj w LEX: Skarga na przewlekłość postępowania karnego skarbowego na przykładach >
Podkreśla jednocześnie, że problem ten jest jednocześnie bardzo wrażliwy, gdyż urzędnicy publiczni, którzy wszczynają postępowania karne skarbowe w innym celu niż ustawowo określony cel wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego, mogą działać na granicy bądź nawet z przekroczeniem swoich uprawnień.
Sprawdź w LEX:
Do kogo należy złożyć czynny żal za niezłożenie sprawozdania finansowego w terminie? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
