W przypadku podatników PIT możliwość zastosowania ulgi IP Box jest uzależniona od wybranej formy opodatkowania. Jedynie podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych (skala podatkowa) oraz liniowo mają prawo zastosować tę preferencję. Podatnicy, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej nie mogą zastosować 5-proc. stawki podatku w ramach opisywanej ulgi.
Dzięki IP Box podatnicy osiągający w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kwalifikowane dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (tzw. kwalifikowane IP) mogą je opodatkować preferencyjną stawką 5 proc.
Zobacz procedurę w LEX: Innovation Box - preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej >
Kwalifikowane IP – ważne pojęcie
Kwalifikowane IP to prawo własności intelektualnej, które spełnia łącznie trzy warunki:
- zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej;
- należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu w art. 24d ust. 2 ustawy o CIT / art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT;
- podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
Katalog kwalifikowanych IP, o którym mowa w punkcie 2) jest zamknięty. Oznacza to, że wyłącznie kwalifikowane IP wymienione w ustawach o podatkach dochodowych mogą zostać objęte preferencją. Przy czym przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Podatnicy powinni definiować je w oparciu o właściwe przepisy ustaw innych niż podatkowe m.in. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zobacz również:
W uldze IP Box niektórych kosztów nie można uwzględniać >>
Ulga IP Box nie dla doradcy >>
Działalność badawczo-rozwojowa ważną przesłanką
Jedynie podatnicy, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową i w jej zakresie wytwarzają, rozwijają lub ulepszają kwalifikowane IP, mogą skorzystać z ulgi IP Box.
Przepisy podatkowe definiują działalność badawczo-rozwojową jako działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Czytaj w LEX: Ulga na działalność badawczo-rozwojową w praktyce >
Mimo że minister finansów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania ulgi IP Box, w których podjął próbę dokładnego wyjaśnienia, co należy rozumieć pod pojęciem działalności badawczo-rozwojowej, podatnicy wciąż mają wątpliwości w tym zakresie. Zwracając się do organów podatkowych z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącym skorzystania z preferencji IP Box, podatnicy proszą fiskusa między innymi o potwierdzenie, czy prowadzona przez nich działalność może zostać uznana za działalność badawczo-rozwojową. Dyrektor KIS uchylał się wielokrotnie od udzielania wyjaśnień w tym aspekcie. Jednakże w niniejszym zakresie wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny. 23 listopada 2021 r. NSA orzekł (sygn. II FSK 1049/21), że nie można żądać od podatnika ubiegającego się o interpretację indywidualną, aby we własnym zakresie rozstrzygnął, czy podejmowane przez niego czynności stanowią działalność B+R. Podatnicy mają więc prawo zwrócić się do fiskusa o ustalenie, czy prowadzona przez nich działalność stanowi działalność badawczo-rozwojową.
Obowiązki podatników rozliczających IP Box
Podatnicy, korzystający z preferencyjnej stawki podatku dochodowego w wysokości 5 proc., muszą spełnić szereg obowiązków, w tym prowadzić ewidencję kwalifikowanych IP. Organy podatkowe stały dotychczas na stanowisku, że ewidencja kwalifikowanych IP powinna być prowadzona na bieżąco – przykładowo w interpretacji indywidualnej z 17 lutego 2021 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.387.2020.2.MBD czy interpretacji indywidualnej z 26 października 2022 r., nr 0111-KDIB1-3.4011.201.2022.2.ŁM. Podatnikom, którzy wyodrębniali z ksiąg wymagane przychody i koszty dopiero po zakończeniu roku podatkowego, odmawiano możliwości zastosowania ulgi IP Box.
Sądy stawały jednak w obronie podatników. W 2022 r. pojawiły się wyroki WSA (WSA w Białymstoku z 28 października 2022 r., sygn. I SA/Bk 350/22, WSA w Łodzi z 3 marca 2022 r. sygn. I SA/Łd 996/21), w których zwracano uwagę, że przepisy ustawy o PIT oraz ustawy o CIT nie określają terminu sporządzenia (zaprowadzenia) ewidencji oraz jej formy. Zdaniem sądów, dla celów obliczenia dochodu z kwalifikowanego IP istotne jest, by wspomniana ewidencja była prowadzona w sposób należyty tak, aby móc w rocznym zeznaniu podatkowym wykazać łączną sumę przychodów, kosztów podatkowych, dochodów, strat, dochodów podlegających opodatkowaniu stawką 5-proc. oraz dochodu, który nie będzie podlegał preferencyjnemu opodatkowaniu. Sądy administracyjne wskazują dalej, że warunek prowadzenia ewidencji na bieżąco, tj. już od początku okresu, za który podatnik chce skorzystać z ulgi IP Box oraz dokonywać w niej zapisów w sposób sukcesywny nie wynika ani z literalnego brzmienia przepisów o podatkach dochodowych, ani z celu, jakiemu ma służyć ta ewidencja.
Sprawdź w LEX: Jak rozliczać ulgę IP BOX, jeśli przeniesienie praw do programu nastąpiło w kolejnym roku? >
Wyroki WSA zmieniły podejście fiskusa. W aktualnych interpretacjach m.in. w interpretacji indywidualnej z 22 marca 2023 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.263.2022.2.MW Dyrektor KIS nie odmówił podatnikowi możliwości skorzystania z ulgi IP Box ze względu na brak prowadzenia na bieżąco ewidencji, o której mowa w art. 24e ustawy o CIT. Podatnicy, którzy uzyskali negatywne interpretacje indywidualne dostali więc zielone światło, aby ponownie ubiegać się o uprawnienie do skorzystania z IP Box.
Sprawdź w LEX: W jaki sposób prowadzić PKPiR przy rozliczaniu IP BOX? >
Ulga IP Box i ulga B+R – razem?
Ulga IP Box to nie jedyna preferencja przewidziana dla podatników prowadzących działalność badawczo-rozwojową – przepisy ustaw o podatkach dochodowych zezwalają na możliwość ponownego odliczenia wydatków już wcześniej uwzględnionych w kosztach podatkowych, w ramach tzw. ulgi B+R. Uprawnienie do zastosowania ulgi B+R, co do zasady, występuje na etapie wytworzenia, ulepszania lub rozwijania kwalifikowanego IP. Natomiast ulgę IP Box podatnicy wykorzystują dopiero na etapie komercjalizacji tak wytworzonego/rozwiniętego/ulepszonego kwalifikowanego IP, co może nastąpić w tym samym roku podatkowym, ale równie dobrze w późniejszych latach podatkowych. Kluczową różnicą pomiędzy wskazanymi ulgami jest to, że w przypadku ulgi IP Box preferencja polega na zastosowaniu niższej stawki podatku do określonych dochodów, natomiast ulga B+R polega na odliczeniu określonej kwoty od podstawy obliczenia podatku w zeznaniu rocznym.
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Ulgi na innowacyjność - IP BOX i B+R >
Do końca 2021 roku podatnicy musieli zdecydować, którą z ulg zastosują, mając do wyboru jedną z trzech następujących opcji:
- zastosowanie wyłącznie ulgi B+R; albo
- zastosowanie wyłącznie ulgi IP Box; albo
- zastosowanie zarówno ulgi
Z początkiem 2022 roku nowelizacja w ramach Polskiego Ładu pozwoliła podatnikom na łączenie ulgi IP Box wraz z ulgą B+R w stosunku do jednego (tego samego) dochodu.
Zeznanie roczne i rozliczenie ulgi IP Box
IP Box jest preferencją podatkową, z której można skorzystać dopiero po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu rocznym. Podatnicy nie mają możliwości skorzystania z tej preferencji w trakcie roku podatkowego, poprzez pomniejszanie zaliczek na podatek dochodowy. Wyjątek stanowiły dochody uzyskiwane z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wykorzystywanych do przeciwdziałania COVID-19 – w takim przypadku podatnik mógł skorzystać z preferencyjnej stawki podatkowej już w rozliczanych w trakcie roku podatkowego zaliczkach na podatek. Podatnicy mieli taką możliwość do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii, tj. do końca 2022 r.
Bartosz Gotowała, doradca podatkowy, wspólnik, BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy
Sylwia Antoniak, konsultantka podatkowa, BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
