Firma KPMG w Polsce przedstawiła w poniedziałek wyniki badania jakości systemu podatkowego w Polsce. Wzięło w nim udział 161 dyrektorów finansowych, głównych księgowych i szefów działów podatkowych, którzy wypełnili ankietę podczas XI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG. Serwis Prawo.pl i Przegląd Podatkowy byli patronami medialnymi wydarzenia.

 

Niska ocena polskiego systemu podatkowego

Średnia ocena polskiego systemu podatkowego wzrosła o 0,12 pkt w porównaniu do ubiegłorocznej edycji badania i wynosi 2,18 pkt (w pięciostopniowej skali). Oznacza to, że podobnie, jak w ubiegłych latach podatnicy nie najlepiej oceniają polski system podatkowy. Jego ocena powstaje w wyniku średniej poszczególnych elementów systemu, spośród których najniżej oceniono stabilność przepisów podatkowych (1,5 pkt) oraz wcześniejsze informowanie o planowanych zmianach w prawie podatkowym (1,7 pkt) – jest to najniższy wynik tego obszaru do kilku lat. Pozostałe elementy systemu podatkowego zostały w tym roku ocenione nieco lepiej. Największy wzrost oceny, o 0,4 pkt dotyczy możliwości konstruktywnej wymiany argumentów podczas kontroli podatkowej, która została oceniona na 2,6 pkt. Warto dodać, że jest to najwyższa ocena tego obszaru od 2018 roku. Zdaniem firm, które wzięły udział w badaniu, poprawia się również nastawienie urzędników administracji podatkowej – ocena tego elementu wzrosła o 0,2 pkt w stosunku do ubiegłorocznej edycji badania KPMG.

Zobacz również: Mimo pandemii, kontrole podatkowe nie ustają >>

 

- Nienajlepsze oceny, jakie polskiemu systemowi podatkowemu wystawiają przedsiębiorcy, wynikają przede wszystkim z braku stabilności przepisów oraz sposobu komunikowania o wprowadzanych zmianach. Trudno się temu dziwić, co roku podatnicy muszą poświęcać bardzo dużo czasu na przygotowanie się do nowelizacji przepisów, co wciąż skutkuje niską pozycją Polski w rankingach jakości prowadzenia biznesu. Przy czym paradoksalnie wydaje się, że w wielu przypadkach podatnicy muszą uczyć się nowych regulacji razem z urzędnikami – szybkość wprowadzania trudnych przepisów podatkowych i proceduralnych nie wpływa pozytywnie na jakość prawa - mówi Anna Sińczuk, partner w Zespole ds. Podatku Dochodowego od Osób Prawnych w KPMG w Polsce.

 

Ceny transferowe najbardziej problematyczne

Niezmiennie od kilku lat firmy biorące udział w badaniu KPMG deklarują, że kwestią podatkową, która sprawia im najwięcej trudności pozostają zagadnienia związane z cenami transferowymi. Blisko 80 proc. ankietowanych przyznaje, że są one problematyczne lub bardzo problematyczne. Kłopoty sprawia również liczba przygotowywanych deklaracji i informacji, niezbędnych do wypełnienia obowiązków podatkowych. Blisko 70 proc. ankietowanych uczestników XI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG wskazało na istotne trudności, jakie sprawia pobór podatku u źródła od płatności za granicę. Za najmniej problematyczne firmy z kolei uznają kwestie związane z funkcjami płatnika z tytułu PIT i ZUS, które nie sprawiają problemów lub są umiarkowanie problematyczne dla 68 proc. respondentów.

Jak podkreśla Monika Palmowska, partner w Zespole ds. Cen Transferowych w KPMG w Polsce, ceny transferowe w obecnym roku ponownie przysporzą podatnikom problemów. Jej zdaniem, na pewno najwięcej trudności sprawi rozszerzenie obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych do transakcji dokonywanych z niepowiązanymi kontrahentami, którzy dokonują jakichkolwiek rozliczeń z podmiotami z raju podatkowego. Towarzyszy mu nałożenie na podatników bliżej niesprecyzowanego obowiązku dochowania należytej staranności. Kuriozalnie, całość zmian organy uzasadniają działaniem dla dobra uczciwych podatników.

 

 

Zmiany podatkowe dużym wyzwaniem dla firm

Wyzwaniem dla firm okazało się również dostosowanie do wprowadzanych zmian podatkowych. Najbardziej wymagające według respondentów badania KPMG pod względem konieczności poświęcenia zasobów kadrowych lub finansowych okazało się dostosowanie do zastąpienia deklaracji VAT rozbudowanym jednolitym plikiem kontrolnym dla celów VAT. Duże zaangażowanie było również konieczne, aby dostosować się do wymogów wprowadzających możliwość wykonania przelewu w kwocie przekraczającej 15 tys. złotych na rachunek kontrahenta, który znajduje się na tzw. białej liście VAT oraz wprowadzenie nowej matrycy VAT.

 

VAT. Komentarz 2021

Adam Bartosiewicz

Sprawdź  

- Niektórzy zagraniczni specjaliści w zakresie VAT chwalą polskie organa skarbowe za stosowanie nowoczesnych technologii w celu skutecznego ograniczenia luki w VAT. Zmniejszenie luki VAT jest faktem, warto jednak pamiętać, że wprowadzenie rozwiązań takich jak nowe JPK VAT czy biała lista VAT oznacza bardzo poważne obciążenia dla podatników, zarówno w wymiarze finansowym (konieczność wdrożenia nowych rozwiązań IT), jak i czasu poświęconego przez wewnętrzne służby finansowe czy IT – zauważa Piotr Żurowski, partner w Zespole ds. Podatków Pośrednich w KPMG w Polsce.

Jego zdaniem, warto się zastanowić, czy obciążenia przedsiębiorców w zakresie raportowania nie są nadmierne. Wydaje się, że w wielu przypadkach wymagane jest raportowanie informacji znanych już organom skarbowym z innych źródeł (np. transakcje z podmiotami powiązanymi w JPK VAT). - Z drugiej strony z uznaniem należy przyjąć próby uproszczenia systemu VAT takie jak Slim VAT. Dobrze jednak, aby w przyszłości były one bardziej skuteczne niż w przypadku nowych zasad rozliczania faktur korygujących – dodaje Piotr Żurowski.

 

Zwolnienie ze składek ZUS najkorzystniejszym rozwiązaniem

Spośród dostępnych w ramach tarcz antykryzysowych rozwiązań, za najbardziej korzystne firmy uznały zwolnienie ze składek ZUS. Organizacje w dużym stopniu doceniły również świadczenia oferowane w ramach Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – dofinansowanie wynagrodzeń związanych z obniżeniem pracownikom wymiaru czasu pracy oraz dofinansowanie wynagrodzeń związanych z przestojem. Z kolei gwarancje oferowane w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych były zdaniem respondentów badania najmniej korzystne z punktu widzenia potrzeb ich firm. Uczestnicy XI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG zostali poproszeni również o wskazanie własnych pomysłów na zmiany w przepisach podatkowych, które związane byłyby z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom pandemii COVID-19. Wśród sugerowanych przykładów takich zmian najczęściej pojawiały się postulaty związane z całkowitym zwolnieniem przedsiębiorców ze składek ZUS, dopłatami w wysokości 100 proc. do wynagrodzeń pracowników w przypadku całkowitego przestoju wybranej branży oraz wydłużeniem terminów na złożenie sprawozdań finansowych lub deklaracji podatkowych.

 

Kontrole cały czas skuteczne

Okazuje się, że kontrola podatkowa za lata 2019-2020 była przeprowadzona w blisko co trzeciej firmie biorącej udział w badaniu KPMG. Z kolei w 18 proc. organizacji przeprowadzona była kontrola celno-skarbowa. W trakcie kontroli podatkowych organy najczęściej (74 proc. wskazań) weryfikowały poprawność rozliczeń podatku VAT, natomiast poprawność rozliczeń podatku CIT dotyczyła 35 proc. kontroli podatkowych. Najczęściej kontrolowanym w trakcie kontroli celno-skarbowej obszarem były z kolei zagadnienia związane z poprawnością rozliczeń podatku dochodowego od osób prawnych – kontrola w tym zakresie dotyczyła ponad połowy kontrolowanych firm (53 proc. wskazań). W wyniku przeprowadzanych kontroli podatkowych lub celno-skarbowych, obszar cen transferowych był zakwestionowany w 29 proc. przypadków. 21 proc. zakwestionowanych przez organy podatkowe zagadnień dotyczyło poprawności rozliczeń nakładów inwestycyjnych. Wśród innych często kwestionowanych tematów respondenci badania wskazywali na: zagadnienia związane z WHT, zwrot VAT, stosowanie ustawy hazardowej oraz akcyzę.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.