Od stycznia 2021 r. na skutek zmiany ustaw o podatkach dochodowych, znacznemu poszerzeniu uległ katalog podmiotów zobowiązanych do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych. Został on bowiem powiększony również o transakcje pomiędzy podmiotami niepowiązanymi przy spełnieniu określonych kryteriów. Pisaliśmy o tym m.in. w tekście pt. Firmy będą musiały sprawdzać klientów swoich własnych kontrahentów >>
Nowe obowiązki dla firm niepowiązanych
Jak tłumaczy w rozmowie Prawo.pl, Radosław Chudy, konsultant ds. podatków w Kancelarii GWW, nowe obowiązki dokumentacyjne obejmują swoim zakresem transakcje pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, jeżeli rzeczywisty właściciel (ang. beneficial owner) w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym chociażby jednej ze stron (transakcji) jest podmiotem z raju podatkowego. - Kluczowe jest jednak to, że wprowadzono także ustawowe domniemanie, na podstawie którego uznaje się, że ten rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, wtedy, gdy druga strona transakcji dokonuje w roku podatkowym/obrotowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, a przy ustalaniu tych okoliczności podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną są obowiązani do „dochowania należytej staranności” – zauważa Radosław Chudy.
Zobacz procedurę w LEX: Obowiązek sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych >
Problematyczne dochowanie należytej staranności
Problem jednak w tym, że w przepisach nie wskazano, jakich czynności powinien dokonać podatnik celem dochowania staranności będącej de facto wykazaniem, że jego kontrahent dokonuje/nie dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym. Dla takich transakcji resort ustalił też nowy limit istotności, wynoszący zaledwie 500 tys. zł.
Zobacz procedurę w LEX: Transakcje kontrolowane wyłączone z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych >
Zdaniem Radosława Chudego, w praktyce, będzie się to wiązało z tym, że dla dochowania należytej staranności przy dokonywaniu transakcji z podmiotami niepowiązanymi, niezależnie od miejsca ich rezydencji, wystarczające jest pozyskanie przez podatnika oświadczenia wiedzy od drugiej strony transakcji, z którego wynika, że ta druga strona transakcji nie dokonuje żadnych rozliczeń, w roku podatkowym podatnika, z podmiotem rajowym. Wynika to, z opublikowanego przez Ministerstwo Finansów projektu dokumentu o nazwie: „Objaśnienia podatkowe w zakresie cen transferowych nr 4 - Domniemanie oraz należyta staranność, o których mowa w art. 11o ust. 1b ustawy o CIT oraz art. 23za ust. 1b ustawy o PIT”. Zabrakło w nim jednak wyjaśnienia, dotyczącego tego, w jaki sposób podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną, może obalić domniemanie, że rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym. Trudno sobie także wyobrazić zbieranie przez np. większego podatnika setek, jak nie tysięcy takich oświadczeń od swoich kontrahentów często również zagranicznych.
Zobacz procedurę w LEX: Obowiązek przekazywania informacji o cenach transferowych >
Rozliczenia klientów i ich kontrahentów do pilnej weryfikacji
- Pozyskanie informacji na temat tego, czy nasz kontrahent dokonywał rozliczeń z podmiotami z rajów podatkowych może być trudne do wykonania nawet w przypadku podmiotów powiązanych. Pozyskanie takich informacji od podmiotów niepowiązanych będzie praktycznie niewykonalne. Niezależny kontrahent nie ma obowiązku przekazywania nam takich informacji – zwraca uwagę Piotr Prokocki, doradca podatkowy i radca prawny w Vistra Poland. Dodaje, że nawet w sytuacji gdy wykaże się dobrą wolą i nam je przekaże, nie będziemy mieli pewności, czy nie dokona takich rozliczeń w późniejszym okresie. Oznacza to, że jeżeli transakcję zawrzemy np. w marcu, a nasz kontrahent dokona rozliczeń z podmiotem z raju podatkowego w październiku, obowiązek sporządzenia dokumentacji dla cen transferowych za ten rok się pojawi.
Zdaniem Piotra Prokockiego, uszczelnianie systemu podatkowego nie może odbywać się w drodze nakładania na podatników niewykonalnych obowiązków, których naruszenie obwarowane jest wysokimi sankcjami.
Czytaj w LEX: Identyfikacja powiązań pomiędzy podatnikami a ich kontrahentami w nowym JPK_VAT >
Szansa na wprowadzenie ułatwień i zmianę prawa?
Doradcy podatkowi i przedstawiciele biznesu w ramach Forum Cen Transferowych i konsultacji podatkowych projektu objaśnień starają się zatem proponować uproszczenia w interpretacji kontrowersyjnych przepisów, nakładających na podatników istotne, kolejne już obciążenie administracyjne. Następna wersja projektu objaśnień zgodnie z zapowiedziami ministerstwa ma zostać oddana do konsultacji publicznych jesienią tego roku. Pozostaje więc mieć nadzieję, że resort finansów posłucha głosu ekspertów i uprości zasady dokumentowania transakcji.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
