To już trzecia edycja raportu o polskich sprawach podatkowych przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wynika z niej, że na 72 orzeczenia podatkowe aż 52 zakończyły się sukcesem polskich podatników. Daje to wskaźnik ponad 72 proc. spraw wygranych przez podatników (w ubiegłym roku - 71 proc., dwa lata temu 70 proc.).
- Można więc mówić o powolnej, ale systematycznej tendencji wzrostowej, którą dodatkowo potwierdza stosunek liczby orzeczeń korzystnych dla podatnika w latach 2020-2022 wobec liczby wszystkich orzeczeń w tym samym okresie - na 11 orzeczeń tylko 1 było niekorzystne dla polskich podatników. Wart podkreślenia jest również fakt, że w ubiegłym roku polscy podatnicy wygrali wszystkie trzy sprawy zakończone wydaniem wyroku – czytamy w raporcie Redakcji Publikacji Elektronicznych LEX.
Pobierz pełną wersję raportu: https://www.wolterskluwer.com/pl-pl/solutions/lex/prawo-europejskie/wiedza/orzeczenia-tsue-etpc-polska
Jeśli chodzi o pozostałe orzeczenia zapadłe w okresie 2004-2022, to 16 orzeczeń (prawie 24 proc.) przyniosło podatnikom niepowodzenie, a w przypadku 3 orzeczeń trudno mówić o korzystnym rozstrzygnięciu dla którejkolwiek ze stron sporu.
O ubiegłorocznej edycji raportu pisaliśmy w artykule pt. Wygrane sprawy polskich podatników przed TSUE - Prawo.pl >>
Najwięcej spraw przed TSUE
Podobnie jak poprzednie edycje, również tegoroczny raport przedstawia pełnomocników, którzy najczęściej wygrywali przed TSUE. Ranking uwzględnia dwa kryteria. Pierwszym jest liczba spraw prowadzonych przez danego pełnomocnika. Drugim -jego skuteczność, czyli liczba spraw, które udało się pełnomocnikowi zakończyć sukcesem dla swojego klienta.
Czytaj w LEX: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - rola, struktura, kompetencje >
Jeśli chodzi o prawników z największą liczbą spraw przed TSUE, liderem pozostaje niezmiennie Jerzy Martini, doradca podatkowy, partner w kancelarii Martini i Wspólnicy (dawniej reprezentujący kancelarię Baker & Mckenzie), z sześcioma sprawami rozstrzygniętymi przez unijny Trybunał. Jak wskazuje Jerzy Martini, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odgrywa ogromną rolę w europejskim systemie VAT. Orzecznictwo Trybunału wpłynęło w wielu obszarach bardzo pozytywnie na praktykę stosowania przepisów podatkowych w Polsce.
Czytaj w LEX: Mączyński Dominik, Wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na stanowienie polskiego prawa podatkowego >
Drugie miejsce na podium, z czterema zakończonymi sprawami, zajmują ex aequo: Tomasz Michalik, doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy oraz Lesław Mazur, radca prawny i doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners (dawniej firma EY).
- Znaczenie wyroków TSUE dla polskiej praktyki w odniesieniu do podatku VAT, zważywszy na to, że jest to podatek w znacznym stopniu zharmonizowany, jest ogromne. Dotyczy to zarówno wpływu na orzecznictwo polskich sądów administracyjnych, rozstrzygnięcia organów podatkowych jak i praktykę podatników. Orzecznictwo TSUE w zakresie VAT jest takim samym elementem polskiego krajobrazu VAT-owskiego jak orzeczenia NSA czy interpretacje prawa podatkowego wydawane przez stosowne organy - a nawet istotniejszym w tym sensie, że tworzy wytyczne interpretacyjne dla polskich sądów i organów - komentuje Tomasz Michalik dla Prawo.pl.
Jak dodaje, w odniesieniu do podatków, które nie są zharmonizowane w ramach UE, orzeczeń TSUE jest jednak stosunkowo mało, a ich wpływ na rzeczywistość podatkową jest niewątpliwie mniejszy niż w przypadku VAT czy akcyzy.
Czytaj w LEX: Dialog sądów administracyjnych z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej >
Znaczenie orzeczeń TSUE
Lesław Mazur podkreśla, że orzeczenia TSUE – w przeciwieństwie do orzeczeń polskich sądów – mają zastosowywanie nie tylko w sprawach, w których zapadły, ale także do wszystkich innych spraw z podobnym zagadnieniem prawnym i to niezależnie od instancji. Wiążą one wszystkie organy i sądy w całej Unii i w ten sposób zbliżają prawo unijne do systemu prawa precedensowego.
- Doniosłość orzeczeń TSUE w polskim systemie prawnym widoczna jest m.in. przez pryzmat możliwości wznowienia postępowań przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi w sytuacji, gdy TSUE wyłożył dany przepis unijny inaczej, niż to zrobiono w ostatecznym, czy prawomocnym rozstrzygnięciu organów podatkowych lub sądów administracyjnych. – mówi Lesław Mazur. Jak zaznacza, warto więc śledzić orzecznictwo TSUE nawet po przegranej sprawie na poziomie krajowym. Wyroki TSUE dają nadzieję na zmianę negatywnego rozstrzygnięcia, choć trzeba uważać na przedawnienia.
Czytaj w LEX: Wznowienie postępowania podatkowego po wyroku TK i TSUE >
Sukcesy pełnomocników
Zgodnie z raportem Redakcji Publikacji Elektronicznych LEX, wśród pełnomocników, którzy odnosili najczęściej sukcesy przed TSUE, na czele jest ponownie Jerzy Martini, który dla swoich klientów uzyskał trzy korzystne rozstrzygnięcia (sprawy Brzeziński, Magoora i Oasis East).
Tuż za nim plasuje się aż 11 pełnomocników (w ubiegłym roku - 9), którzy wygrali po dwie sprawy. Są to m.in. wspomniani wcześniej Tomasz Michalik (sprawy Kronospan Mielec i SAWP) i Lesław Mazur (sprawy Pak-Holdco i Gmina Wrocław). Po dwie wygrane sprawy mają również na koncie: adwokaci - Marek Gizicki z firmy Deloitte (sprawy Kompania Piwowarska i Gmina Ryjewo), Tomasz Grzejszczak z Kancelarii Adwokackiej Grzejszczak Skrzydło (sprawy Dankowski i B.S.) i Krzysztof Kocowski (sprawy ROZ-ŚWIT i Grupa Warzywna sp. z o.o.); radcy prawni - prof. dr hab. Marek Kalinowski z Kancelarii Prawnej Kutnik, Kalinowski i Partnerzy (sprawy Macikowski oraz dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy) oraz Nina Półtorak, która aktualnie pełni funkcję sędziego Sądu UE, a w momencie wydania korzystnych orzeczeń w sprawach Pak-Holdco oraz Elektrownia Pątnów II pracowała dla firmy EY), a także doradcy podatkowi - dr hab. Adam Bartosiewicz z kancelarii Gardens Tax & Legal, a wcześniej EOL (sprawy Kozak i E. sp. z o.o. sp. k. przeciwko Ministrowi Finansów) i Małgorzata Militz, obecnie partner w firmie GWW Tax (sprawy TNT Express Worldwide i Budimex).
Czytaj w LEX: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >
Coraz większe grono
W tegorocznym zestawieniu grono prawników z dwiema wygranymi sprawami uzupełnili doradcy podatkowi z firmy EY: Michał Goj oraz Dorota Pokrop, którzy reprezentowali swoich klientów w sprawach Dong Yang Electronics (wyrok z 7 maja 2020 r., C-547/18) i B. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w W. (wyrok z 7 lipca 2022 r., C-696/20).
Wyrok C-696/20 dotyczył transakcji łańcuchowych. TSUE orzekł, że niedopuszczalne jest opodatkowanie przez Polskę wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów w sytuacji, gdy nie ma ryzyka uszczerbku wpływów budżetowych. - Wyrok będzie miał przełożenie na szeroki zakres spraw, w których są stosowane przepisy sankcyjne wywołujące w określonych okolicznościach negatywne skutki dla przedsiębiorców – mówi Dorota Pokrop, partner w EY, która wraz z Michałem Gojem, partnerem w EY, była pełnomocnikiem w tej sprawie.
Czytaj omówienia w LEX:
Dominują duże kancelarie
Zgodnie z raportem, w Trybunale najczęściej można było dotychczas spotkać pełnomocników pracujących lub współpracujących z firmą EY (8 spraw, o jedną więcej niż rok temu). Drugie miejsce ex aequo zajęły firmy: MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy oraz Deloitte (po 4 sprawy). Wreszcie, w trzech sprawach uczestniczyli pełnomocnicy pochodzący z firm: Martini i Wspólnicy, Baker & Mckenzie oraz KPMG.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
