O ubiegłorocznej edycji raportu pisaliśmy w artykule pt. Raport LEX: TSUE nadzieją polskich podatników >>
Z tegorocznego raportu "Polskie sprawy podatkowe przed TSUE" można z kolei wyczytać, że od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej Trybunał wydał w sumie 69 "polskich" orzeczeń dotyczących podatków. Okazuje się, że 49 z nich zakończyło się sukcesem polskich podatników, co stanowi 71 proc. wszystkich "polskich" spraw rozstrzygniętych merytorycznie przez TSUE. Pozostałe 17 orzeczeń (25 proc.) zakończyło się dla podatników niepowodzeniem. Wreszcie w przypadku trzech orzeczeń trudno mówić o korzystnym rozstrzygnięciu dla którejkolwiek ze stron sporu.
Warto podkreślić, że w 2021 r. stosunek orzeczeń korzystnych do niekorzystnych dla polskich podatników był jeszcze lepszy niż w całościowym porównaniu obejmującym lata 2004-2021. W bieżącym roku Trybunał rozstrzygnął bowiem sześć "polskich" spraw podatkowych, z czego aż pięć zakończyło się sukcesem polskich podatników, a tylko jedna - ich przegraną.
Ranking pełnomocników podatników w sporach przed TSUE
Podobnie jak ubiegłoroczny raport, również i ten zawiera swego rodzaju ranking pełnomocników reprezentujących podatników przed TSUE. Ranking uwzględnia dwa kryteria: po pierwsze - liczba spraw prowadzonych przez danego pełnomocnika i po drugie - skuteczność, czyli liczba spraw, które udało się pełnomocnikowi zakończyć sukcesem dla swojego klienta.
Jeśli chodzi o kryterium ilościowe, to bieżący rok nie przyniósł żadnych zmian w porównaniu do poprzedniej edycji raportu. Tu niekwestionowanym liderem jest doradca podatkowy Jerzy Martini z kancelarii Martini i Wspólnicy, który wziął udział w sześciu sprawach rozstrzygniętych przez unijny Trybunał. Kolejne miejsca w "rankingu" pełnomocników z największym doświadczeniem przed TSUE zajmują eksperci, którzy występowali przed tym sądem w czterech sprawach. Są to doradca podatkowy Tomasz Michalik z kancelarii MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy oraz radca prawny i doradca podatkowy Lesław Mazur (Thedy & Partners).
- Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odgrywa ogromną rolę w europejskim systemie VAT. Przepisy dotyczące podatków zharmonizowanych w UE (w szczególności VAT) są bardzo skomplikowane. TSUE generalnie skutecznie stara się wyjaśniać zawiłości dyrektyw i innych aktów prawa unijnego. Orzecznictwo Trybunału wpłynęło w wielu obszarach bardzo pozytywnie na praktykę stosowania przepisów podatkowych w Polsce. Często wnosi też ożywczy powiew „propodatniczego” podejścia do wykładni przepisów (który częściej można spotkać wśród sędziów z północnej i zachodniej Europy). Wreszcie TSUE może służyć do przełamywania błędnej, ale utrwalonej linii orzeczniczej przyjętej przez sądy krajowe – mówi Prawo.pl Jerzy Martini.
Tomasz Michalik zwraca z kolei uwagę, że rola TSUE w kształtowaniu systemu VAT w UE jest wprost ogromna, a przy tym zupełnie oczywista dla wszystkich zainteresowanych. Zasada bezpośredniego skutku przepisów unijnych, jakkolwiek po raz pierwszy ujęta przez TSUE w orzeczeniu dotyczącym regulacji celnych, to właśnie na gruncie przepisów o VAT i możliwości bezpośredniego stosowania przepisów dyrektyw unijnych ma - w obszarze podatkowym - szczególnie bogate zastosowanie. - TSUE w swoim orzecznictwie dotyczącym VAT stworzył powszechnie dziś akceptowaną konstrukcję świadczeń złożonych i określił pierwotne ramy pojęcia stałego miejsca działalności gospodarczej podatnika. Konstrukcja nadużycia przepisów o VAT, jej ramy i konsekwencje zostały również określone przez TSUE. Mówiąc krótko, TSUE w swoim orzecznictwie nie tylko określa ramy pojęć i definicji ujętych w dyrektywie, ale także - opierając się na zasadach wynikających z traktatów - definiował i nadawał ramy formułom, których wprost w dyrektywie nie znajdziemy - tłumaczy Tomasz Michalik. Zaznacza także, że orzecznictwo TSUE w zasadzie już od 2004 roku stało się w zakresie VAT punktem odniesienia i oparcia nie tylko dla sądów administracyjnych i podatników, ale także dla organów podatkowych. - Od lat trudno znaleźć interpretację indywidualną czy decyzję, w której uzasadnieniu organ nie opiera się, albo nie próbuje opierać się, na orzeczeniach TSUE. Innymi słowy, w świecie europejskiego podatku VAT orzecznictwo TSUE jest pewnym i trwałym punktem oparcia dla wszystkich zainteresowanych stron - podkreśla Tomasz Michalik.
A jak wygląda porównanie pełnomocników, gdy weźmiemy pod uwagę ich skuteczność, czyli ilość spraw, które udało się danemu pełnomocnikowi zakończyć wygraną jego klienta? Tu na czele jest ponownie Jerzy Martini, który dla swoich klientów uzyskał trzy korzystne rozstrzygnięcia (sprawy Brzeziński, Magoora i Oasis East). Tuż za nim z wygranymi dwiema sprawami znajduje się jednak aż ośmiu pełnomocników (w ubiegłym roku - siedmiu). Są to wspomniani wcześniej Tomasz Michalik (sprawy Kronospan Mielec i SAWP) i Lesław Mazur (sprawy Pak-Holdco i Gmina Wrocław , a także adwokaci Marek Gizicki z firmy Deloitte (sprawy Kompania Piwowarska i Gmina Ryjewo) i Tomasz Grzejszczak z Kancelarii Adwokackiej Grzejszczak Skrzydło (sprawy Dankowski i B.S.), doradca podatkowy Małgorzata Militz, obecnie partner w firmie GWW Tax (sprawy TNT Express Worldwide i Budimex), doradca podatkowy Adam Bartosiewicz z kancelarii EOL (sprawy Kozak i E. sp. z o.o. sp. k. przeciwko Ministrowi Finansów) oraz Nina Półtorak, która aktualnie pełni funkcję sędziego Sądu UE (w momecie wydania korzystnych orzeczeń w sprawach Pak-Holdco oraz Elektrownia Pątnów II była radcą prawnym pracującym dla firmy Ernst and Young). Ósmym pełnomocnikiem z dwiema wygranymi sprawami, który pojawił się w tegorocznym zestawieniu, jest radca prawny Marek Kalinowski z Kancelarii Prawnej Kutnik, Kalinowski i Partnerzy (sprawy Macikowski oraz Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy).
Ranking firm prawniczych lub podatkowych
Występując przed TSUE pełnomocnicy reprezentujący podatników byli zazwyczaj pracownikami konkretnych firm i kancelarii prawniczych lub podatkowych. Jeśli zatem weźmiemy pod uwagę firmę macierzystą pełnomocników, najczęściej w Trybunale można było spotkać pełnomocników pracujących lub współpracujących z firmą Ernst and Young (siedem spraw). Drugie miejsce ex aequo zajęły firmy Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy oraz Deloitte (po cztery sprawy). Wreszcie, w trzech sprawach uczestniczyli pełnomocnicy pochodzący z trzech firm: Martini i Wspólnicy, Baker & Mckenzie oraz KPMG (tej ostatniej firmy nie było w pierwszej trójce w poprzedniej edycji raportu).
Nie sposób nie zapytać również o to, które firmy dzięki kompetencjom i umiejętnościom swoich pracowników lub współpracowników najczęściej odnosiły sukcesy. Tu nic nie zmieniło się w porównaniu z poprzednim rokiem. Liderem jest ponownie firma Ernst and Young, której eksperci wygrali w sumie pięć spraw. Na kolejnym miejscu uplasował się Deloitte z czterema korzystnymi wyrokami. Z kolei trzecimi najbardziej skutecznymi firmami są ex aequo firmy: Baker & Mckenzie oraz Kancelaria Adwokacka Grzejszczak Skrzydło, które odniosły sukcesy w trzech sprawach.
Pełna wersja bieżącego raportu znajduje się tutaj >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
