Przedmiotem wątpliwości podatnika była kwestia, czy wydatek na nabycie samochodu jest dla niego kosztem podatkowym z chwilą poniesienia tego wydatku, czy jego amortyzacja. Tym podatnikiem jest stowarzyszenie, które prowadzi działalność oświatową, kulturalną, charytatywną, a pozyskiwane środki przeznacza w całości na działalność statutową. Jego dochody w całości polegają zwolnieniu od podatku dochodowego.
Od 1 stycznia 2020 r. stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej, a w maju br. nabyło samochód ze środków własnych (pozyskanych od osób fizycznych wspierających działalność stowarzyszenia w postaci drobnych datków), który wykorzystuje do działalności statutowej. Stowarzyszenie postanowiło, że samochód ten będzie ujęty w ewidencji środków trwałych i amortyzowany przez pięć lat. Stowarzyszenie nie jest uprawnione do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie, zatem zamierza przyjąć jako wartość początkową samochodu kwotę brutto wydatku. Zdaniem stowarzyszenia, takie rozwiązanie jest prawidłowe.
Stowarzyszenie podatnikiem CIT
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że w pierwszej kolejności wyjaśnić należy, czy taki wydatek może w ogóle stanowić koszt podatkowy stowarzyszenia. Podkreślił, że stowarzyszenia są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Jednocześnie nie zostały one wymienione w art. 6 ustawy o CIT jako podmioty zwolnione z podatku. Zatem stowarzyszenia, tak jak inne podmioty posiadające osobowość prawną, podlegają ogólnym regułom podatkowym przewidzianym w tej ustawie i ustalają dochód bez względu na rodzaje źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.
Ustalony zgodnie z wymogami ustawy o CIT dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 tej ustawy. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, wolne od podatku są dochody podatników (z zastrzeżeniem) ,których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego – w części przeznaczonej na te cele.
Zobacz również: NSA: Bez podatku tylko działalność statutowa stowarzyszenia >>
Zwolnienie z podatku dochodów stowarzyszenia
Stosownie do art. 17 ust. 1a pkt 2 ustawy, zwolnienie dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach. Z kolei na podstawie art. 17 ust. 1b ustawy, zwolnienie dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów (z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 5a).
Zwolnienie zawarte w pkt 4 jest więc zwolnieniem warunkowym i zależy od łącznego spełnienia dwóch przesłanek: celem statutowym podatnika musi być działalność wymieniona w tym przepisie, uzyskane przez niego dochody muszą być przeznaczone i bez względu na termin wydatkowane na ten cel.
Podkreślenia wymaga, że zwolnienie to nie jest uzależnione od rodzaju uzyskiwanego dochodu, oprócz dochodów wymienionych w art. 17 ust. 1a. Ważny jest bowiem cel na jaki jest ten dochód przeznaczony, a nie źródło jego pochodzenia, przy czym źródłem dochodów mogą być przykładowo dochody z działalności statutowej, z działalności gospodarczej, otrzymanych dotacji, czy też ze zbycia składników majątku.
Środek trwały musi służyć działalności gospodarczej
Dyrektor KIS stwierdził, że z ogólnej definicji środków trwałych wynika, że amortyzacji podlegają składniki majątku (środki trwałe), których jednym z kryteriów jest ich wykorzystanie przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jeżeli nabyty przez stowarzyszenie składnik majątku – samochód, nie jest wykorzystywany w działalności gospodarczej, to nie stanowi środka trwałego, a w konsekwencji nie podlega amortyzacji.
Stowarzyszenie realizując cele statutowe, zamiast amortyzacji składników majątku wykorzystywanych w działalności statutowej, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego.
Skoro stowarzyszenie wykorzystuje samochód do działalności statutowej, a więc nie wykorzystuje go do działalności gospodarczej, to samochód ten nie będzie stanowić środka trwałego dla celów podatkowych.
Ponadto, dyrektor KIS wskazał, że wydatki na realizację celów statutowych z dochodu zwolnionego od podatku nie mogą być rozpatrywane w kategorii kosztów uzyskania przychodów. Wydatkowanie środków pochodzących z dochodów zwolnionych od podatku polega na rozdysponowaniu tych środków na cele określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy i nie mogą być one kwalifikowane jako koszty uzyskania przychodów.
Zatem stowarzyszenie nie będzie mogło zaliczyć do kosztów podatkowych wydatków poniesionych na zakup samochodu ani bezpośrednio, ani poprzez odpisy amortyzacyjne, bowiem przeznacza uzyskiwane środki w całości na działalność statutową, a samochód ten został nabyty ze środków przeznaczonych na realizację celów statutowych.
- Organ słusznie wywiódł, że skoro zakupiony samochód nie jest wykorzystywany do celów działalności gospodarczej a służy do celów działalności statutowej, to nie podlega amortyzacji, a koszt jego nabycia rekompensowany jest całkowitym zwolnieniem od podatku dochodowego – uważa Marcin Malinowski, adwokat, lider praktyki Tax Litigation w B2RLaw. Podkreśla, że organ prawidłowo wskazał, że wydatki na realizację celów statutowych z dochodu zwolnionego od podatku nie mogą być rozpatrywane w kategorii kosztów uzyskania przychodów.
- Wydatkowanie środków pochodzących z dochodów zwolnionych od podatku polega na rozdysponowaniu tych środków na cele określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy i nie mogą być one kwalifikowane jako koszty uzyskania przychodów. Z tego względu, koszty nabycia samochodu nie mogą być również rozliczone jako bezpośredni koszt uzyskania przychodu, bowiem znów rekompensata za poniesiony koszt nabycia samochodu na wykonywanie celów z art. 17 ust. 1 pkt. 4) ustawy o CIT zawiera się w zwolnieniu stowarzyszeń od podatku dochodowego – wskazuje Marcin Malinowski.
Jego zdaniem, interpretacja oznacza, że stowarzyszenia, które przecież zwykle trudnią się działalnością opisaną w art. 17 ust. 1 pkt. 4) ustawy o CIT, nie powinny uwzględniać żadnych wydatków jako kosztów uzyskania przychodu, które przeznaczają na wykonywanie swoich celów statutowych. Inna jest sytuacja tych prowadzących działalność gospodarczą.
Interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 października 2020 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.307.2020.2.BK
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
