Co do zasady, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika. Ustawa o PIT zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wyliczenie tytułów dotyczących powstawania źródeł przychodów, którego celem jest ich pogrupowanie według odpowiedniego charakteru, w ostateczności prowadzi do odmiennego traktowania źródeł. Z kolei klasyfikacja przychodu do danego źródła przychodów powoduje określone konsekwencje podatkowe.
Czytaj również: Wdowa nie płaci PIT od sprzedaży spadkowego samochodu >>
Przypadek podatnika sprzedającego miejsce postojowe
Mężczyzna występujący z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego dokonał w ramach zaciągniętego kredytu hipotecznego zakupu nieruchomości (mieszkania), do której były przypisane cztery miejsca postojowe naziemne, usytuowane w części wspólnej całej nieruchomości. Prawie rok później, już jako właściciel mieszkania, dokonał notarialnego przeniesienia prawa do wyłącznego korzystania z jednego miejsca postojowego za kwotę 12 000 zł na rzecz innego mieszkańca wspólnoty. Wnioskodawca dodał, że w jego przypadku sprzedaż prawa do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego nie nastąpiła w wyniku wykonywania działalności gospodarczej. W ten sposób z miejsc postojowych dostępnych na terenie nieruchomości nadal korzystały wyłącznie osoby, które nabyły lub w przyszłości nabędą od dewelopera lokale mieszkalne i które również będą mieć prawo do zbycia tego typu prawa na rzecz osób należących do grona właścicieli lokali mieszkalnych w sposób nieograniczony w czasie, pod dowolnym tytułem prawnym, bez dodatkowej zgody pozostałych współwłaścicieli nieruchomości wspólnej.
W ocenie wnioskodawcy, miejsce postojowe naziemne nie stanowi ani części składowej lokalu mieszkalnego, ani pomieszczenia, a tym bardziej pomieszczenia przynależnego. Określenie miejsca postojowego sprowadza się tylko do wyrysowania na podłodze linii wyznaczającej granice tego miejsca, zatem, porównując sytuację miejsca postojowego do lokali mieszkalnych mieszczących się w budynku, miejsce postojowe nie może być samodzielnym lokalem. Nadto zdaniem wnioskodawcy, miejsce postojowe nie może stanowić odrębnej nieruchomości, a w konsekwencji odrębnego przedmiotu własności.
Jedyne wątpliwości wnioskodawcy dotyczyły kwestii podatkowych w zakresie opodatkowania PIT otrzymanej kwoty pieniędzy z tytułu przeniesienia prawa do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego. Sam wychodził z założenia, że otrzymana w ten sposób kwota nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży prawa majątkowego. W ramach przytoczonej argumentacji zwrócił uwagę na art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c przedmiotowej ustawy, który prezentuje podlegające opodatkowaniu źródła przychodów w postaci enumeratywnie wymienionych przypadków odpłatnego zbycia ściśle określonych praw majątkowych (w tym odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, czy prawa wieczystego użytkowania gruntów). Opisana w artykule norma formułuje generalną zasadę, że dokonane poza działalnością gospodarczą odpłatne zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat od okresu jej nabycia skutkuje powstaniem przychodu. Co ciekawe, katalog praw majątkowych to katalog zamknięty, a nie zawiera w sobie prawa do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego.
Skutki podatkowe przeniesienia prawa do korzystania z miejsca postojowego
Stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę uznano za prawidłowe. Prawo do miejsca postojowego to prawo majątkowe, ale już sprzedaż prawa do korzystania z miejsca postojowego to nie sprzedaż nieruchomości. Do praw majątkowych zalicza się prawa rzeczowe (własność, użytkowanie wieczyste), obligacyjne (najmu, dzierżawy), na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym (prawa autorskie), rodzinne o charakterze majątkowym (prawo do alimentów), czy prawa spadkowe. Jak wskazał dyrektor KIS, niektóre z praw majątkowych stanowią źródło przychodów, jednakże odpłatne zbycie prawa do miejsca postojowego będzie podlegać opodatkowaniu jako inne źródło przychodów określone w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT. Prawo, które wnioskodawca sprzedał, w odróżnieniu od prawa własności nieruchomości, nie jest zaliczane do praw majątkowych. Na skutek sprzedaży nabytego wcześniej prawa do miejsca postojowego autor wniosku uzyskał przychód w postaci pieniędzy. W związku z powyższym organ interpretujący w pełni podzielił jego stanowisko, zgodnie z którym otrzymana kwota z tytułu przeniesienia prawa do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego naziemnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o PIT (interpretacja Dyrektora KIS z 31 sierpnia 2023r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.411.2023.2.EC).
Istota umowy o podział nieruchomości
Na marginesie, dyrektor KIS wyjaśnił, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom jako współwłasność. Regulację dotyczącą umowy quoad usum odzwierciedla Kodeks cywilny jako ustawowy sposób określenia współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej, bez jednoczesnego wyłączenia regulacji umownej oraz ustalenia stosunków między współwłaścicielami na podstawie orzeczenia sądowego.
Umowa quoad usum to nic innego jak dokonanie podziału nieruchomości do wyłącznego użytku poszczególnych współwłaścicieli i do odrębnego pobierania pożytków. W wyniku takiego podziału każdy ze współwłaścicieli części wspólnej będzie mógł korzystać z wydzielonej części samodzielnie, bez ingerencji i ograniczeń ze strony pozostałych współwłaścicieli. Jeśli chodzi o tego typu podział, brak jest jakichkolwiek skutków w sferze praw rzeczowych współwłaścicieli, pomiędzy którymi kształtuje się wyłącznie stosunek zobowiązaniowy. Od chwili zawarcia umowy quoad usum na każdym ze współwłaścicieli ciąży obowiązek respektowania prawa pozostałych współwłaścicieli do wyłącznego korzystania z przynależnej im części nieruchomości wspólnej.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
