Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od osiąganych dochodów według stawki liniowej, pod koniec 2019 r. zawarł umowę leasingu operacyjnego, która trzy lata później w związku z jej wykonaniem i upływem okresu leasingu, wygasła. Przedmiot leasingu – samochód osobowy - był wykorzystywany na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w ramach tzw. użytku mieszanego (zarówno na cele prywatne, jak i na cele prowadzonej działalności). Raty leasingowe oraz bieżące wydatki na eksploatację pojazdu – paliwo, ubezpieczenie, naprawy, wymiana części, były rozliczane przez przedsiębiorcę jako koszty uzyskania przychodu, a rozliczenie podatku VAT naliczonego od wcześniej wskazanych wydatków dokonywano w wysokości 50% kwoty podatku.

Czytaj także: Przedsiębiorca może darować żonie poleasingowe auto bez VAT>>

Wykupiony przedmiot leasingu poza działalnością gospodarczą                                                                                                                                       

W ramach umowy przedsiębiorca dokonał wykupu samochodu po upływie okresu leasingu. Kwota wykupu została udokumentowana wystawioną przez leasingodawcę fakturą VAT, której przedsiębiorca nie zaliczył do kosztów podatkowych, co więcej nie dokonał również odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z przedmiotowej umowy, bowiem samochód nie został wprowadzony do działalności gospodarczej i od daty wykupu nie był wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności. Wnioskodawca nie ma w planach wykorzystywać pojazdu w ramach działalności gospodarczej, dlatego też nie wprowadził i nie zamierza wprowadzić samochodu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wnioskodawca podniósł także, że wydatki ponoszone w ramach eksploatacji pojazdu, już po fakcie jego wykupu, nie były zaliczane do kosztów uzyskania przychodu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dodatkowo w okresie użytkowania pojazdu nie dokonano zakupu części składowych, które spowodowałyby trwały wzrost wartości samochodu.

Czytaj w LEX: Darowizny w księgach rachunkowych obdarowanego i darczyńcy >>>

Wnioskodawca zastanawia się nad dokonaniem darowizny pojazdu – przedmiotu uprzedniej umowy leasingu na rzecz ojca, przy czym nie zna zamiarów ojca co do sposobu i zamiaru wykorzystywania samochodu po ewentualnym otrzymaniu darowizny. Jak wskazał, będzie to uzależnione wyłącznie od woli nowego właściciela. Nie może również określić, kto faktycznie mógłby korzystać z samochodu, ale najpewniej byłby to sam obdarowany ojciec wnioskodawcy oraz inne osoby z jego kręgu. Decyzja nie została dotychczas podjęta ani uzgodniona z potencjalnym obdarowanym.

Czytaj w LEX: Nieodpłatne przekazanie pojazdu samochodowego w podatku od towarów i usług >>

 


Plany dokonania darowizny a skutki podatkowe

Wnioskodawca miał wątpliwości dotyczące skutków podatkowych dokonania darowizny samochodu osobowego jako przedmiotu wcześniejszego leasingu i z zapytaniem, czy fakt przekazania pojazdu w formie darowizny będzie skutkował rozpoznaniem po stronie wnioskodawcy przychodu w PIT zwrócił się do dyrektora KIS. Wyrażając swoje stanowisko, odniósł się do treści przepisów ustawy o PIT, zgodnie z którymi źródłem przychodu jest m.in. odpłatne zbycie innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT). Przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomych, w tym pojazdów, co do zasady kwalifikowany jest do źródła przychodu z odpłatnego zbycia rzeczy. Jednak jeżeli sprzedaż takich rzeczy następuje w ramach działalności gospodarczej, przychód uzyskany na skutek ich odpłatnego zbycia zostanie zakwalifikowany jako przychód z tej działalności.

Czytaj w LEX: Optymalizacja wykupu z leasingu w podatku dochodowym od osób fizycznych >>

Wnioskodawca uważał, że zbycie pojazdu będącego uprzednio przedmiotem umowy leasingu może być potencjalnie kwalifikowane na gruncie przepisów ustawy o PIT jako zbycie rzeczy ruchomych. Wskazał, że pojazd został wykupiony dopiero po zakończeniu okresu leasingu. Sam wydatek w postaci kwoty wykupu nie został zakwalifikowany ani rozliczony jako koszt uzyskania przychodu. Tak jak nie dokonano wprowadzenia pojazdu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, tak również nie dokonywano odpisów amortyzacyjnych od pojazdu. Po dokonaniu wykupu samochód nie był wykorzystywany do prowadzenia działalności, a wszelkie wydatki związane z eksploatacją pojazdu nie były zaliczane do kosztów uzyskania przychodu. Wnioskodawca twierdzi, że pojazd nie stanowi rzeczy ruchomej na podstawie przepisów ustawy o PIT.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

 

Umowa darowizny nie stanowi odpłatnego zbycia

Istotą umowy darowizny jest fakt dokonania bezpłatnego świadczenia na rzecz innego podmiotu kosztem swojego majątku. Kluczowy jest sposób dokonania świadczenia – nieodpłatny, tytułem darmym. Darczyńca dokonuje przysporzenia majątkowego na rzecz obdarowanego, nie otrzymując za to ekwiwalentu gospodarczego dokonanej czynności.

Z perspektywy wnioskodawcy dokonanie ewentualnego świadczenia na rzecz obdarowanego nie będzie skutkować uzyskaniem jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, czy to ekwiwalentnego czy nieekwiwalentnego. Wnioskodawca przyjął, że dokonanie darowizny samochodu osobowego na rzecz własnego ojca nie będzie stanowić odpłatnego zbycia pojazdu, zatem owa darowizna nie wywoła skutku podatkowego w PIT. Jednakże w sytuacji zakwalifikowania pojazdu jako rzeczy ruchomej, opisana darowizna nie będzie podlegać regulacji przepisów przedmiotowej ustawy, gdyż nie będzie stanowić odpłatnego zbycia rzeczy. Powyższe stanowisko znajduje swoje odzwierciedlenie w interpretacji dyrektora KIS z 24 czerwca 2022 r. nr 0114-KDIP2-2.4011.348.2022.4.SP

Wnioskodawca uważał, że opisana darowizna nie będzie rodzić obowiązków podatkowych w PIT, co więcej twierdził, że będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Takie stanowisko wraz z potwierdzającą je argumentacją zostało w całości uznane przez organ interpretujący za prawidłowe (interpretacja dyrektora KIS z 1 marca 2023 r. nr 0113-KDIPT2-1.4011.976.2022.5.MZ).

Na marginesie wnioskodawca dodał, że kwestia kręgu osób lub podmiotów, które hipotetycznie będą mogły faktycznie korzystać z samochodu po dokonaniu potencjalnej darowizny nie ma znaczenia dla sprawy. Poza tym w sytuacji przeniesienia własności pojazdu w drodze darowizny na ojca, wnioskodawca nie będzie miał wpływu ani wiedzy o sposobie korzystania z pojazdu przez nowego właściciela.