Umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), a obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym i powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Co ważne, w ustawie o PCC przewidziano wyjątkowe sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy lub określonego rodzaju podmiot są zwolnione z opodatkowania. Zgodnie z art. 8 pkt 6 ustawy o PCC zwalnia się od podatku osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone - w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu.
Wskazane zwolnienie dotyczy tylko i wyłącznie osób zaliczonych do grupy o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które na potwierdzenie trudności życiowych posiadają orzeczenie o niepełnosprawności wydane na podstawie przepisów tej ustawy lub w zgodzie z jej przepisami. Aby skorzystać ze zwolnienia, trzeba spełniać wszystkie przesłanki, bowiem przykładowo nie ma żadnych podstaw do zwolnienia od PCC w sytuacji nabycia innego samochodu niż samochód osobowy, w tym również samochodu ciężarowego.
Zobacz procedurę w LEX: Zakup ruchomości przez osobę nieprowadzącą działalności gospodarczej - opodatkowanie PCC >
Brak potrzeby wydawania decyzji w zakresie zwolnienia
Zwolnienie przysługuje osobie niepełnosprawnej z mocy prawa po ustaleniu stanu faktycznego, bez obowiązku wydawania jakiejkolwiek decyzji w tym zakresie. Przepis ustawy nie uzależnia zwolnienia od złożenia wniosku strony w tym zakresie (wyrok WSA w Kielcach z 8 listopada 2012r. sygn. I SA/Ke 456/12). Co ciekawe, NSA w wyroku z 23 października 2014 r. (sygn. II FSK 1771/13) stwierdził, że zakup samochodu dla osoby niepełnosprawnej nie może zostać uznany za wydatek służący rehabilitacji rozumianej jako przywracanie niezbędnej dla wykonywania określonej pracy sprawności, jeżeli samochód nie zawiera żadnego przystosowania do stopnia niepełnosprawności pracownika, a jego wyposażenie jest standardowe dla danego modelu samochodu. Konieczne jest istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a zmniejszeniem ograniczeń zawodowych pracownika niepełnosprawnego.
Skutki podatkowe zakupu samochodu przez osobę z orzeczoną niepełnosprawnością
Ostatnio o interpretację podatkową zwrócił się mężczyzna z niepełnosprawnością w stopniu lekkim powstałą na skutek choroby neurologicznej. Zgodnie z orzeczeniem miejskiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, konieczne jest zaopatrzenie wnioskodawcy w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie. Leczenie ma dwie formy - przyjmowania zleconych leków farmakologicznych oraz rehabilitacji, której celem jest utrzymywanie sprawności ruchowej stawów i wytrzymałości mięśni, a także spowolnienie rozwoju choroby.
Sprawdź w LEX: Czy osoba o lekkim stopniu niepełnosprawności z symbolem 10-N, przy zakupie samochodu osobowego jest zwolniona z PCC? >
Aby przemieszczanie się na znacznych odległościach i stosowanie zalecanych form rehabilitacji stało się łatwiejsze, wnioskodawca zakupił samochód osobowy. Pojazd stał się niezbędny również w sytuacji utrudnionego chodzenia przy jednoczesnej konieczności dojazdu do pracy. Podstawą zakupu samochodu była umowa cywilnoprawna, zgodnie z którą wnioskodawca od zakupu powinien zapłacić PCC. Powołując się na objaśnienia do deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w sekcji nr I "Objaśnienia ogólne" w punkcie nr 3, zgodnie z którymi "Deklaracji nie składa się, gdy: podatnikiem jest: kupujący na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe - jeśli ma: orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu", uważał, że może skorzystać ze zwolnienia z opłacenia PCC w sytuacji, gdy w orzeczeniu został uznany za osobę o lekkim stopniu niepełnosprawności. Jego zdaniem, do zwolnienia z opłacenia podatku wystarczający jest sam zakup samochodu na potrzeby własne, który stanowi niezbędny środek ułatwiający funkcjonowanie, przemieszczanie się, rehabilitację narządów ruchu, dotarcie do zakładów rehabilitacyjnych, w szczególności w okresach o obniżonej sprawności ruchowo - fizycznej. Ponieważ choroby neurologiczne są chorobami postępującymi, czyli nieuleczalnymi, a tym samym wpływają na niesprawność narządów ruchu (niezależnie od przyjmowania leków farmakologicznych), naukowo udowodniono, że przy tego typu chorobach, obok leczenia farmakologicznego istotny wpływ ma rehabilitacja narządów ruchu jako zasadnicza terapia w utrzymaniu sprawności fizycznej.
Czytaj w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >
Kluczowe udowodnienie stanu faktycznego niepełnosprawnego
Takie stanowisko wnioskodawcy dyrektor KIS uznał za prawidłowe. Wyszedł z założenia, że skoro w tak przedstawionym stanie faktycznym zostało udokumentowane, że niepełnosprawność jest związana z chorobą neurologiczną mającą wpływ na narząd ruchu, to wnioskodawca ma prawo do skorzystania ze zwolnienia wynikającego z treści art. 8 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Na marginesie należy wskazać, że nabycie przez osobę niepełnosprawną na współwłasność z osobą niebędącą osobą niepełnosprawną samochodu osobowego nie oznacza, że w stosunku do osoby niepełnosprawnej nie znajdzie zastosowania zwolnienie, jeżeli spełnione zostały wszystkie warunki tego zwolnienia.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 30 maja 2023r. (nr 0111-KDIB2-3.4014.76.2023.2.MD).
Co jeszcze zyskasz? Załóż bezpłatne konto na Moje Prawo.pl >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
